Sự dung hợp yếu tố Đạo giáo trong đạo Cao Đài

Bài viết giới thiệu về đạo Cao Đài về sự hình thành, ra đời, cơ sở trần tục, bản chất, phân tích yếu tố của Đạo giáo được dung hợp trong đạo Cao Đài; sự tác động của bộ phận văn hóa tinh thần của các cơ tầng văn hóa bản địa rõ nét tạo nên sự tiến triển đặc biệt tôn giáo Cao Đài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự dung hợp yếu tố Đạo giáo trong đạo Cao Đài SÛÅ DUNG HÚÅP YÏËU TÖË ÀAÅO GIAÁO TRONG ÀAÅO CAO ÀAÂI . Nguyïîn Thõ Thu Haâ* aåo Cao Àaâi ra àúâi àïm 24 thaáng 12 nùm giaáo hiïåp nguä chi, nghôa laâ thêu toám nùm ngaânh 1925 vúái töí chûác tiïìn thên laâ Ngoåc hoaâng àaåo (Phêåt, Tiïn, Thaánh, Thêìn, Nhên), truy tòm Thûúång àïë, viïët Cao Àaâi tiïn öng, àaåi böì nguyïn thuyã nhûäng àiïìu cao thêm tinh khiïët nhêëttaát, giaáo àaåo Nam Phûúng1. Sau khi àûúåc pheáp trêìn gian3 thaânh möåt tön giaáo lúán chung chocuãa Thöëng àöëc Nam Kò, ngaây 24 thaáng 12 nùm toaân thïë giúái, cho nïn goåi laâ Àaåi àaåo.1926 àaåo mûúån chuâa Tûâ Lêm (tónh Têy Ninh) töí Tam kò úã àêy khöng phaãi laâ Bùæc, Trung, Namchûác lïî khai àaåo. Öng Ngö Vùn Chiïu, viïn chûác Kò maâ laâ: lêìn thûá ba. Kïí tûâ nhûát khñ Thaái cûåcphoâng Nhò phuã thöëng àöëc àûáng àêìu 12 quan laåi (trúâi) phên àõnh êm, dûúng, hoaá sanh, àïën Baânvaâ viïn chûác àoåc giêëy pheáp cuãa thöëng àöëc thuöåc Cöí khai thaánh giaáo daåy àaåo múã àúâi, múã mangàõa Nam Kò cho pheáp lêåp ra àaåo múái mang tïn sinh chuáng; tûâ êëy dêîn túái Thaái Thûúång àaåo töí,chñnh thûác laâ Cao Àaâi Àaåi Àaåo Tam Kò Phöí Àöå. Nhiïn Àùng Cöí phêåt truyïìn àaåo, hiïåp thaânh tamTrong baãn tuyïn ngön thaânh lêåp àaåo coá baâi thú giaáo goåi laâ nhûát kò phöí àöå, tñ höåi thûúång ngûúnthêët ngön tûá tuyïåt mang tïn 12 ngûúâi àêìu tiïn lêåp khai àaåo; dêîn xuöëng nhaâ Chêu. Laäo Tûã laâ Thaáiàaåo: Thûúång hoaá thên khai àaåo Tiïn, Thñch Ca truyïìn Chiïu, Kò, Trung dêîn àöå Hoaâi sanh àaåo Phêåt, Khöíng Phu tûã vaâ Gia tö giaáo chuã khai Baân àaåo khai Sang Quyá Giaãng thaânh àaåo Thaánh sûãa àúâi, laâ nhõ kò phöí àöå, sûãu höåi Hêåu Àûác Tùæc Cû thiïn àõa caãnh trung ngûún. Nïn ngûún höåi naâo cuäng coá tam Hûúân Minh Mên àaáo thuã àaâi danh2. giaáo daåy truyïìn, tuyâ theo nhên phêím maâ lêåp àaåo. Àaåo Cao Àaâi cho rùçng àaåo àaä qui tuå töíng Nay àaä àïën kò êm têån dûúng sanh, thiïn àõa tuêìnhoaâ nùm àaåo lúán cuãa thïë gian laâ: Phêåt àaåo cuãa hoaân; nghôa laâ hung aác taân baåo àïën cuöëi cuângThñch Ca, Tiïn àaåo cuãa Laäo Tûã, Thaánh àaåo cuãa thò tûå nhiïn phaãi khúãi sûå laåi tûâ thiïån, nhên àûác.Giï su, Thêìn àaåo cuãa Khûúng Tûã Nha, Nhên Nïn trúâi hoùçng khai àaåi àaåo, maâ cuäng àaä tiïn triàaåo cuãa Khöíng Tûã. Àaåo cho rùçng mònh hoaâ trong sêëm truyïìn rùçng maåt haån tam kò thiïn khaihúåp tû tûúãng Àöng - Têy qua hònh thûác qui tam huyânh àaåo goåi laâ höåi dên, Trúâi múã àaåo, phöí àöå * HVCH chuyïn ngaânh Triïët hoåc (khoáa 2006 - 2009). 1. Hïå yá thûác Tû saãn vaâ sûå bêët lûåc cuãa noá trûúác caác nhiïåm vuå lõch sûã, T.2, tr.185, Nxb. TP. HCM, 1993. 2. Thaánh ngön hiïåp tuyïín, Baãn àiïån tûã. 3. Tòm hiïíu àaåo Cao Àaâi, Cú quan phöí thöng giaáo lñ Àaåi àaåo. 4. Hïå yá thûác Tû saãn vaâ sûå bêët lûåc cuãa noá trûúác caác nhiïåm vuå lõch sûã, T.2, tr. 188-189, Nxb. TP. HCM, 1993.56♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ Nlêìn thûá ba, kïu laâ tam kò phöí àöå...4. Phöí àöå laâ khöng quaá khoá hiïíu àöëi vúái phêìn lúán laâ nöngtruyïìn baá sûå giaãi thoaát, coá giaãi thoaát röång raäi thò dên, noá laâ nhûäng yïëu töë àaä àûúåc thêm nhêåp vaâcon ngûúâi múái biïët bao dung vaâ yïu thûúng nhau. dung húåp trong nïìn vùn hoaá dên töåc, coá thûá àaä Àaåo Cao Àaâi ra àúâi xuêët phaát tûâ têìng lúáp trñ trúã thaânh giaá trõ, thaânh maáu thõt trong sinh hoaåtthûác, àiïìn chuã ngûúâi Viïåt àang laâm viïåc dûúái tinh thêìn cuãa nhên dên nhû tinh thêìn tûâ bi cuãachïë àöå thûåc dên Phaáp. Àaåo Cao Àaâi àûúåc Phaáp Phêåt, tû tûúãng nhên aái cuãa Khöíng Tûã, tinh thêìncöng nhêån. Tuy nhiïn, coá rêët nhiïìu nhêån àõnh thanh tônh vö vi cuãa Laäo giaáo. Àaåo Cao Àaâi nhûkhaác nhau vïì sûå ra àúâi cuãa noá. Coá thïí xem xeát sûå gúåi laåi, khúi laåi caác nguöìn giaá trõ cuãa caác tönnoá bõ taác àöång búãi caác yïëu töë sau àêy: giaáo trïn trong möåt hònh thûác múái tam giaáo àöìng Thûá nhêët, vïì sinh hoaåt tinh thêìn, têm linh cuãa qui, àïí dïî daâng thu huát àûúåc tñn àöì, liïn kïëtvuâng Nam Böå chuáng ta thêëy rùçng àoá laâ vuâng àêët àûúåc cöång àöìng. Cho nïn coá thïí thêëy rùçng vaimúái, gùæn vúái quaá trònh khai hoang lêåp êëp, àaä tûâng t ...