Tác động của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tới xuất khẩu Việt Nam

Bài viết "Tác động của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tới xuất khẩu Việt Nam" nghiên cứu phát huy tối đa những ảnh hưởng tích cực và hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của FDI tới xuất khẩu của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tới xuất khẩu Việt Nam TÁC ĐỘNG CỦA VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TỚI XUẤT KHẨU VIỆT NAM Phạm Thị Lan Hương1, Nguyễn Quỳnh Giao1, Nguyễn Thúy Huyền1, Nguyễn Trọng Tín1, Phạm Thị Lan Hương1 1. Lớp D20LUAT05. Khoa khoa học quản lýTÓM TẮT Để xác định các nhân tố tác động tới xuất khẩu Việt Nam trong đó có vốn đầu tư trực tiếpnước ngoài. Đồng thời xác định chiều hướng và mức độ tác động của vốn đầu tư trực tiếp nướcngoài tới xuất khẩu Việt Nam trong giai đoạn 2009-2020. Nghiên cứu đã chỉ ra biến Vốn FDIthực hiện tại Việt Nam của quốc gia đối tác (FDI), Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầungười của quốc gia đối tác (GDPPC), WTO, ASEAN6 có tác động cùng chiều đến kim ngạchxuất khẩu Việt Nam với ý nghĩa 1%, biến khoảng cách địa lý giữa Việt Nam và quốc gia đối tác(Distance) có tác động ngược chiều đến kim ngạch xuất khẩu Việt Nam với ý nghĩa 1%. Các biếncòn lại trong mô hình là VNGDPPC, BOR, VJEPA, Vchile, VKFTA, VNEAEU, CPTPP2019,AHKFTA2019 không có ý nghĩa thống kê với ý nghĩa 10% (giá trị P>|z| lớn hơn 10%). Từ khóa: Xuất khẩu, FDI1. ĐẶT VẤN ĐỀ Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI - Foreign Direct Investment) đang được xem là một yếutố quan trọng trong việc đẩy mạnh tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội tại những quốc giađang phát triển, trong đó có Việt Nam. FDI không những đẩy mạnh tiềm lực về vốn, thúc đẩynăng lực sản xuất cho nền kinh tế, tạo việc làm cho xã hội mà còn góp phần gia tăng chuyểngiao công nghệ và kỹ năng quản lý tiên tiến, tăng cường khả năng cạnh tranh và tiếp cận thịtrường quốc tế, đặc biệt là đẩy mạnh những hoạt động ngoại thương của nước tiếp nhận đầu tư. Thực tế hoạt động xuất khẩu ở Việt Nam trong vài năm vừa qua cũng đã cho thấy sự gópphần quan trọng của dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Khối các doanh nghiệp có vốn đầutư trực tiếp nước ngoài (doanh nghiệp FDI) chiếm tới trên 71% trong tổng kim ngạch xuất khẩucả nước.k Ngoài việc các doanh nghiệp FDI thực hiện xuất khẩu cho chính mình, các doanhnghiệp này còn hỗ trợ chuyển giao công nghệ, tri thức, phát triển nguồn nhân lực, từ đó đónggóp gia tăng cơ hội và khả năng xuất khẩu cho các doanh nghiệp trong nước. Ngoài ra, sự liênkết sản xuất giữa các doanh nghiệp FDI và các doanh nghiệp trong nước cũng giúp nâng caokhả năng sản xuất của các doanh nghiệp nội địa, từ đó làm tăng khả năng xuất khẩu của ViệtNam. Có thể nói, sự góp mặt của các doanh nghiệp FDI đã có vai trò trọng yếu trong việc đẩymạnh sự phát triển hoạt động xuất khẩu của Việt Nam. Nhưng song song với những tác độngtích cực thì cũng có những tác động tiêu cực.Vấn đề đặt ra là làm sao để phát huy tối đa nhữngảnh hưởng tích cực và hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của FDI tới xuất khẩu của ViệtNam.Từ đó có quan điểm, cách giải quyết phù hợp, đúng và hiệu quả trong việc phát huy tác 206động tích cực và hạn chế tác động tiêu cực của FDI tới xuất khẩu ở Việt Nam. Chính vì vậy,nhóm tác giả đã lựa chọn đề tài “Tác động trực tiếp của đầu tư nước ngoài đến Xuất khẩu tạiViệt Nam” để nghiên cứu.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1. Lý thuyết về đầu tư trực tiếp nước ngoài Theo Quỹ tiền tệ thế giới, “Đầu tư trực tiếp nước ngoài là hoạt động đầu tư được thực hiệnnhằm đạt được những lợi ích lâu dài của một doanh nghiệp tại một nước khác (nước nhận đầutư), không phải tại nước mà doanh nghiệp đang hoạt động (nước đi đầu tư) với mục đích quản lýcó hiệu quả và giành quyền quản lý thực sự doanh nghiệp tại nước tiếp nhận đầu tư” (IMF, 1993). Tổ chức thương mại thế giới đưa ra khái niệm: “ Đầu tư trực tiếp nước ngoài xảy ra khimột nhà đầu tư từ nước chủ đầu tư có được tài sản ở một nước khác ( nước nhận đầu tư ) cùngvới quyền quản lý tài sản đó”. Theo WTO, quyền quản lý là căn cứ để phân biệt FDI với cáccông cụ tài chính khác. Khi đó nhà đầu tư được gọi là “công ty mẹ” và các tài sản được gọi là“công ty con” hay “chi nhánh công ty” (WTO,1996) 2.2. Lý thuyết về xuất khẩu Theo Luật Thương mại Việt Nam (2005). Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hoá đượcđưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam đượccoi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật”. 2.2.1. Các chỉ tiêu phản ánh về xuất khẩu của một quốc gia a. Các chỉ tiêu phản ánh về số lượng của xuất khẩu Kim ngạch xuất khẩu là tổng giá trị xuất khẩu của tất cả những hàng hoá xuất khẩu củanước nhà hoặc một doanh nghiệp trong một kỳ nhất định thường là quý hay năm, tiếp theo quyđổi đồng bộ ra một loại tổ chức tiền tệ nhất định. Kim ngạch xuất khẩu càng cao càng minhchứng kinh tế tài chính của doanh nghiệp hay của cả một nước nhà phát triển mạnh. Ngược lạikim ngạch xuất khẩu thấp kinh tế tài chính của doanh nghiệp hay của cả một nước nhà sẽ pháttriển yếu (Phương Duy, 2020) Cán cân thương mại: ghi lại những thay đổi trong xuất khẩu của một quốc gia trong mộtkhoảng thời gian nhất định thường là quý hoặc năm. b. Các chi tiên phản ánh về chất lượng của xuất khẩu b1. Cơ cấu hàng hoá xuất khẩu Cơ cấu hàng hóa xuất khẩu: là tổng thể các nhóm hàng, các mặt hàng xuất khẩu trongtoàn bộ kim ngạch xuất khẩu với vị trí, tỷ trọng tương ứng vì mối liên hệ hữu cơ tương đối ổnđịnh hợp thành. Chất lượng của rổ hàng hoá xuất khẩu của một quốc gia được xác định bằng tỷ trọng củagiá trị xuất khẩu các mặt hàng có hàm lượng lao động cao (labour - intensive products) so vớicác mặt hàng có hàm lượng vốn cao (capital - intensive products) trong tổng giá trị hàng xuấtkhẩu hoá của quốc gia đó (Theo Mayer & Wood, 2001). Trong đó, các mặt hàng có hàm lượngvốn cao được xác định là các mặt hàng có giá trị gia tăng cao (high value added products) 207thường bao gồm các mặt hàng có h ...