Tác động của biến đổi khí hậu đến thiên tai và giải pháp ứng phó cho khu vực thành phố Đà Nẵng

Các hoạt động của con người trong nhiều thập kỷ gần đây đã làm tăng đáng kể những tác nhân gây hiệu ứng nhà kính làm trái đất nóng dần lên, từ đó gây ra hàng loạt những thay đổi bất lợi và không thể đảo ngược của môi trường tự nhiên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của biến đổi khí hậu đến thiên tai và giải pháp ứng phó cho khu vực thành phố Đà NẵngUED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, HUMANITIES AND EDUCATION VOL.2, NO.1 (2012) TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN THIÊN TAI VÀ GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ CHO KHU VỰC THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG Nguyễn Thị Diệu* TÓM TẮT Các hoạt động của con người trong nhiều thập kỷ gần đây đã làm tăng đáng kể nhữngtác nhân gây hiệu ứng nhà kính làm trái đât nóng dần lên, từ đó gây ra hàng loạt những thayđổi bất lợi và không thể đảo ngược của môi trường tự nhiên. Theo đó, biến đổi khí hậu màtrước hết là sự nóng lên toàn cầu và nước biển dâng là thách thức lớn nhất của nhân loại trongthế kỷ 21. Việt Nam là một trong 5 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất (69%) của tình trạngbiến đổi khí hậu và nước biển dâng. Biến đổi khí hậu sẽ tác động trực tiếp và gián tiếp đến toànbộ môi trường sống của con người và tự nhiên, tạo nên những thách thức to lớn đối với sựphát triển đô thị, điểm dân cư nông thôn, đặc biệt là đối với các đô thị ven biển, trong đó, ĐàNẵng được xem là một trong số các thành phố chịu ảnh hưởng khá nặng nề. Nếu chúng takhông có những hành động kịp thời nhằm hạn chế, giảm thiểu và thích nghi, hậu quả đem lạisẽ vô cùng thảm khốc.1. Đặt vấn đề Các hoạt động của con người trong nhiều thập kỷ gần đây đã làm tăng đáng kểnhững tác nhân gây hiệu ứng nhà kính (nồng độ khí thải trong các hoạt động côngnghiệp, giao thông, sự gia tăng dân số…), làm trái đât nóng dần lên, từ đó gây ra hàngloạt những thay đổi bất lợi và không thể đảo ngược của môi trường tự nhiên. Theo đó,biến đổi khí hậu mà trước hết là sự nóng lên toàn cầu và nước biển dâng là thách thứclớn nhất của nhân loại trong thế kỷ 21.Nếu chúng ta không có những hành động kịp thờinhằm hạn chế, giảm thiểu và thích nghi, hậu quả đem lại sẽ vô cùng thảm khốc. Theo dự báo của Ủy ban Liên Quốc gia về biến đổi khí hậu (IPCC), đến năm 2100nhiệt độ toàn cầu sẽ tăng thêm từ 1,40 C tới 5,80 C. Sự nóng lên của bề mặt trái đất sẽ làmbăng tan ở hai cực và các vùng núi cao, làm mực nước biển dâng cao thêm khoảng 90 cm(theo kịch bản cao), sẽ nhấn chìm một số đảo nhỏ và nhiều vùng đồng bằng ven biển cóđịa hình thấp. Hình 1: Một số lưu vực sông ở thành phố Đà Nẵng Theo dự báo cái giá mà mỗi quốc gia phải trả để giải quyết hậu quả của biến đổi 1TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC TẬP 2, SỐ 1 (2012)khí hậu trong một vài chục năm nữa sẽ vào khoảng từ 5-20% GDP mỗi năm, trong đóchi phí và tổn thất ở các nước đang phát triển sẽ lớn hơn nhiều so với các nước pháttriển. Theo dự báo của cơ quan phân tích rủi ro Maplecroft (Anh), Việt Nam đứng thứ13 trong số 16 nước hàng đầu sẽ phải chịu tác động mạnh của hiện tượng biến đổi khíhậu (BĐKH) toàn cầu trong 30 năm tới. Việt Nam là một trong những quốc gia trên thế giới bị ảnh hưởng nặng nề nhất dobiến đổi khí hậu. Hằng năm, hàng chục triệu người phải chịu đựng và sống chung vớinhững diễn biến thất thường của thời tiết, những ảnh hưởng do BĐKH gây ra: triềucường, bão, lũ, xâm thực mặn, nước biển dâng, sạt lở, nắng nóng, rét đậm rét hại, mưađá (Riêng năm 2007, tổng thiệt hại do thiên tai gây ra trên toàn quốc ước tính lên tới11.600 tỷ đồng).Biến đổi khí hậu sẽ tác động trực tiếp và gián tiếp đến toàn bộ môitrường sống của con người và tự nhiên, tạo nên những thách thức to lớn đối với sự pháttriển đô thị, điểm dân cư nông thôn, đặc biệt là đối với các đô thị ven biển miền Trung.2. Biến đổi khí hậu: nguyên nhân và bằng chứng Trước tiên, cần hiểu khí hậu là gì? Khí hậu là mức độ trung bình của thời tiếttrong một khoảng thời gian và không gian nhất định. Trong vòng 1000 năm qua, nhiệtđộ bề mặt Trái đất có tăng, giảm không đáng kể và có thể nói là ổn định. Thế nhưng,trong vòng 200 năm trở lại đây, đặc biệt là trong mấy chục năm vừa qua khi côngnghiệp hoá phát triển, nhân loại bắt đầu khai thác than đá, dầu mỏ, sử dụng các nhiênliệu hoá thạch... Cùng với các hoạt động công nghiệp tăng lên, nhân loại bắt đầu thảivào bầu khí quyển một lượng khí CO2, nitơ ôxít, mêtan... khiến cho nhiệt độ bề mặtTrái đất nóng lên. - Theo báo cáo mới nhất của Liên hiệp quốc, nguyên nhân của hiện tượng biến đổikhí hậu có đến 90% do con người gây ra, 10% là do tự nhiên. + Hình 2: Sơ đồ hiệu ứng nhà kính Hầu hết giới khoa học đều công nhận biến đổi khí hậu là do nồng độ của khí hiệuứng nhà kính tăng lên trong khí quyển ở mức độ cao. Bản thân nó đã làm cho Trái đấtấm lên, nhiệt độ bề mặt Trái đất gia tăng, nhiệt độ nóng lên này đã tạo ra các biến đổi2UED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, HUMANITIES AND EDUCATION VOL.2, NO.1 ( ...