Sáng kiến kinh nghiệm: Vận dụng một số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm về di truyền quần thể

Đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện dạy học dựa vào hoạt động tích cực, chủ động của học sinh với sự tổ chức và hướng dẫn đúng mực của giáo viên nhằm phát triễn tư duy độc lập, sáng tạo hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, bồi dưỡng hứng thú học tập, tạo niềm tin và niềm vui trong học tập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Vận dụng một số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm về di truyền quần thểVận dụng một số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm vềdi truyền quần thể Vận dụng một số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm về di truyền quần thể A. PHẦN MỞ ĐẦU Đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện dạy học dựa vào hoạt động tích cực,chủ động của học sinh với sự tổ chức và hướng dẫn đúng mực của giáo viên nhằmphát triễn tư duy độc lập, sáng tạo hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, bồidưỡng hứng thú học tập, tạo niềm tin và niềm vui trong học tập. Nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông nói chung, chất lượng môn sinh họcnói riêng là nhiệm vụ cấp thiết của người thầy giáo. Một trong những yêu cầu cơ bảntrong dạy học sinh học là giáo viên phải tìm ra giải pháp phù hợp nhằm nâng cao tínhtích cực, chủ động, độc lập của học sinh, từ đó nâng cao hiệu quả của quá trình tiếpthu, lĩnh hội kiến thức và hình thành kĩ năng, giải quyết được các vấn đề một cáchsáng tạo và có hiệu quả. Trong chương trình sinh học phổ thông, ở khối lớp 12 học sinh được học về ditruyền quần thể (Chương III – Phần Di truyền học). Đây là một phần khó vì khá phứctạp đòi hỏi tư duy cao nên rất khó nhớ, khó hiểu và đặc biệt khó vận dụng kiến thức đãhọc để giải quyết các bài tập. Thực tế hiện nay có khá nhiều tài liệu đề cập đến cách giải các dạng bài tập vềdi truyền quần thể. Tuy nhiên, hiệu quả của việc hướng dẫn cho học sinh vận dụngphương pháp giải phù hợp với các dạng bài tập cụ thể còn nhiều hạn chế, đặc biệt cácbài tập trắc nghiệm. Học sinh chưa hiểu hết tầm quan trọng của mối liên hệ hữu cơgiữa các môn học, đặc biệt giữa toán học và sinh học. Điều đó dẫn đến việc hiểu vàvận dụng kiến thức đã học một cách máy móc rập khuôn, thiếu tính hệ thống theo kiểuhọc từng bài tập chứ chưa phải học và nắm phương pháp giải từng dạng bài tập. Đạiđa số học sinh chưa có được kĩ năng giải bài tập trắc nghiệm về dạng này. Bắt đầu từ năm học 2006 – 2007, bài thi môn sinh học làm theo hình thức trắcnghiệm. Đề thi trắc nghiệm được cấu trúc số câu nhiều theo từng nhóm chủ đề, rải đềukhắp các nội dung của chương trình, do đó học sinh cần phải học toàn bộ nội dungmôn học. Kiến thức nhiều nếu không có phương pháp học tập đúng, với thói quenThaïc só : NGUYỄN QUYẾT Trang 1Vận dụng một số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm vềdi truyền quần thể“học vẹt, học tủ” thiếu khả năng tư duy thì kết quả học tập sẽ thấp dẫn đến thiếu tự tin,thiếu tích cực hứng thú trong học tập. Vì vậy việc tìm ra mối liên quan giữa phép toán và dạng bài tập cụ thể, tìmđược cách giải phù hợp cho từng dạng bài tập, giúp học sinh dễ hiểu, dễ nhớ, có thểgiải một cách nhanh gọn đáp ứng được với việc kiểm tra và thi theo hình thức trắcnghiệm. Qua đó tạo được sự hứng thú và niềm tin trong học tập, góp phần nâng caohiệu quả của việc dạy và học bộ môn sinh học trong nhà trường là một việc làm cầnthiết. Từ thực tiễn giảng dạy và kinh nghiệm của bản thân, tôi viết đề tài : “Vận dụngmột số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm về ditruyền quần thể” trao đổi cùng các đồng nghiệp với mong muốn góp một phần nàođó nâng cao chất lượng giảng dạy sinh học trong nhà trường. Giúp các em học sinh cóthể hiểu và dễ nhớ, làm tốt các bài tập trắc nghiệm có liên quan đến di truyền quầnthể.Thaïc só : NGUYỄN QUYẾT Trang 2Vận dụng một số phép toán giúp học sinh giải nhanh các dạng bài tập trắc nghiệm vềdi truyền quần thể B. PHẦN NỘI DUNGI. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ - Bài tập di truyền quần thể tương đối đa dạng, phức tạp, đòi hỏi tư duy cao,khá khó lại liên quan nhiều đến toán học. Thực tế, phần đông học sinh chưa nắm đượccách giải nên không giải được. - Di truyền quần thể tương đối khó trong khi đó theo phân phối chương trìnhsinh học 12, sự di truyền quần thể chỉ có thời lượng giảng dạy 2 tiết cho phần líthuyết, không có tiết bài tập. Điều đó đòi hỏi người thầy giáo phải đầu tư nhiều choviệc tìm giải pháp nhằm giúp học sinh có thể nắm được kiến thức và vận dụng để giảicác dạng bài tập. Trong khi hiện nay đa phần giáo viên còn lúng túng trong việc tìmphương pháp phù hợp để giải bài tập và chưa hệ thống hóa được các cách giải bài tậpdi truyền quần thể để có thể giúp học sinh dễ dàng làm được các dạng bài tập này. - Hiện nay, môn sinh học kiểm tra và thi theo hình thức trắc nghiệm. Thời gianlàm bài theo hình thức trắc nghiệm là một thách thức lớn đối với học sinh; đòi hỏi cácem phải hết sức khẩn trương, tiết kiệm thời gian; phải vận dụng nhanh kiến thức, kĩnăng để nhanh chóng quyết định chọn phương án trả lời đúng. Trong khi đó học sinhchưa có được ...