SINH TRƯỞNG CỦA RỪNG TẾCH Ở KAMGPONG CHAM – CĂMPUCHIA

Bài báo này giới thiệu kết quả nghiên cứu quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổi được trồng trên đất bazan nâu đỏ ở tỉnh Kampong Cham thuộc Vương Quốc Cămphuchia. Quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổi được phân tích từ 9 cây bình quân lâm phần. Kết quả nghiên cứu đã chứng tỏ rằng: (1) Rừng Tếch sinh trưởng khá nhanh trong khoảng 8 năm đầu sau khi trồng, sau đó tốc độ sinh trưởng suy giảm nhanh; (2) Địa hình có ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng của rừng Tếch trên đất bazan...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SINH TRƯỞNG CỦA RỪNG TẾCH Ở KAMGPONG CHAM – CĂMPUCHIASINH TRƯỞNG CỦA RỪNG TẾCH Ở KAMGPONG CHAM – CĂMPUCHIA Ly Meng SeangTÓM TẮTBài báo này giới thiệu kết quả nghiên cứu quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổiđược trồng trên đất bazan nâu đỏ ở tỉnh Kampong Cham thuộc Vương Quốc Cămphuchia.Quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổi được phân tích từ 9 cây bình quân lâm phần.Kết quả nghiên cứu đã chứng tỏ rằng: (1) Rừng Tếch sinh trưởng khá nhanh trong khoảng8 năm đầu sau khi trồng, sau đó tốc độ sinh trưởng suy giảm nhanh; (2) Địa hình có ảnhhưởng lớn đến sinh trưởng của rừng Tếch trên đất bazan nâu đỏ; trong đó những lâm phầnphân bố ở 1/3 sườn giữa sinh trưởng tốt hơn so với những lâm phần mọc ở 1/3 sườn dướivà 1/3 sườn đỉnh.Từ khoá: Tếch, sinh trưởng, CămpuchiaĐẶT VẤN ĐỀTheo Kaosa-ard (1995)[10;11], Tếch là loài cây gỗ lớn, sinh trưởng tốt trong những điềukiện có khí hậu nóng ẩm với 3-5 tháng khô; lượng mưa bình quân hàng năm từ 750 đến2.500mm; trong đó 75% lượng mưa tập trung vào mùa mưa; đất ẩm, thoát nước tốt, tầngđất sâu, đất phù sa giàu canxi và NPK, pH = 6,5-7,5, hàm lượng Ca và P cao. Tại tỉnhKongpong Cham (Cămphuchia), Tếch được trồng trên đất bazan nâu đỏ với mật độ banđầu 1.667 cây/ha. Tuy vậy, cho đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu về sinhtrưởng của rừng Tếch ở Kongpong Cham. Vì thế, mục tiêu của nghiên cứu này là phântích quá trình sinh trưởng đường kính ngang ngực D1.3 và chiều cao vút ngọn H của rừngTếch 18 tuổi trên đất bazan nâu đỏ ở khu vực tỉnh Kongpong Cham thuộc Vương QuốcCămphuchia.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu là rừng Tếch nhân tạo 18 tuổi ở tỉnh Kampong Cham –Cămpuchia, mọc trên đất bazan nâu đỏ với độ cao từ 80 – 120m so với mặt biển. Khí hậuphân hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 5 – 10, mùa khô từ tháng 11 năm trước đến tháng4 năm sau; lượng mưa trung bình năm là 1121mm với 90% tập trung vào mùa mưa; nhiệtđộ trung bình năm 27,5oC. Để làm rõ quá trình sinh trưởng của rừng Tếch 18 tuổi, sử dụng phương pháp giảitích thân cây bình quân lâm phần theo chỉ dẫn của Antanaitis và Zagreev (1972) (Dẫntheo Nguyễn Văn Thêm)[7]. Cây giải tích được thu thập ở tuổi 18; mỗi loại địa hình giảitích 3 cây bình quân lâm phần; tổng cộng 9 cây. Kế đến, mô hình hoá quá trình biến đổicủa D1.3 và H theo tuổi A bằng hàm Schumacher; trong đó các hệ số của hàm Schumacherđược xác định bằng thủ tục hồi quy phi tuyến trong phần mềm thống kê SPSS 10.0. Tiếptheo, giải tích các hàm sinh trưởng D1.3 và H để xác định lượng tăng trưởng thường xuyênhàng năm, lượng tăng trưởng bình quân năm và suất tăng trưởng tương ứng với tuổi khácnhau. Sự khác biệt về khuynh hướng sinh trưởng của rừng Tếch theo các giai đoạn tuổikhác nhau được so sánh thông qua các đường hồi quy bậc nhất được lập theo từng giaiđoạn tuổi. Ảnh hưởng của ba dạng địa hình (1/3 sườn dưới, 1/3 sườn giữa và 1/3 sườn 1đỉnh) đến sinh trưởng về đường kính và chiều cao của rừng Tếch từ 2 - 18 tuổi được giảiquyết bằng phương pháp so sánh ba đường hồi quy tuyến tính. Mô hình so sánh có dạng: E(Y) = b0 + b1X + b2Z1 + b3Z2 + b4XZ1 + b5XZ2 + ε (1)trong đó: + Y = D1.3 (cm) và H (m) được biến đổi theo dạng Ln(Y); + b0 = ln(Ymax); + X = tuổi lâm phần (A, năm) được biến đổi theo dạng A^-c với c = 0,2; + Z1 và Z2 = hai biến giả nhận giá trị 0 và 1 để chỉ vị trí địa hình; + ε = sai lệch của mô hình. Giá trị của hai biến giả Z1 và Z2 được định nghĩa như sau: ở vị trí 1/3 sườn dưới:Z1 = 0 và Z2 = 0; ở vị trí 1/3 sườn giữa: Z1 = 1 và Z2 = 0; ở vị trí 1/3 sườn đỉnh: Z1 = 0 vàZ2 = 1. Các hệ số của mô hình (1) được xác định bằng thủ tục hồi quy tuyến tính đa biếnsố. Khi thay thế hai biến Z1 và Z2 vào mô hình (1), có thể nhận được ba mô hình hồi quysau đây: E(Y/1/3 sườn dưới) = b0 + b1X (2) E(Y/1/3 sườn giữa) = (b0 + b2) + (b1 + b4)X (3) E(Y/1/3 sườn đỉnh) = (b0 + b3) + (b1 + b5)X (4) Bằng thủ tục so sánh các điểm chặn và độ dốc của ba mô hình (2), (3) và (4), cóthể xác định được ảnh hưởng của ba dạng địa hình đến sinh trưởng về đường kính vàchiều cao của rừng Tếch từ 2 - 18 tuổi. Tất cả số liệu đã được xử lý bằng bảng tính Excel,phần mềm thống kê Statgraphics Plus version 5.1 và SPSS 10.0. Những kết quả tính toánđược tổng hợp thành bảng và đồ thị để phân tích.KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Kết quả phân tích phù hợp quá trình sinh trưởng D1.3 và H của 9 cây giải tích ởrừng Tếch 18 tuổi mọc trên đất bazan nâu đỏ thuộc tỉnh Kampong Cham (Cămpuchia) vớihàm Schumacher cho thấy: + Đối với đường kính thân cây: D1.3 = 4.307,9307*Exp(-7,4568*A^-0,1144) (5) 2 với R = 0,9464 và Se = ± 1,0168. + Đối với chiều cao thân cây: Hvn = 79,1931*Exp(-4,7159*A^-0,4193) (6) 2 với R = 0,9077, Se = 1,4624 Đồ thị mô tả quá trình sinh trưởng đường kính D1.3 và chiều cao H của rừng Tếch18 tuổi được chỉ ra ở hình 1. Bằng cách giải tích hàm (4) và hàm (5), đã xác định đượclượng tăng trưởng hàng năm, lượng tăng trưởng bình quân năm và suất tăng trưởng vềD1.3 và H của rừng Tếch từ 2-18 tuổi (bảng 1). Phân tích số liệu ở bảng 1 cho thấy Tếchsinh trưởng khá nhanh trong khoảng 7 năm đầu sau khi trồng; trong đó lượng tăng trưởnghàng năm và bình quân năm về đường kính đạt tương ứng 1,73 cm/năm (tuổi 2) đến 1,07cm/năm (tuổi 7) và 2,20 cm/năm (tuổi 2) đến 1,57 cm/năm (tuổi 7), còn lượng tăngtrưởng hàng năm và bình quân năm về chiều cao đạt tương ứng 1,72 m/năm (tuổi 2) đến 21,23 m/năm (tuổi 7) và 1,16 m/năm (tuổi 2) đến 1,41 m/năm (tuổi 7). Từ tuổi 8 – 18 năm,lượng tăng trưởng hàng năm và bình quân năm ...