Sự thay đổi kênh phân phối lợn thịt ở tỉnh Nghệ An

Nhu cầu tiêu thụ thịt lợn của người tiêu dùng đang tăng lên cả về lượng và chất. Để đáp ứng nhu cầu thịt lợn tăng lên của người tiêu dùng, hộ chăn nuôi lợn đang có những thay đổi tiến bộ trong kỹ thuật chăn nuôi cũng như qui mô chăn nuôi. Kênh phân phối kết nối cung cầu trên thị trường thịt lợn đã và đang có những thay đổi. Bài viết này tập trung phân tích sự thay đổi trong kênh phân phối lợn thịt ở tỉnh Nghệ An.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự thay đổi kênh phân phối lợn thịt ở tỉnh Nghệ An TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 62, 2010 SỰ THAY ĐỔI KÊNH PHÂN PHỐI LỢN THỊT Ở TỈNH NGHỆ AN Nguyễn Thị Minh Hòa Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế TÓM TẮT Nhu cầu tiêu thụ thịt lợn của người tiêu dùng đang tăng lên cả về lượng và chất. Để đáp ứng nhu cầu thịt lợn tăng lên của người tiêu dùng, hộ chăn nuôi lợn đang có những thay đổi tiến bộ trong kỹ thuật chăn nuôi cũng như qui mô chăn nuôi. Kênh phân phối kết nối cung cầu trên thị trường thịt lợn đã và đang có những thay đổi. Bài viết này tập trung phân tích sự thay đổi trong kênh phân phối lợn thịt ở tỉnh Nghệ An. Kết quả nghiên cứu cho thấy những thay đổi trong kênh phân phối lợn thịt ở Nghệ An bao gồm: thu gom độc lập được sử dụng để thu gom lợn vào những năm đầu 1990, trung gian mới - thu gom hoa hồng được phát triển vào những năm cuối 1990 để thu gom lợn thịt cho cả thị trường trong và ngoài tỉnh, và kênh phân phối liên kết dọc đang phát triển ở Nghệ An để đáp ứng nhu cầu cao hơn của người tiêu dùng về thịt lợn đảm bảo chất lượng, vệ sinh và an toàn. 1. Giới thiệu Thịt lợn là loại thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao và là nguyên liệu để chế biến các món ăn chính trong tất cả gia đình Việt. Nền kinh tế Việt Nam nói chung, ở tỉnh Nghệ An nói riêng đã có những bước tiến vượt bậc từ khi có chính sách đổi mới. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, thu nhập đầu người đang ngày càng tăng lên, nhu cầu của người tiêu dùng về thịt lợn đã và đang có những thay đổi - thịt lợn tiêu thụ đầu người hàng năm đã và đang tăng lên không chỉ về lượng mà còn về chất. Để đáp ứng nhu cầu thịt lợn tăng lên của người tiêu dùng, các hộ chăn nuôi lợn đang có những thay đổi tiến bộ trong kỹ thuật chăn nuôi cũng như qui mô chăn nuôi. Kênh phân phối kết nối cung cầu trên thị trường thịt lợn đã và đang có những thay đổi. Mặc dù có một số nghiên cứu về kênh phân phối lợn và thịt lợn nhưng những nghiên cứu này chỉ mang tính thời điểm. Các nghiên cứu về thay đổi kênh phân phối vẫn còn hạn chế. Bài viết này nghiên cứu sự thay đổi kênh phân phối lợn thịt ở NA với mục đích phân tích sự thay đổi trong cấu trúc kênh phân phối, trong giao dịch và thị trường tiêu thụ nhằm đáp ứng những thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng. 2. Phương pháp nghiên cứu Năm 2008, Nghệ An là tỉnh có tổng số đầu lợn đứng đầu của cả nước. Lợn thịt ở Nghệ An đang tiêu thụ không chỉ trong tỉnh mà còn vận chuyển đi nhiều tỉnh, thành phố 93 khác. Thực tế, có hai tác nhân giữ vai trò quan trọng trong kênh phân phối lợn thịt ở Nghệ An, đó là hộ giết mổ (SHH) và hộ bán buôn lợn thịt. Để có được thông tin về tình hình giết mổ lợn cũng như hoạt động buôn bán lợn thịt, chúng tôi đã thực hiện những cuộc phỏng vấn sâu với lãnh đạo, đại diện các phòng chức năng của Chi cục Thú y và các Trạm Thú y ở các huyện của Nghệ An để biết được các thông tin như tổng số SHH, qui mô giết mổ của các SHH, danh sách các hộ bán buôn lợn thịt, tần suất vận chuyển lợn của các hộ bán buôn... Sau khi nghiên cứu thông tin thu thập được, chúng tôi quyết định lựa chọn thành phố Vinh, huyện Diễn Châu và huyện Đô Lương để nghiên cứu. Thành phố Vinh là trung tâm của Nghệ An. Dân số của thành phố Vinh đang tăng lên qua từng năm và đạt 290.710 người vào năm 2008. Số hộ giết mổ ở Vinh đang tăng lên. Qui mô giết mổ của SHH ở thành phố Vinh là lớn nhất ở Nghệ An. Huyện Diễn Châu là trung tâm vận chuyển hàng hoá nói chung và lợn thịt nói riêng từ Nghệ An đi các tỉnh, thành phố khác. Diễn Châu có số lượng hộ bán buôn lợn thịt lớn nhất ở Nghệ An. Huyện Đô Lương là huyện duy nhất ở Nghệ An có Công ty Thái Dương, thực hiện qui trình chăn nuôi khép kín. Lợn thịt của Công ty Thái Dương đang cung cấp cho các công ty chế biến ở Hà Nội và Hưng Yên. Các SHH và bán buôn lợn thịt ở huyện Diễn Châu và thành phố Vinh đã được phân loại theo qui mô giết mổ hàng ngày và tần suất vận chuyển. Sau đó, 20 SHH theo các qui mô khác nhau (10 ở huyện Diễn Châu và 10 ở thành phố Vinh) và 10 hộ bán buôn lợn thịt đã được lựa chọn để phỏng vấn. Các cuộc phỏng vấn sâu đã bắt đầu với SHH và hộ bán buôn lợn thịt để xác định họ mua lợn thịt từ đâu? Bằng cách này cho phép chúng tôi xác định ngược lại được kênh phân phối đến người chăn nuôi. Các cuộc phỏng vấn với toàn bộ tác nhân tham gia trong kênh đã được thực hiện. Phỏng vấn sâu đã được thực hiện với 10 thu gom độc lập và 5 thu gom hoa hồng. Các cuộc phỏng vấn theo bảng hỏi có sẵn đã được thực hiện với 30 hộ chăn nuôi lợn ở các qui mô khác nhau ở làng Tân Châu – một làng chăn nuôi lợn đặc trưng của huyện Diễn Châu. Một cuộc phỏng vấn sâu với lãnh đạo và phòng chức năng của Công ty Thái Dương ở huyện Đô Lương cũng đã được thực hiện. 3. Cấu trúc kênh phân phối lợn thịt ở Nghệ An Sơ đồ 1 trình bày kênh phân phối lợn thịt ở Nghệ An cho cả tiêu thụ nội và ngoại tỉnh. Theo kết quả phỏng vấn, có tất cả 8 kênh phân phối lợn thịt ở Nghệ An, trong đó 3 kênh (1, 2 và 3) cung cấp lợn thịt cho tiêu thụ nội tỉnh và 5 kênh (4, 5, 6, 7 và 8) vận chuyển lợn đi các tỉnh, thành phố khác. 94 Sơ đồ 1. Kênh phân phối lợn thịt ở Nghệ An 1 (49.5%) Hộ giết mổ (trong tỉnh) Hộ chăn nuôi 2, 3 (3%) Tiêu thụ nội tỉnh 2, 6 (9.5%) Thu gom hoa hồng 6, 7 (97%) 3, 7 (20%) Tiêu thụ ngoại tỉnh 3, 5, 7 (29%) 4, 5, 6, 7 (100%) 5 (80%) Thu gom độc lập Bán buôn Hộ giết mổ (ngoại tỉnh) 4 (10%) Nhà máy chế biến 8 (2%) Chú thích: - Các số 1,2,…,8 thể hiện các kênh phân phối lợn thịt khác nhau. - % thể hiện khối lượng lợn thịt bán cho các tác nhân khác nhau. Tác nhân đầu tiên trong kênh phân phối lợn thịt đó là hộ chăn nuôi lợn. Ở Nghệ An, hầu hết các hộ chăn nuôi qui mô nhỏ với hình thức tận dụng nhằm mục đích tiết kiệm tiền và cung cấp phân hữu cơ cho trồng trọt. Thu gom độc lập là người dân thu gom lợn và hưởng chênh lệch giữa giá mua và bán lợn thịt. Họ tự bỏ tiền ra và tự chịu về tất cả rủi ro trong quá trình thu mua lợn thịt. Thu gom hoa hồng là người dân thu gom lợn và hưởng hoa hồng trên từng đầu con lợn thịt. Thực tế có hai loại thu gom ...