Tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa nước ở huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai

Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa nước ở huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai, một huyện trọng điểm của tỉnh về sản xuất lúa nước. Thông qua các số liệu thống kê và điều tra nghiên cứu thấy rằng, địa phương đã và đang bị tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa nước ở huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN SẢN XUẤT LÖA NƢỚC Ở HUYỆN PHÖ THIỆN, TỈNH GIA LAI Lê Văn Thăng(1) và Trần Thị Yến(2) (1) Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (2) Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Chí Thanh, tỉnh Gia LaiTÓM TẮT Bài viết trình ày kết quả nghiên cứu tác ộng của iến i khí hậu ến sản xuất lúa nư c ở huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai, một huyện trọng i m của tỉnh về sản xuất lúa nư c Thông qua các số liệu thống kê và iều tra nghiên cứu thấy rằng, ịa phương ã và ang ị tác ộng mạnh ởi iến i khí hậu Tuy nhiên, v i iện pháp thâm canh phù hợp và ầu tư nhiều vào kỹ thuật trồng, nên năng suất lúa giai oạn 5- 8 v n tăng n ịnhTừ khóa: Biến đổi khí hậu, sản xuất lúa, iện ph p thâm canh, kỹ thuật trồng.1. ĐẶT VẤN ĐỀHuyện Phú Thiện nằm ở phía Nam tỉnh Gia Lai, với 10 đơn vị hành chính cấp x trực thuộc, aogồm thị trấn Phú Thiện và 9 x , có diện tích 50.191 km2 và dân số là 90.870 người (Cục Thốngkê tỉnh Gia Lai, 2019). Toàn ộ diện tích của huyện nằm gọn trong lòng chảo, nơi có con sôngAyun ắt nguồn từ cao nguyên Kon Tum chảy qua, có vị trí địa lý như sau: phía Đông gi phuyện Ia Pa, phía Tây gi p huyện Chư Pưh, phía Nam gi p tỉnh Đắk Lắk và thị x Ayun Pa, phíaBắc và Tây Bắc gi p huyện Chư Sê (Hình 1.1). nh 1.1. Bản ồ vị trí huyện Phú Thiện, tỉnh Gia LaiDo có vị trí địa lý nằm gần công trình thủy lợi Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, nên địa phương cónhiều tiềm năng ph t triển kinh tế. Hội thảo CRES 2020: Môi trường và phát triển bền vững | 2692. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U+ Nghiên cứu sử dụng c c phương ph p truyền thống, như thu thập số liệu, điều tra và tham vấný kiến của cộng đồng, lấy ý kiến chuyên gia, phân tích tổng hợp.+ Phương ph p khảo s t thực địa tại 3 x Ayun Hạ, x Ia Yeng, x Ia Piar của huyện Phú Thiện.Trong qu trình khảo s t, ộ câu hỏi khảo s t được chuẩn ị để phỏng vấn người dân địa phươngvà c n ộ nông nghiệp địa phương. Qu trình khảo s t lần lượt tại x Ayun Hạ từ ngày 20-25/2/2020. Đợt khảo s t thực địa tại x Ia Yeng diễn ra từ ngày 1-5/3/2020. Từ ngày 6-10/3/2020, khảo s t thực địa được tiến hành tại x Ia Piar.+ Phương ph p xử lý số liệu thống kê, được thực hiện bằng phần mềm Microsoft Excel. Phầnmềm này giúp tổng hợp, xử lý số liệu thu thập được, qua đó thiết lập các bảng biểu, biểu đồ đểphân tích sự ảnh hưởng, tìm ra sự tương quan giữa biến đổi khí hậu (BĐKH) với diện tích, năngsuất lúa, trên cơ sở đó, phân tích được ảnh hưởng của BĐKH và đề xuất các giải pháp thích ứng.Việc x c định hệ số tương quan giữa BĐKH và diện tích, năng suất lúa được tác giả xử lý bằngphần mềm Microsoft Excel. Hệ số tương quan là chỉ tiêu thuyết minh mức độ liên hệ giữa cácđại lượng trong tương quan tuyến tính. Hệ số tương quan ký hiệu là r. Nếu r = 0, hai đại lượng x và y độc lập với nhau r = 1, hai đại lượng x và y có quan hệ hàm số 0 < | r | ≤ 0,3, hai đại lượng x và y có quan hệ yếu 0,3 < | r | ≤ 0,5, hai đại lượng x và y có quan hệ vừa 0,5 < | r | ≤ 0,7, hai đại lượng x và y có quan hệ tương đối chặt 0,7 < | r | ≤ 0,9, hai đại lượng x và y có quan hệ chặt 0,9 < | r | ≤ 1,0, hai đại lượng x và y có quan hệ rất chặtTrong đó, x: Biến số mô tả các dữ liệu về khí hậu; y: Biến số mô tả các dữ liệu về diện tích, năngsuất lúa.3. T QUẢ NGHIÊN C U VÀ THẢO LUẬN3.1. Biểu hiện của bi n đổi khí hậu3.1.1. Thay đổi về nhiệt độQua số liệu đo được của c c trạm ở tỉnh Gia Lai cho thấy, nhiệt độ trung ình năm có xu hướngtăng dần trong 30 năm gần đây, đặc iệt sự vượt trội này càng thể hiện rõ nét vào những năm cósự hoạt động mạnh của El-Nino, điển hình như năm 1998 và c c năm gần đây.Phân tích số liệu thu thập tại a trạm ở tỉnh Gia Lai (trạm Pleiku, An Khê và Ayun Pa) trong 30năm qua cho thấy: nhiệt độ trung ình ở tỉnh Gia Lai tăng khoảng từ 0,2-0,3°C/10 năm (TrầnThục, 2009). Diễn iến này phù hợp với c c dự o nhiệt độ theo kịch ản BĐKH cho Việt Namở khu vực Tây Nguyên (Bảng 3.1).270 | Hội thảo CRES 2020: Môi trường và phát triển bền vững Bảng 3 1 Nhiệt ộ trung ình oC) các thời kỳ tại một số ịa i m ở tỉnh Gia Lai Tháng Thời kỳ Thời kỳ Thời kỳ Thời kỳ Mức tăng trong Trạm 1984-1993 1994-2003 2004-2013 2014-2018 năm khí tượng Pleiku 21,7 21,9 22,2 22,8 0,2 – 0,5 An Khê 23,3 23,7 23,8 24,0 0,1 – 0,4 Ayun Pa 25,5 25,9 26,1 26,7 0,2 – 0,5Nguồn: Tính to n từ số liệu thống kê khí hậu của Đài Khí tượng ...