Sinh thái học nông nghiệp : Sinh thái học và sự phát triển Nông nghiệp part 1

Thực chất của phát triển sản xuất nông nghiệp là điều khiển các hệ sinh thái nông nghiệp theo một phương thức nào đó để tạo ra nhiều sản phẩm nuôi sống con người. Muốn cho hệ sinh thái đạt năng suất cao và ổn định chúng ta phải tạo ra một trạng thái cân bằng phù hợp với điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của địa phương. Với trí tuệ của mình, con người có thể điều khiển hệ sinh thái theo hướng có lợi nhất. Đến l−ợt mình, hệ sinh thái lại ảnh hưởng trực...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sinh thái học nông nghiệp : Sinh thái học và sự phát triển Nông nghiệp part 1 Ch−¬ng s¸u Sinh th¸i häc vµ sù ph¸t triÓn N«ng nghiÖp Néi dung Thùc chÊt cña ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ ®iÒu khiÓn c¸c hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖptheo mét ph−¬ng thøc nµo ®ã ®Ó t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm nu«i sèng con ng−êi. Muèn cho hÖ sinhth¸i ®¹t n¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh chóng ta ph¶i t¹o ra mét tr¹ng th¸i c©n b»ng phï hîp víi ®iÒukiÖn tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph−¬ng. Víi trÝ tuÖ cña m×nh, con ng−êi cã thÓ ®iÒu khiÓnhÖ sinh th¸i theo h−íng cã lîi nhÊt. §Õn l−ît m×nh, hÖ sinh th¸i l¹i ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn cuécsèng cña con ng−êi. V× thÕ cã thÓ nãi r»ng hÖ sinh th¸i nh− thÕ nµo th× con ng−êi lµ vËy. Trongs¶n xuÊt n«ng nghiÖp, môc tiªu cña chóng ta kh«ng chØ giíi h¹n trong viÖc t¹o ra nh÷ng s¶n phÈmcã Ých ë giai ®o¹n tr−íc m¾t mµ cßn cÇn nghÜ ®Õn lîi Ých cña nhiÒu thÕ hÖ mai sau. C¸c néi dung cô thÓ sau ®©y sÏ ®−îc ®Ò cËp trong ch−¬ng 6: S¬ l−îc qu¸ tr×nh tham gia ®iÒu khiÓn HST trong s¶n xuÊt NN M« h×nh sinh th¸i n«ng nghiÖp §iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña c¸c hÖ sinh th¸i NN N«ng nghiÖp bÒn v÷ng X©y dùng NNBV trªn c¬ së STH C¸c hÖ thèng NNBV ë ViÖt nam Môc tiªu Sau khi häc xong ch−¬ng nµy, sinh viªn cÇn: • N¾m ®−îc c¸c nguyªn lý cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp • Ph©n tÝch ®−îc c¸c ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp • HiÓu ®−îc thÕ nµo lµ m« h×nh sinh th¸i vµ cã nh÷ng lo¹i m« h×nh sinh th¸i nµo • N¾m ®−îc nguyªn lý vµ néi dung ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i h×nh sinh th¸i n«ng nghiÖp chñ yÕu • HiÓu ®−îc ®Æc ®iÓm cña mét nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng vµ tÇm quan träng cña nÒn n«ng nghiÖp nµy trong sù ph¸t triÓn cña con ng−êi.1. §Æt vÊn ®Ò ViÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®ßi hái ph¶i xÐt ®Õn toµn bé ngµnh n«ng nghiÖptrªn quan ®iÓm hÖ thèng, nghiªn cøu c¸c yÕu tè thµnh phÇn, sù ho¹t ®éng vµ ®iÒukhiÓn hÖ thèng nµy nh− thÕ nµo ®Ó ®¹t n¨ng suÊt s¬ cÊp vµ thø cÊp cao trong méttr¹ng th¸i æn ®Þnh. VÊn ®Ò m©u thuÉn hiÖn nay lµ muèn HSTNN cã n¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh th×ph¶i cã sù ®Çu t− lín vÒ n¨ng l−îng vµ vËt chÊt, nh−ng ®©y lµ vÊn ®Ò rÊt khã thùchiÖn, Ýt nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, ®èi víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. §Ó gi¶iquyÕt vÊn ®Ò nµy, cÇn ph¶i nghiªn cøu c¸c hÖ sinh th¸i tù nhiªn cã n¨ng suÊt caonh− hÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi nh»m ¸p dông mét phÇn ®Æc ®iÓm cña hÖ sinh th¸iÊy vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña rõng nhiÖt ®íi lµ: Sö dông cã hiÖu suÊt cao c¸c nguån n¨ng l−îng vµ vËt chÊt tù nhiªn; Quay vßng n¨ng l−îng vµ vËt chÊt víi hiÖu suÊt cao; T¹o c¸c mèi quan hÖ trong néi bé hÖ sinh th¸i phøc t¹p ®Ó n©ng cao tÝnh æn ®Þnh cña nã. §iÒu kh¸c nhau c¬ b¶n cña hÖ sinh th¸i tù nhiªn vµ HSTNN lµ HSTNN ph¶icung cÊp cho hÖ sinh th¸i ®« thÞ mét sè n¨ng l−îng ngµy cµng cao. §Ó ®¶m b¶o choHSTNN ®−îc æn ®Þnh vµ ®Ó bï vµo sè n¨ng l−îng lÊy ®i hµng n¨m ph¶i ®Çu t− vµohÖ sinh th¸i nµy mét sè n¨ng l−îng ho¸ th¹ch ngµy cµng lín. ë nhiÒu nÒn n«ngnghiÖp tiªn tiÕn, n¨ng l−îng ®Çu t− ®· v−ît qu¸ n¨ng l−îng lÊy ®i nhiÒu lÇn. §iÒunµy ®· lµm cho n¹n « nhiÔm m«i tr−êng ngµy cµng thªm trÇm träng. ViÖc ®Çu t− n¨ng l−îng ho¸ th¹ch vµo c¸c HSTNN lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh®−îc. VÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó víi mét mét sù ®Çu t− hîp lý thu ®−îc mét n¨ng suÊtcao nhÊt, b¶o vÖ vµ t¨ng c−êng ®−îc c¸c nguån lîi, kh«ng lµm « nhiÔm m«i tr−êng. ViÖc sö dông tèt nhÊt c¸c nguån lîi vµ c¸c mèi quan hÖ cña hÖ sinh th¸i víihiÖu qu¶ ®Çu t− n¨ng l−îng ho¸ th¹ch cao nhÊt lµ môc tiªu cña n«ng nghiÖp sinhth¸i. Môc tiªu nµy nh»m ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña nÒn n«ng nghiÖp tiªn tiÕn vµbÒn v÷ng. Muèn x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i, cÇn ph¸t triÓn khoa häcsinh th¸i n«ng nghiÖp. N«ng nghiÖp sinh th¸i kh«ng ®ång nghÜa víi n«ng nghiÖp sinh häc hay n«ngnghiÖp h÷u c¬. N«ng nghiÖp h÷u c¬ lµ ph−¬ng h−íng ®ang ph¸t triÓn ë c¸c n−ícT©y ¢u trong thêi gian gÇn ®©y. Theo khuynh h−íng nµy n«ng nghiÖp ph¶i trë l¹ivíi c¸c biÖn ph¸p cæ truyÒn nh− dïng ph©n h÷u c¬, lu©n canh, kh«ng dïng ph©n ho¸häc, thuèc chèng s©u bÖnh vµ cá d¹i. N«ng nghiÖp sinh th¸i kh«ng lo¹i trõ ph©n ho¸häc, thuèc b¶o vÖ thùc vËt... mµ sö dông chóng hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ cao, tr¸nh «nhiÔm m«i tr−êng. ë ®©y cÇn ph¶i gi¶i quyÕt mét bµi to¸n khã lµ ®¹t n¨ng suÊt cao cña c¸cHSTNN víi mét l−îng ®Çu t− Ýt nhÊt. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy kh«ng chØ do yªu cÇucña viÖc b¶o vÖ m«i tr−êng sèng, n©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng, x©y dùng mét sinhquyÓn b»ng sù th«ng minh cña con ng−êi nh− c¸c nhµ sinh th¸i häc ®ang tranh ®Êu,mµ cßn lµ do sù ph¸t triÓn cña c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn.2. S¬ l−îc qu¸ tr×nh tham gia ®iÒu khiÓn HST trong s¶n xuÊt N«ng NghiÖp 2.1. Nh÷ng chÆng ®−êng lÞch sö cña ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp Ng−êi ta th−êng chia lÞch sö ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ra lµm ba giai®o¹n: a) Giai ®o¹n n«n ...