Rèn kĩ năng đọc văn bản cho sinh viên ngành Sư phạm ngữ văn

Các cơ sở đào tạo giáo viên Ngữ văn cần triển khai rèn kĩ năng đọc văn bản cho sinh viên ngay từ kì học đầu tiên bởi lẽ đọc văn bản là nền tảng của đọc hiểu và dạy đọc hiểu. Việc rèn kĩ năng đọc văn bản cần được thực hiện theo thứ tự: Đọc đúng, đọc hay, đọc diễn cảm và thống nhất thành quy trình để giúp giảng viên thuận lợi trong khâu tổ chức và sinh viên thêm hứng thú trong luyện tập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rèn kĩ năng đọc văn bản cho sinh viên ngành Sư phạm ngữ văn JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2016, Vol. 61, No. 10, pp. 90-96 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn DOI: 10.18173/2354-1067.2016-0089 RÈN KĨ NĂNG ĐỌC VĂN BẢN CHO SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM NGỮ VĂN Phạm Thị Phương Huyền Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Tây Bắc Tóm tắt. Các cơ sở đào tạo giáo viên Ngữ văn cần triển khai rèn kĩ năng đọc văn bản cho sinh viên ngay từ kì học đầu tiên bởi lẽ đọc văn bản là nền tảng của đọc hiểu và dạy đọc hiểu. Việc rèn kĩ năng đọc văn bản cần được thực hiện theo thứ tự: đọc đúng, đọc hay, đọc diễn cảm và thống nhất thành quy trình để giúp giảng viên thuận lợi trong khâu tổ chức và sinh viên thêm hứng thú trong luyện tập. Từ khóa: Rèn kĩ năng, đọc đúng, đọc hay, đọc diễn cảm. 1. Mở đầu Trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, chương trình đào tạo của các trường sư phạm hiện nay đã hướng tới mục tiêu tiếp cận năng lực nhằm giúp sinh viên sau khi ra trường có thể đáp ứng tốt những yêu cầu dạy học ở nhà trường phổ thông. Vì vậy, việc tăng cường các hình thức thực hành rèn luyện kĩ năng, nghiệp vụ là rất cần thiết cho sinh viên trong bối cảnh hiện nay. Trong dạy học Ngữ văn, kĩ năng đọc văn bản là một trong những kĩ năng cần thiết nhằm nâng cao năng lực dạy đọc hiểu văn bản cho người giáo viên. Chính vì vậy, đã có nhiều nhà nghiên cứu quan tâm đến vấn đề đọc văn bản và rèn kĩ năng đọc văn bản như: Nguyễn Thanh Hùng, Vũ Nho, Hoàng Hòa Bình, Nguyễn Thị Hồng Vân. . . Tác giả Nguyễn Thanh Hùng trong cuốn Kĩ năng đọc hiểu văn [3;19] đã khẳng định: Hoạt động đọc từ xa xưa đã tích lũy được vô vàn những dạng thức đọc, kiểu đọc, dạng đọc, loại đọc, phương pháp đọc, kĩ năng đọc. Lịch sử nghiên cứu chưa có những tiêu chí để phân loại rạch ròi ranh giới khoa học giữa chúng nên số lượng hành động đọc rất phong phú, đa dạng như: đọc đúng, đọc hay, đọc diễn cảm, đọc ở nhà, đọc trên lớp... Tác giả Hoàng Hòa Bình trong chuyên luận Phương pháp dạy đọc hiểu tác phẩm văn học [2;166] đã đưa ra quy trình và các biện pháp dạy đọc hiểu tác phẩm văn học đó là: đọc vỡ, đọc sáng tạo, đọc khám phá, đọc sâu. Tác giả cũng chỉ ra cách thức rèn kĩ năng đọc diễn cảm như: điều chỉnh ngữ điệu, giọng đọc, ngắt giọng, chuyển đổi giọng. Theo tác giả, có hai điểm quan trọng mà các thầy cô giáo cần chú ý khi dạy học sinh đọc diễn cảm đó là: khi đọc diễn cảm cần phải xuất phát từ nội dung phản ánh của tác phẩm không tùy tiện theo ý muốn chủ quan, thầy cô phải thật sự hiểu, cảm đúng tác phẩm, có khả năng đọc diễn cảm tác phẩm và cần tránh máy móc khi hướng dẫn học sinh đọc. Ngày nhận bài: 15/5/2016. Ngày nhận đăng: 20/9/2016 Liên hệ: Phạm Thị Phương Huyền, e-mail: huyenptp@gmail.com 90 Rèn kĩ năng đọc văn bản cho sinh viên ngành sư phạm ngữ văn Tác giả Vũ Nho trong chuyên luận Dạy học thơ ở trường trung học phổ thông [2;229] đã phân tích Tính du dương của thơ. Tác giả cho rằng Tính du dương của thơ phụ thuộc vào hệ thống thi pháp, vần, luật và nhịp điệu của từng bài thơ và chi phối đến việc đọc diễn cảm thơ, vì vậy người đọc cần lưu ý đến đặc điểm này. Tác giả Nguyễn Thị Hồng Vân trong chuyên luận Phát triển năng lực cảm xúc cho học sinh phổ thông qua dạy học tác phẩm văn học [2;281] đã phân tích vai trò của đọc diễn cảm trong việc phát triển năng lực cảm xúc, đồng thời tác giả đã đưa ra những gợi ý cho giáo viên khi luyện đọc diễn cảm cho học sinh, đó là: đọc mẫu cho học sinh, tổ chức cho học sinh đọc diễn cảm theo yêu cầu của giáo viên. Có thể thấy rằng, các nhà nghiên cứu đã đề cập đến vai trò cửa việc đọc diễn cảm và cách thức rèn kĩ năng đọc diễn cảm. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu quy trình rèn kĩ năng đọc văn bản cho sinh viên ngành sư phạm Ngữ văn. Vì vậy, trên cơ sở kế thừa thành quả của các nhà nghiên cứu, chúng tôi mong muốn xây dựng một quy trình hoàn chỉnh để hướng dẫn sinh viên rèn kĩ năng đọc văn bản nhằm tạo tiền đề giúp sinh viên nâng cao năng lực đọc hiểu và dạy học đọc hiểu văn bản ở nhà trường phổ thông sau này. 2. 2.1. Nội dung nghiên cứu Vai trò của hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên trong các cơ sở đào tạo giáo viên Chương trình đào tạo của bất kì ngành nghề nào cũng luôn phải quan tâm đến việc rèn luyện nghiệp vụ, bồi dưỡng kĩ năng cho người học, bởi lẽ “Trăm hay không bằng tay quen”. Các nhà trường sư phạm có nhiệm vụ đào tạo ra những con người làm nghề dạy học, đó là “nghề cao quý bậc nhất trong những nghề cao quý, là nghề sáng tạo bậc nhất vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo” (Phạm Văn Đồng). Vì vậy, những người học được đào tạo từ môi trường sư phạm phải là những người thợ dạy chuyên nghiệp, đủ năng lực để gánh vác sự nghiệp giáo dục của nước nhà. Để có được những năng lực cần thiết của người giáo viên, ngoài những vấn đề thuộc về chủ thể người học thì vấn đề quan trọng khác lại thuộc về cơ sở đào tạo đó là việc phát triển chương trình, xây dựng đội ngũ, chăm lo cơ sở vật chất. . . phục vụ cho mục tiêu đào ...