sự ra hoc và biện pháp xử lý ra hoc ở xoài

SỰ RA HOA VÀ BIỆN PHÁP XỬ LÝ RA HOA XOÀI Trong điều kiện tự nhiên ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, cây xoài thường ra hoa tự nhiên vào tháng 12-1 và thu hoạch tập trung từ tháng 4-5). Mặc dù cơ chế sự ra hoa xoài cho tới nay vẫn là điều bí ẩn!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
sự ra hoc và biện pháp xử lý ra hoc ở xoài SỰ RA HOA VÀ BIỆN PHÁP XỬ LÝ RA HOA XOÀI Trong điều kiện tự nhiên ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, cây xoài thường ra hoa tựnhiên vào tháng 12-1 và thu hoạch tập trung từ tháng 4-5 (Trần Văn Hâu, 1997). Mặc dùcơ chế sự ra hoa xoài cho tới nay vẫn là điều bí ẩn! (Chacko, 1991), tuy nhiên nhữngnghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự ra hoa xoài như giống, biện pháp canh tác,khí hậu, đặc điểm sinh lý của cây, đặc biệt là các chất điều hòa sinh trưởng rất được quantâm nhằm có thể có tìm ra những biện pháp thích hợp để kiểm soát sự ra hoa và sản suấtxoài một cách hiệu quả ở những thời điểm thích hợp trong năm.1. Đặc điểm ra hoa của cây xoài Cây xoài ra hoa trên chồi tận ngọn. Hoa xoài có hai loại là hoa đực và hoa lưỡng tính(Hình 6.1 ). Mỗi hoa mang từ 0-2 bao phấn hữu thụ và 0-6 bao phấn bất thụ. Tỉ lệ hoalưỡng tính thay đổi tùy giống và điều kiện thời tiết. Khảo sát đặc tính thái hoa và sự mở bao phấn của 8 giống xoài Bưởi, cát Hòa Lộc,Châu Hạng Võ, Falun, Nam Dok Mai, Thơm, và Thanh Ca, Lê Thanh Tâm (2002) nhậnthấy 100% hoa lưỡng tính của hai giống Bưởi và Falun đều có bao phấn hữu thụ, trongkhi xoài cát Hòa Lộc và xoài Thơm có 15% số hoa lưỡng tính không có bao phấn hữuthụ. Tỉ lệ bao phấn mở thấp nhất là xoài cát Hòa Lộc (20%) và cao nhất là xoài Nam DokMai (92,5%). Khảo sát đặc điểm ra hoa và đậu trái của bốn giống xoài cát Hòa Lộc, Thanh Ca, Thơmvà Nam Dok Mai (Đặng Thanh Hải, 2000) nhận thấy phát hoa dài trung bình từ 23 cm(Nam Dok Mai) đến 55, 2 cm (Cát Hòa Lộc), mang từ 2.658 – 38.216 hoa/phát hoa. Xòaicát Hòa Lộc có tỉ lệ hoa lưỡng tính cao nhất (71,0%) và thấp nhất là xòai Thơm (19,0%).Có sự lệch pha giữa thời gian nhận phấn của hoa lưỡng tính và tung phấn của hoa đực.Hoa lưỡng tính nhận phấn từ 6 giờ 30 đến 9 giờ trong khi hoa đực tung phấn từ 8 giờ 45đến 11 giờ. Đây có lẽ là nguyên nhân gây ra sự đậu trái thấp. Chaikiattiyos và ctv. (1997)cho biết giống xoài Kiew Savoey có tỉ lệ hoa lưỡng tính trồng ở vùng có khí hậu nhiệt đớicũng như vùng có khí hậu ôn đới đều thấp hơn so với giống xoài Nam Dok Mai (10,7-17,8% so với 20,9-43,5%). Thông thường có 5 bao phấn trên mỗi hoa nhưng thường chỉcó 1-2 bao phấn phát triển và có mang hạt phấn, số còn lại không phát triển. Số hạt phấntrên một bao phấn biến động từ 250-650 hạt/bao phấn, trung bình có 410 hạt/bao(Spencer và Kennard, 1955, trích bởi Litz, 1997). Sự đậu trái kém còn do thiếu hạt phấnmà nguyên nhân là chỉ có từ 1-2 bao phấn hữu thụ trên mỗi hoa .Hình 6.1 Hoa xoài cát Hòa Lộc. a) hoa đực với một bao phấn hữu thụ; b) hoa lưỡng tínhvới bầu noãn và một bao phấn bất thụHình 6.2 Bao phấn đang mở sẵn sàng tung phấn* Sự ra hoa Mô hình khởi phát hoa của cây thân thảo và những cây ra hoa theo mô hình do ảnhhưởng của quang kỳ, xử lý nhiệt độ thấp hay cả hai thì sự khởi đầu của quá trình ra hoađể ám chỉ sự bắt đầu của sự gợi mầm hoa (floral bud evocation) (Davenport và Nunẽz-Elisea, 1997). Trái lại trên cây xoài, dấu hiệu kích thích ra hoa có thể hiện diện trước khisự khởi mầm hoa (bud initiation), nó phải còn hiện diện ở thời điểm khởi mầm hoa chosự ra hoa xuất hiện (Nunẽz-Elisea và Davenport, 1995). Hơn nữa, dấu hiệu kích thích cóthể thay đổi từ sinh sản sang sinh trưởng hoặc ngược lại bởi sự thay đổi của nhiệt độ tácđộng lên cây trong thời gian đầu phát triển chồi (Batten và Mconchie, 1995). Sự đáp ứngkhác nhau rõ ràng theo điều kiện tác động bên ngoài cho thấy tế bào của mô phân sinhngọn chưa được xác định và có thể biến đổi từ sinh sản sang sinh trưởng hay ngược lại.Khi mô tả chu kỳ sinh trưởng và phát triển của cây xoài, Cull (1991) cho rằng sự pháttriển mầm hoa cùng với trạng thái ngủ (dormancy) trong ba tháng. Trong khi đó, khi theodõi sự hình thành mầm bằng cách giải phẩu mô phân sinh ngọn xoài Kiew Savoey,Tongumpai và ctv. (1997c) nhận thấy ở giai đoạn 112 ngày sau khi xử lý PBZ, tất cả cácchồi của cây có xử lý PBZ đều hình thành mầm hoa trong khi ở cây không xử lý PBZmầm hoa chưa xuất hiện. Trong thí nghiệm nầy Tongumpai và ctv. (1997c) xử lý PBZkhi chồi được 16 ngày tuổi, như vậy mầm hoa vẫn chưa hình thành khi chồi được 4 thángtuổi. Nghiên cứu một số giống xoài của Philippines, Bugante (1995) cho rằng sự khởiphát hoa xuất hiện từ 4-9 tháng sau khi chồi xuất hiện. Khảo sát sự biến đổi của đỉnh sinh trưởng khi cây xoài ra hoa trong điều kiện tự nhiên,Mustard và Lynch (1946) cho rằng khi thấy xuất hiện sự nhô lên ở đỉnh sinh trưởng làdấu hiệu của sự ra hoa. Tuy nhiên, qua kết quả thí nghiệm, Samala (1979) nhận thấy chỗnhô nầy bất động trong 15 tháng và sau đó phát triển thành chồi lá và tác giả kết luậnrằng đây là những mầm trong tình trạng ngủ và nó có khả năng phát triển thành chồi láhay chồi hoa. Khi xử lý Nitrate kali, tác giả nhận thấy sau 4 ngày đỉnh sinh trưởng bắtđầu nhô lên, sự hoạt động của hoa đã hình thành sau 6 ngày và các bộ phận của phát hoakéo dài và có thể thấ ...