Quan chế ở Việt Nam thời phong kiến và thời Pháp thuộc - Giáo dục-Khoa cử : Phần 1

Tài liệu Giáo dục - Khoa cử và quan chế ở Việt Nam thời phong kiến và thời Pháp thuộc của tác giả Nguyễn Công Lý trình bày chế độ giáo dục và khoa cử ở Việt Nam thời phong kiến, thời Pháp thuộc. Cụ thể, nội dung phần này gồm 3 chương: Chương 1 - Chế độ giáo dục Việt Nam thời phong kiến, chương 2 - Tài liệu giáo khoa, chương trình và nội dung thi, cách tổ chức và quy chế thi ở Việt Nam thời phong kiến, chương 3 - Lịch sử khoa cử Việt Nam thời phong kiến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan chế ở Việt Nam thời phong kiến và thời Pháp thuộc - Giáo dục-Khoa cử : Phần 1Kính dâng Hương Hồn Song Thân; Tặng Thanh Mai và Thanh Dung, Quốc Dũng. iii NGUYỄN CÔNG LÝ Chuyên khảoNHÀ XUẤT BẢN ðẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2011 iiiiv MỤC LỤCMỞ ðẦU ......................................................................................... viiPHẦN 1. CHẾ ðỘ GIÁO DỤC VÀ KHOA CỬ Ở VIỆT NAM THỜI PHONG KIẾN, THỜI PHÁP THUỘC ............................................................................ 1Chương 1. Chế ñộ giáo dục Việt Nam thời phong kiến .............. 31.1. Tầm quan trọng của giáo dục Việt Nam thời phong kiến ......... 31.2. Chế ñộ giáo dục và hệ thống trường học ở Việt Nam thời phong kiến ............................................................................... 101.3. Công cuộc cải cách giáo dục của các sĩ phu Việt Nam ñầu thế kỷ XX ........................................................................... 31Chương 2. Sách giáo khoa, chương trình và nội dung thi; cách thức tổ chức và quy chế thi ở Việt Nam thời phong kiến .......................................................... 452.1 Sách giáo khoa, chương trình và nội dung thi......................... 452.2 Cách thức tổ chức và quy chế thi .............................................. 642.3. Học vị công nhận trong các khoa thi ........................................ 892.4. Các lệ: Xướng danh, Ban áo mũ cân ñai, Ban yến, Vinh quy bái tổ.................................................................................... 97Chương 3. Lịch sử khoa cử Việt Nam thời phong kiến (từ 1075 ñến 1919) .......................................................... 1253.1. Khoa cử thời Lý - Trần ..........................................................1253.2. Khoa cử thời Hậu Lê - Tây Sơn .............................................1343.3. Khoa cử thời chúa Nguyễn ở ðàng Trong và nhà Nguyễn ....................................................................................173 vChương 4. Chế ñộ giáo dục và thi cử thời Pháp thuộc ..........2024.1. Chính sách giáo dục của Pháp ở Việt Nam ............................2024.2 Các trường học và chế ñộ giáo dục, thi cử của Pháp ở Việt Nam từ 1861 ñến 1945 ...................................................206PHẦN 2. TỔ CHỨC NHÀ NƯỚC VÀ HỆ THỐNG QUAN CHẾ Ở VIỆT NAM THỜI PHONG KIẾN, THỜI PHÁP THUỘC ...................................231Chương 5. Tổ chức Nhà nước và hệ thống quan chế Việt Nam thời phong kiến .......................................2335.1. Tổ chức Nhà nước tại triều ñình trung ương qua các triều ñại ............................................................................................2335.2. Tổ chức Nhà nước tại các ñịa phương qua các triều ñại .....2785.3. Hệ thống quan chế và phẩm trật .............................................2815.4. Chức năng, nhiệm vụ một số chức quan chủ yếu ..................292Chương 6. Tổ chức Nhà nước và hệ thống quan chế thời Pháp thuộc ..............................................................3056.1. Phủ Toàn quyền ðông Dương và mối quan hệ giữa Phủ Toàn quyền với triều ñình nhà Nguyễn .................................3056.2. Tổ chức Nhà nước và quan chế tại các ñịa phương thời Pháp thuộc.............................................................................. 307KẾT LUẬN ................................................................................... 312HÌNH ẢNH MINH HỌA.............................................................319TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH............................................349vi MỞ ðẦU Lâu nay, khi ñọc các tài liệu viết về lịch sử, văn hóa, xã hội,văn học - nghệ thuật của tiền nhân, người ñọc, nhất là giới trẻ lớnlên trong chế ñộ mới, không có vốn Hán học, hoặc có nhưng còn ítỏi, thường khó nắm ñược nội dung, ý nghĩa, tính chất của vấn ñềthuộc các lĩnh vực giáo dục - khoa cử, hệ thống quan chế cùng tổchức hành chính Nhà nước của nước ta thời phong kiến và thờiPháp thuộc. Ngay cả ñối với những người làm công tác nghiên cứukhoa học Xã hội và Nhân văn cũng không hiếm có trường hợp lúngtúng khi gặp phải những vấn ñề thuộc các lĩnh vực trên như xácñịnh các chức tước, phẩm hàm ngạch trật; chức năng nhiệm vụ củacác cơ quan hành chính Nhà nước từ trung ương ñến các làng xã;các học hàm, học vị; các quy cách học hành tổ chức thi cử ngàyxưa… Thêm nữa, những vấn ñề này lại luôn thay ñổi theo các luậtlệ ñược ñịnh ra của từng triều ñại phong kiến, hoặc theo các vùngmiền khác nhau, nên càng gây khó khăn cho người ñọc nhiều hơn.Vi ...