Sàng lọc và phân tích bản chất hóa học của các hoạt chất kháng nấm từ xạ khuẩn

Bài viết tiến hành nghiên cứu sàng lọc các chủng xạ khuẩn kháng nấm từ 500 chủng xạ khuẩn đang được lưu giữ tại VTCC và xác định bản chất hóa học của các chất kháng nấm được sinh ra từ các chủng có hoạt tính cao nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sàng lọc và phân tích bản chất hóa học của các hoạt chất kháng nấm từ xạ khuẩnTAPCHISINHHOC2015,37(1se):202209 DOI:10.15625/08667160/v37n1se. SÀNGLỌCVÀPHÂNTÍCHBẢNCHẤTHÓAHỌC CỦACÁCHOẠTCHẤTKHÁNGNẤMTỪXẠKHUẨN TrầnThịĐứcPhương1,NguyễnThịVân2,PhạmThịThuHướng2,NguyễnKimNữ Thảo2* ViệnĐạihọcMởHàNội 1 2 ViệnVisinhvậtvàcôngnghệsinhhọc,ĐHQGHàNội,*thaonkn@vnu.edu.vn TÓMTẮT:Nhiễmnấmlàmộtvấnđềnghiêmtrọngtrongnhiềulĩnhvựcnhưnôngnghiệp,y tếhaycôngnghiệpbảoquảnthựcphẩm.Cácchấtđượctổnghợphóahọccókhả năngkháng nấmởmộtmứcđộnhấtđịnh.Tuynhiên,cácchấtnàycórấtnhiềunhượcđiểmnhư thiếutính đặchiệuvàcóthể tíchtụ lạitrongmôitrường,mộtsố chấtcòngâyhạichocả conngười. Chínhvìvậy,cácchấtkhángnấmcónguồngốctừvisinhvậtluônđượcquantâm,đặcbiệtlà nhómchấtkhángnấmdạngpolyeneđượcsinhratừxạkhuẩn.Đâylànhómchấtkhángnấmđã đượcbiếtđếntừlâunhưngcóphổkhángrấtrộng.Vìvậy,chúngtôithựchiệnnghiêncứu này để tìm đượccác chủng xạ khuẩnphânlập được ở Việt Nam sinhchất kháng nấm dạng polyene.Kếtquảsànglọc500chủngxạkhuẩnđangđượclưugiữtạiBảotànggiốngchuẩnVi sinhvật(VTCC)chothấy7chủngcóhoạttínhkhángnấmmạnh.Điềukiệnnuôicấytốiưuđể sinhlượngchấtcaonhấtcủa7chủngxạ khuẩnnàyđãđượcxácđịnh.Kếtquả nghiêncứu khẳngđịnhcả 7chủngđềuthuộcchi Streptomycesvàđềusinhchấtkhángnấmdạngpolyene. Trongsốđócó1chủng,VTCCA2787,Streptomycesmisionensiscókhả năngkhángđặchiệu vàmạnhnấmmenvànấmsợi.ChấtkhángnấmdochủngVTCCA2787sinhracũngđãđược xácđịnhlàchấtFillipinIII. Từkhóa:Streptomyces,fillipinIII,khángnấm,polyene,xạkhuẩn.MỞĐẦU azole như fluconazole, ketoconazole, itraconazolethườngứcchếquátrìnhsinhtổng Nấmlànguyênnhângâyrấtnhiềubệnh hợp ergosterol; trong khi đó, các chất thuộc nghiêmtrọngchoconngười,vậtnuôivàcây nhóm echinocandin như caspofungin,trồng.Đặcbiệttronglâmsàng,bêncạnhcác micafungin,anidulafunginthường ứcchế quáloài nấm gây bệnh cơ hội thường gặp như trìnhsinhtổnghợp 1,3glucantrongthànhtếCandidaalbicans,Cryptococcusneoformansvà bàonấm[3].GầnđâyxuấthiệnnhiềubáocáoAspergillusfumigatus,càngngàycàngcónhiều khuyến cáo về khả năng kháng các thuốcbáo cáo về các trường hợp nhiễm các loại kháng nấm mới (thuộc nhóm azole vànấmnguyhiểmkhácnhư Trichosporon spp., echinocandin).Vìvậy,việcđánhgiávàkhaiRhodotorula spp., Aspergillus spp., Fusarium thác các thuốc kháng nấm cũ với phổ rộngspp., Scedosporium spp.[2,7,12].Nhữngloài (như nhómpolyene)đượccholàcóthể đem nấmnàygâynhiềukhókhăntrongchẩnđoán lạiphươngphápkhángnấmhiệuquả hơn[8, cũngnhưđượcbiếtđếnlànhữngloàinấmcó 11,14].khảnăngkhángnhữngthuốckhángnấmthông Cácchấtdạngpolyeneđượcpháthiệnđầuthường.Cácnhómthuốckhángnấmđượcsử tiêntừnhữngnăm1950vàlànhómchấtkhángdụng để điềutrị nhiễm nấm hiện naygồm nấmlâuđờinhất[9,10].Đâylàcácchấtchứanhómpolyene,azolevàechinocandin.Cácchất vòngmacrolactonevớicácliênkếtđôi,chínhthuộc nhóm polyene như amphotericin B, vìvậycácchấtnàythườngcómàuvớiphổalbelcet,amphotecthườngpháhủyergosterol hấpthụ rấtđặctrưng.Cũngchínhvìcócấutrongmàngtế bàonấm;cácchấtthuộcnhóm 202trúcnhư vậy,cácchấtdạngpolyenethường phát hiện trong các nghiên cứu gần đâycókhả nănghấpthụ ...