Rủi ro của ngân hàng khi cho vay các dự án BOT giao thông

Bài viết Rủi ro của ngân hàng khi cho vay các dự án BOT giao thông trình bày thực trạng các dự án BOT giao thông; Thực trạng cho vay các dự án BOT giao thông; Rủi ro khi cho vay các dự án BOT giao thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rủi ro của ngân hàng khi cho vay các dự án BOT giao thông Quản trị ngân hàng & doanh nghiệp Rủi ro của ngân hàng khi cho vay các dự án BOT giao thông Nguyễn Thị Thái Hưng Để đạt được mục tiêu về phát triển kinh tế- xã hội của đất nước, việc phát triển và nâng cấp hạ tầng giao thông là rất quan trọng. Giai đoạn 2000- 2015 là giai đoạn Việt Nam thực hiện nhiều dự án giao thông quan trọng. Tuy nhiên, do nguồn vốn thực hiện các dự án giao thông rất lớn, ngân sách nhà nước (NSNN) không đủ đáp ứng yêu cầu để thực hiện các dự án nên hầu hết các dự án giao thông trong giai đoạn vừa qua được thực hiện theo hình thức BOT với phần vốn lớn là vay tại các ngân hàng thương mại (NHTM). Từ phân tích thực trạng các dự án BOT giao thông hiện nay, thực trạng cho vay dự án BOT giao thông của các NHTM, bài viết phân tích một số rủi ro mà ngân hàng có thể gặp phải khi tiến hành cho vay các dự án BOT giao thông. Từ khóa: dự án BOT giao thông, cho vay dự án BOT thông được triển khai bằng hình thức BOT đều được giao thông, rủi ro cho vay dự án BOT, ngân hàng đẩy nhanh tiến độ, đem lại nhiều lợi ích cho người thương mại dân, các địa phương có dự án BOT có điều kiện hạ tầng tốt hơn để phát triển kinh tế- xã hội. 1. Thực trạng các dự án BOT giao thông Ngay từ thập kỷ 90 của thế kỷ trước, hình thức hợp tác đầu tư giữa Nhà nước và khu vực tư nhân đã bắt ự án BOT giao thông là hình thức doanh đầu được triển khai ở Việt Nam. Năm 1997, Chính nghiệp tự bỏ vốn đầu tư các dự án giao thông, phủ đã ban hành Nghị định số 77 ngày 18/6/1997 về kinh doanh thu phí trong một thời gian nhất Quy chế đầu tư theo hình thức hợp đồng Xây dựng- định, sau đó chuyển giao lại cho Nhà nước. Kinh doanh- Chuyển giao (BOT), tạo hành lang pháp Đây là hình thức huy động nguồn lực xã hội đang lý để huy động nguồn lực xã hội hóa đầu tư cơ sở hạ phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua. Khi nguồn tầng. Tuy cơ sở pháp lý đã có, nhưng từ năm 1997 ngân sách hạn hẹp, hệ thống hạ tầng giao thông ngày đến 2010, các dự án hạ tầng giao thông không hấp càng xuống cấp thì các địa phương đã chủ động kêu dẫn nhà đầu tư tham gia, số dự án áp dụng mô hình gọi đầu tư vào dự án giao thông theo hình thức BOT. này không nhiều. Nguyên nhân là trong giai đoạn Số liệu thực tế cho thấy, trong số 82 dự án BOT giao này, BOT là một hình thức rất mới đối với nhà đầu thông đã và đang được triển khai từ năm 2000 đến tư, nhiều doanh nghiệp còn không tin vào hiệu quả nay, tổng nguồn vốn của NSNN tham gia vào các dự của mô hình đầu tư BOT do vốn thực hiện các dự án án này là 8.275 tỷ đồng, chiếm 4,4% tổng mức đầu này rất lớn và thời gian thu hồi vốn kéo dài. Hơn nữa, tư của các dự án, còn 95,6% tổng mức đầu tư dựa các quy định liên quan đến thể chế chính sách cho vào phần vốn BOT là một minh chứng cho thấy tầm hình thức đầu tư BOT thời kỳ đầu chưa hoàn chỉnh, quan trọng của vốn BOT. Các dự án hạ tầng giao cộng thêm lưu lượng xe ít nên khả năng hoàn vốn THÁNG 1&2.2017 - SỐ 176+177 87 không cao là rào cản không nhỏ khi kêu gọi doanh duyệt dự án là Chính phủ. Quan trọng nhất, mức nghiệp tư nhân đầu tư vào hạ tầng giao thông. vốn Nhà nước góp 30% đã loại bỏ tới 80% các dự Trong giai đoạn 2010- 2016 số lượng các dự án án PPP, trong khi không có quy định rõ phần đóng BOT giao thông tăng cao so với giai đoạn trước. góp của Nhà nước cụ thể bao gồm những nội dung Nguyên nhân là về mặt pháp lý, các quy định liên nào. Như vậy, Nghị định 108 dành cho các dự án quan đến đầu tư theo hình thức BOT ngày càng BOT và Quyết định 71 dành cho các dự án PPP có hoàn thiện hơn. những nội dung không đồng nhất và cũng không kết Ngày 27/11/2009, Chính phủ đã ban hành Nghị nối với nhau. định số 108/2009/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức Ngày 14/2/2015, Nghị định 15/2015/NĐ-CP (trên BOT, BTO và BT nhằm khuyến khích thực hiện các cơ sở hợp nhất Quyết định 71 và Nghị định 108) đã dự án xây dựng và vận hành, quản lý công trình kết được ban hành và có hiệu lực từ ngày 10/4/2015 về cấu hạ tầng mới hoặc dự án cải tạo các công trình đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) chính hiện có như đường bộ, hầm đường bộ, đường sắt, thức được ban hành, phần nào tháo gỡ những vướng cảng hàng không, cảng biển, nhà máy thủy điện... mắc khi thực hiện dự án PPP ở Việt Nam. Nghị định Trong đó, BTO là hình thức đầu tư do Nhà đầu tư quy định về các điều khoản hợp tác, cơ chế pháp lý xây dựng công trình kết cấu hạ tầng; sau khi xây theo hướng tăng tính hấp dẫn cho nhà đầu tư thông dựng xong, Nhà đầu tư chuyển giao công trình đó qua các ưu đãi về thuế. Nghị định 15 phù hợp hơn cho Nhà nước, Chính phủ dành cho Nhà đầu tư với các thông lệ quốc tế, tiệm cận với các khuyến quyền kinh doanh công trình đó trong một thời hạn nghị về chính sách phát triển kết cấu hạ tầng của nhất định để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận; BT là Diễn đàn Kinh tế thế giới trong các năm qua. Bên hình thức đầu tư do Nhà đầu tư xây dựng công trình cạnh lĩnh vực giao thông, hầu hết các ...