Sinh khối và giá trị năng lượng rừng tràm ở Long An

Nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu thiết lập các phương trình tương quan nhằm ước tính sinh khối cây tràm tại tỉnh Long An ở các điều kiện lập địa và các loài khác nhau. Phân tích thành phần hóa học trong gỗ và vỏ cây tràm nhằm đánh giá tiềm năng nhiệt lượng gỗ tràm. Tiến hành đo đếm đường kính và chiều cao tại 45 ô tiêu chuẩn, chặt hạ 30 cây mẫu để ước tính sinh khối cây cá thể, đã dùng 36 mẫu gỗ, vỏ của hai loài Tràm ta (Melaeuca cajuputi) và Tràm Úc (Melaleuca leucadendra) để phân tích thành phần hóa học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sinh khối và giá trị năng lượng rừng tràm ở Long An Tạp chí KHLN 2/2014 (3318 - 3323) ©: Viện KHLNVN - VAFS ISSN: 1859 - 0373 Đăng tải tại: www.vafs.gov.vn SINH KHỐI VÀ GIÁ TRỊ NĂNG LƯỢNG RỪNG TRÀM Ở LONG AN Phạm Thế Dũng, Vũ Đình Hưởng Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ TÓM TẮT Từ khóa: Phương trình tương quan, sinh khối, năng lượng, cây tràm Nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu thiết lập các phương trình tương quan nhằm ước tính sinh khối cây tràm tại tỉnh Long An ở các điều kiện lập địa và các loài khác nhau. Phân tích thành phần hóa học trong gỗ và vỏ cây tràm nhằm đánh giá tiềm năng nhiệt lượng gỗ tràm. Tiến hành đo đếm đường kính và chiều cao tại 45 ô tiêu chuẩn, chặt hạ 30 cây mẫu để ước tính sinh khối cây cá thể, đã dùng 36 mẫu gỗ, vỏ của hai loài Tràm ta (Melaeuca cajuputi) và Tràm Úc (Melaleuca leucadendra) để phân tích thành phần hóa học. Kết quả cho thấy có mối tương quan chặt chẽ giữa các bộ phận sinh khối cây cá thể và nhân tố điều tra lâm phần (D1.3). Cấu trúc sinh khối khô các bộ phân cây tràm như thân đều chiếm phần lớn hơn 68% ở Tràm ta và 65% là Tràm Úc, tiếp theo là cành, vỏ và nhỏ nhất là lá Tràm ta 6% còn Tràm Úc là 5%. Thành phần hóa học của cây tràm đều cao so với trung bình cây gỗ nhẹ và có nhiệt lượng 7.320 Cal/g đối với gỗ Tràm ta và 7.650 Cal/g gỗ Tràm Úc. BIOMASS AND CALORIFIC OF MELALEUCA PLANTATION IN LONG AN Keyword: Allowmetric equation, biomass, Melaleuca, calorific 3318 The study was carried out with the object of estimating biomass and developing algometric equation for biomass partioning of Melaleuca species planted in Long An province at different sites and provenances, and analyzing chemical contents of Melaleuca wood to evaluate the calorific of its. All of the trees in 45 plots were measured for height and diameter at breast height and 30 sample trees were harvested for biomass components analysis, and 36 wood Melaleuca samples were collected and analized. Results shown that there was significant relationship between biomass components and diameter at breast height and dried biomass components of stem such as 68% for Melaleuca cajuputi and 65% for Melaleuca leucadendra, and the order to follwed by branches, bark and foliages occuppied 6% for Melaleuca cajuputi and 5% for Melaleuca leucadendra, respectively. Chemical contents were almost higher than poplar tree and calorific of Melaleuca cajuputi wood was 7,320 Cal/g and Melaleuca leucadendra wood was 7,650 Cal/g. Phạm Thế Dũng et al., 2014(2) Tạp chí KHLN 2014 I. ĐẶT VẤN ĐỀ II. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Long An, với mục tiêu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cây tràm đã được coi là một trong số các loài cây mũi nhọn được ưu tiên phát triển trên các vùng đất ngập phèn nhằm không những đáp ứng nhu cầu về gỗ, lâm sản ngoài gỗ mà còn giảm thiểu thiệt hại bởi lũ lụt và cải thiện môi trường. - Xây dựng các mô hình lý thuyết về mối quan hệ giữa các bộ phận sinh khối với các chỉ tiêu biểu thị kích thước cây cá thể làm cơ sở xác định sinh khối lâm phần rừng tràm. Hiện nay tỉnh Long An có diện tích rừng tràm cao nhất vùng đồng bằng sông Cửu Long với 64.293ha, chiếm 36,4% diện tích rừng tràm toàn vùng (Nguyễn Thanh Bình, 2007). Việc phát triển một cách ồ ạt, rộng rãi không theo quy hoạch dẫn đến diện tích rừng tràm của Long An tăng lên một cách nhanh chóng với mức cung vượt quá cầu. Vì vậy, các chủ rừng đã chặt tràm đi để chuyển đổi mục đích sang trồng cây khác. Trước thực trạng đó, Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An đã khuyến khích các doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu khoa học đầu tư nghiên cứu chế biến sản phẩm từ nguồn nguyên liệu cây tràm. Cụ thể, công ty GE Energy của Hàn Quốc đã đầu tư nhà máy chế biến viên năng lượng tại Bến Lức - Long An với nguồn nguyên liệu là cây tràm, hay các công ty của Trung Quốc thu mua gỗ tràm làm nguyên liệu giấy. - Thiết lập mô hình lý thuyết giữa tổng sinh khối với các chỉ tiêu biểu thị kích thước và các chỉ tiêu biểu thị lâm phần. So sánh sinh khối giữa các lâm phần rừng trồng hai loài tràm M. cajuputi và M. leucadendra. - Xác định thành phần hóa học trong gỗ và vỏ cây tràm có ảnh hưởng tới giá trị năng lượng. III. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1. Nội dung nghiên cứu - Nghiên cứu mối quan hệ giữa (D1.3) với sinh khối khô các bộ phận cây cá thể và mối quan hệ giữa tổng sinh khối khô với sinh khối tươi của hai loài Tràm ta (M.cajuputi) và Tràm Úc (M.leucadendra). - So sánh sinh khối lâm phần rừng tràm của hai loài M. cajuputi và M. leucadendra. - Phân tích các thành phần lý hóa tính trong gỗ và vỏ cây tràm: Các chất bay hơi, độ ẩm, tro, carbon, hydrogen, oxygen, nitrogen, sulfur và calorific. Thực tiễn là cần có phương pháp tính toán khoa học làm cơ sở cho việc đánh giá sinh khối rừng tràm phục vụ các mục tiêu kinh doanh khác nhau. Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam bộ (Phân viện Khoa học Lâm nghiệp Nam bộ trước đây) đã kết hợp với Viện nghiên cứu SOJITZ (Nhật Bản) tiến hành nghiên cứu đánh giá thành phần hóa học trong gỗ tràm, năng suất sinh khối rừng tràm tại tỉnh Long An. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Bài viết này trình một số kết quả nghiên cứu về phương pháp ước tính sinh khối rừng tràm khi đến tuổi khai thác và phân tích các thành phần hóa học trong gỗ và vỏ cây tràm. - Mật độ trồng: Loài M. cajuputi: 40.000 cây/ha, 20.000 cây/ha và 10.000 cây/ha; Loài M. leucadendra: 40.000 cây/ha, 20.000 cây/ha và 6.667 cây/ha. - Hai loài tràm là: TRÀM TA Melaleuca cajuputi (xuất xứ Tịnh Biên - An Giang) và TRÀM ÚC Melaleuca leucadendra có 4 xuất xứ: Cambridge G. Western As, Weipa Queensland, Bensbach Papua New Guinea và Kuru Papua New Guinea. - Rừng trồng trên các dạng làm đất khác nhau: 1) líp cao - líp rộng 4m, kênh 3m; 2) líp thấp líp rộng 4m, kênh 1,3m và 3) không lên líp. 3319 Tạp chí KHLN 2014 Phạm Thế Dũng et al., 2014(2) 3.3. Phương pháp xác định sinh khối cây tràm - Lập 45 ô tiêu chuẩn có kích thước 100m2 (10m × 10m) đại diện cho loài cây, xuất xứ, phương pháp làm đ ...