Sự phát dục thành thục của tuyến sinh dục các loài cá nuôi

Tham khảo tài liệu sự phát dục thành thục của tuyến sinh dục các loài cá nuôi, nông - lâm - ngư, lâm nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự phát dục thành thục của tuyến sinh dục các loài cá nuôiChương 2: Sự phát dục thành thục của tuyến sinh dục các loài cá nuôiI. Các thời kỳ phát triển của tế bào trứngI. tr** Thời kỳ sinh sản (tăng sinh)** Thời kỳ sinh trưởng** Thời kỳ thành thục1. THỜI KỲ TĂNG SINH* Các noãn nguyên bào phát sinh từ tế bào sinh d ục nguyên th ủy phân chia liên tục, theo cấp số nhân hình thành nên các noãn nguyên bào.• Đường kính noãn nguyên bào 9,62 ± 0,5µm. Tỷ lệ đ ường kính nhân/noãn nguyên bào = 58,47%.2- Thời kỳ sinh trưởng2.1. Thời kỳ phôi tơThời kỳ tế tơThời kỳ liên kếtThời kỳ hậu tơThời kỳ song tơ2.2. Thời kỳ sinh trưởng nhỏ2.2.* Thời kỳ thơ ấu- Đường kính tế bào trứng 24-28µm. Nguyên sinh ch ất tăngNST trong nhân tiêu tan, 2-8 hạch nhân.Nhân chiếm tỷ lệ lớn. Màng trứng mỏng. Buồng trứng giai đoạn I* Thời kỳ một lớp follicleĐường kính trứng: 189-240µm. Hình thành 1 lớp follicleNSC tiếp tục tăng, dạng mạng lưới. Buồng trứng ở giai đoạn II giaiẢnh hưởng bởi yếu tố sinh thái2.3.Thời kỳ sinh trưởng lớn (thời kỳ dinh dưỡng)Thời kỳ này tích lũy Prôtid & Lipid.Dinh dưỡng không hoàn toàn đồng hóa thành NSC.* Thời kỳ bắt đầu tích lũyHình thành lớp Follicle thứ 2, hình thành vành phóng x ạTích lũy noãn hoàngĐường kính trứng 500µmBuồng trứng ở giai đoạn III2.3.Thời kỳ sinh trưởng lớn (thời kỳ dinh dưỡng)2.3.ThThời kỳ tích lũy noãn hoàng hoàn toànNoãn bào tích lũy đầy đủ noãn hoàngKích thước noãn bào đạt tối đa, đối với cá trắm cỏ, mè tr ắng,cá trôi đường kính đạt 1100 - 1300µm.Thời gian nuôi vỗ lúc này tháng 2 – 3.Thời ký này có thể kéo dài 1 – 2 tháng (3)Buồng trứng ở giai đoạn IV (a,b,c)– thành thục3. Thời kỳ thành thục3.Xảy ra quá trình cực hóa tế bào (bắt đầu bằng sự lỏng lẻo củanoãn bào).Noãn hoàng kết thành khối đi về cực th ực v ật, nhân đivề cực động vật.Noãn bào sơ cấp phân chia lần 1 (giảm nhiễm)cho 1 noãn bào thứ cấp và 1 thể cực (cực cầu), NST giảm 1/2,(từ 2n NST còn n NST).Thể cực có kích thức nh ỏ, có 1 lớp m ỏngNSC, không có ý nghĩa trong sinh sản.Lần phân chia 2 (giảm phân nguyên nhiễm): noãn bào th ứ c ấpphân chia cho 1 trứng thành thục và 1 thể cực; Th ể c ực 1 phânchia làm đôi cho 2 thể cực mới.Quá trình thành thục của tế bào trứng: Nang trứng tiếtProgesteron + hormone sinh dục liên quan tạo ra h ỗn h ợp làmrách màng follicle, trứng rụng trong buồng tr ứng.• Khi noãn bào chuyển sang pha chín, noãn hoàng thànhmột khối đồng nhất, noãn bào có khả năng phân bào gi ảmnhiễm dưới tác dụng của KDT ngoại sinh.* Vào cuối giai đoạn IV noãn bào ở prophase I của giảmphân. Đối với các loài cá nuôi không đẻ trứng được trong aothì thời điểm này cần tiêm chất kích thích cho sinh s ản.Thời kỳ thành thục:** Trứng chín và rụng vào xoan buồng trứng, ch ờ phóngthích ra ngoài môi trường nước.Buồng trứng ở giai đoạn V** Buồng trứng ở giai đoạn VI: trong buồng trứng không còntrứng đã chín muồi sinh dụcCẤU TẠO CỦA NANG TRỨNG (Barnabé, 1993)II. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA BUỒNG TRỨNG CẤU TẠO: • Là một đôi, hình túi hợp lại thành ống trước khi đổ ra lỗ sinh dục, do mô liên kết và cơ trơn tạo thành. • Trên vách buồng trứng có các vách ngang là nơi phát sinh tế bào trứng. • Chia làm 6 giai đoạn căn cứ trên hình dạng, màu sắc của trứng và buồng trứng.Sự phát triển buồng trứng của cá bao gồm 6 giai đoạn: phátGiai đoạn I:Xuất hiện ở cá thành thục tuyến sinh dục lần đầu.Noãn sào là đôi dạng sợi mãnh, màu trắng, nằm sát lưngTrên lát cắt mô học, trứng sắp xếp không có quy tắc, đường kính trứng 10 - 80µmTB trứng có nhân chiếm phần lớn noãn bào ( 50%)Không thấy mạch máu phân bố2. Giai đoạn II:Cá đã đẻ 1 lần hoặc nhiều lần: Noãn sào dẹp, màu xám nh ạtCá hoặc trong suốt, mạch máu phân bố màu hồng.Cá thành thục lần đầu: mạch máu không phát tri ển, đ ầu bu ồng trứng có mạch máu màu hồng.Mắt thường không thấy có tế bào trứng riêng biệt, đường kính tế bào trứng 90 - 200µm.Đối với cá đã sinh sản một lần trở lên trong buồng tr ứng có th ể có trứng giai đoạn III, IV.3. Giai đoạn III:3.Kích thước buồng trứng tăng, buồng trứng màu xanh s ẫm ho ặcmàu trắng nhạt. Tế bào trứng có thể nhìn bằng m ắt th ường,đường kính trưungs 250 - 500µmMạch máu đã thấy rõ trên bề mặt buồng trứng.Trứng bắt đầu tích lũy noãn hoàng.Gặp điều kiện môi trường không thích hợp, cá không phát triểnbuồng trứng.4. Giai đoạn IV:Buồng trứng tăng nhanh về kích thước, chiếm 2/3 xoang c ơ th ể,Buhệ số thành thục 15 – 22%.Buồng trứng có màu vàng hoặc màu xanh. Trứng r ời, đường kínhtrứng 800 - 1500µm.Cá đẻ nhiều lần trong năm trong buồng trứng có trứng giai đo ạnIII, IVCá đẻ 1 lần/năm trứng thành thục chứa đầy noãn hoàng5. Giai đoạn V:5.Buồng trứng mềm, các mạch máu xung huyết.Trứng rụng trong buồng trứngXuất hiện thể vàng trong buồng trứngĐối với cá đẻ nhiều lần trong năm, ngoài các trứng r ụng còncó trứng giai đoạn II, III6. Giai đoạn VI :Buồng trứng giảm kích thước, dẹp, bề mặt có các mạch máumàu nâu, hoặc đỏ tímCá đẻ 1 lần/năm, Trong buồng trứng có các màng follicle, th ểvàng, một ít trứng đã rụng nhưng không thóat ra kh ỏi bu ồngtrứng, tất cả sẽ thoái hóa và trở về buông trứng ở giai đo ạn 2. ̀Thời gian thoái hóa 30 – 45 ngày.(to)Cá đẻ nhiều lần trong năm: sau khi đẻ, buồng trứng còn tr ứnggiai đoạn II, IV, thời gian thoái hóa tuy thuộc số lần đẻ/năm, ̀sau đó buồng trứng về giai đoạn III.III. SỰ THOÁI HÓA VÀ HẤP THỤ BUỒNG TRỨNG CÁ NUÔI1. SỰ THOÁI HÓA TRƯỚC KHI ĐẺ TRỨNG (thành thục nhưng không đẻ)• Các noãn bào đã thành thục, các noãn bào đang tích lũy v ật chất sinh dưỡng (noãn hoàng) do không đủ điều kiện nên ngừng phát triển và thoái hóa.• Nguyên nhân: môi trường không phù hợp –nhiệt độ cao >35oC trong 1 tuần• Hiện tượng: xuât hiện trứng màu nâu, trắng đục ...