Tác động và khai thác sử dụng nguồn nước đến biển đổi dòng chảy sông ngòi ở Việt Nam - TS. Nguyễn Văn Thắng

Các thí dụ về biến đổi dòng chảy trong sông do ảnh hưởng của các hoạt động khai thác sử dụng nguồn nước, những vấn đề đặt ra liên quan đến sự suy giảm dòng chảy hạ lưu các dòng sông Việt Nam hiện nay là những nội dung chính trong bài viết "Tác động và khai thác sử dụng nguồn nước đến biển đổi dòng chảy sông ngòi ở Việt Nam". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động và khai thác sử dụng nguồn nước đến biển đổi dòng chảy sông ngòi ở Việt Nam - TS. Nguyễn Văn Thắng T¸c ®éng cña khai th¸c sö dông nguån n­íc ®Õn biÕn ®æi dßng ch¶y s«ng ngßi ë ViÖt nam TS. NguyÔn V¨n Th¾ng - Tr­êng §¹i Häc Thuû Lîi Tãm t¾t C¸c ho¹t ®éng khai th¸c vµ sö dông nguån n­íc, ®Æc biÖt lµ viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh c¸c ®Ëp vµ hå chøa n­íc trong nöa thÕ kû võa qua ®· gia t¨ng rÊt nhanh chãng ë ViÖt Nam, ®¸p øng yªu cÇu n­íc vµ cung cÊp nguån ®iÖn n¨ng cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn c¸c ho¹t ®éng nµy còng cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc nhÊt ®Þnh lµm biÕn ®æi dßng ch¶y tù nhiªn cña s«ng, nhÊt lµ ®· lµm suy tho¸i vµ c¹n kiÖt nguån n­íc mét sè l­u vùc s«ng hoÆc nh÷ng khu vùc nhÊt ®Þnh. B¸o c¸o nµy ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng c¸c t¸c ®éng trªn còng nh­ nh÷ng hËu qu¶ m«i tr­êng cña chóng vµ ®­a ra nh÷ng ý kiÕn vÒ c¸c biÖn ph¸p ®Ó qu¶n lý vµ kiÓm so¸t h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng tiªu cùc ®ã. 1. Më ®Çu ViÖt Nam n»m trong khu vùc khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa nªn tµi nguyªn n­íc t­¬ng ®èi dåi dµo nh­ng 2/3 l­îng n­íc trªn l¹i b¾t nguån tõ c¸c n­íc l¸ng giÒng ë phÝa th­îng l­u c¸c s«ng. Thªm vµo ®ã do t×nh tr¹ng ph©n bè rÊt kh«ng ®Òu theo kh«ng gian vµ biÕn ®éng m¹nh theo thêi gian nªn nguån n­íc cña ViÖt Nam vÉn bÞ xÕp vµo lo¹i thÊp trong khu v­c §«ng Nam ¸ víi chØ sè l­îng n­íc tÝnh theo ®Çu ng­êi mét n¨m lµ 4170 m3/ ng­êi so víi møc trung b×nh cña khu vùc §NA lµ 4900 m3/ng­êi. ViÖt Nam cã hÖ thèng s«ng ngßi dµy ®Æc víi 2360 s«ng cã chiÒu dµi lín h¬n 10 km, trong ®ã nhiÒu s«ng thuéc lo¹i võa vµ lín, víi tæng l­îng n­íc lµ 835 tû m3 n­íc, nh­ng trong 6-7 th¸ng cña mïa kh« dßng ch¶y mïa c¹n cña c¸c s«ng chØ chiÕm tõ 15 ®Õn 30 % l­îng dßng ch¶y n¨m. V× vËy t×nh tr¹ng thiÕu n­íc trong mïa kh« th­êng x¶y ra hµng n¨m t¹i nhiÒu khu vùc vµ l­u vùc s«ng, ®ßi hái x©y dùng nhiÒu c¸c c«ng tr×nh ®Ó ®iÒu tiÕt nguån n­íc ®¸p øng nhu cÇu sö dông n­íc ngµy cµng t¨ng cña con ng­êi. Qua nhiÒu n¨m ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· cã mét hÖ thèng c«ng tr×nh khai th¸c sö dông nguån n­íc réng kh¾p trªn tÊt c¶ c¸c l­u vùc s«ng, bao gåm c¸c lo¹i ®Ëp, hå chøa n­íc, cèng vµ tr¹m b¬m t­èi vµ tiªu, c¸c c«ng tr×nh phßng chèng lò lôt nh­ ®ª, kÌ, má hµn cung cÊp cho c¸c môc tiªu t­íi, tiªu, thuû ®iÖn, cung cÊp n­íc sinh ho¹t vµ c«ng nghiÖp, phßng chèng lò lôt. C¸c hå chøa vµ ®Ëp d©ng lín ë ViÖt Nam nh­ b¶ng sau.  B¶ng: C¸c hå chøa vµ ®Ëp d©ng lín ®· x©y dùng ë ViÖt Nam TT Tªn c«ng tr×nh S«ng DTLV Dung DT t­íi Thuû ( km2) tÝch h÷u ( ha) ®iÖn Ých (MW) (Tr. m3) 1 Hå Hoµ B×nh S«ng §µ 51.700 5.680 1920 2 Hå Th¸c Bµ S«ng Ch¶y 6.100 2.160 120 3 Hå Tri An §ång Nai 15.400 2.547 400 4 Hå Th¸c M¬ S«ng BÐ 2.200 1.220 150 5 Hå Yaly S«ng Sª San 7.455 779 720 6 Hå S«ng Hinh S«ng Hinh 722 323 70 7 Hå DÇu TiÕng Sµi Gßn 2.700 1.110 72.000 8 Hå Phó Ninh S. Tam Kú 235 273,7 23.000 9 Hµm ThuËn - §a Mi S. La Ngµ 1.280 540 475 10 Hå KÌ Gç S. Rµo C¸i 223 320 21.136 2,3 11 Hå Nói Cèc S. C«ng 535 168 12.800 12 Hå AYun H¹ S«ng Ba 1.670 201 13.500 13 §Ëp Th¹ch Nham S. Trµ Khóc 2.840 50.000 14 §Ëp §ång Cam S«ng Ba 12.800 19.800 15 §Ëp Nha Trinh- L©m S«ng C¸i- 12.800 CÊm Phan Rang C¸c c«ng tr×nh khai th¸c vµ sö dông nguån n­íc trªn ®· gãp phÇn rÊt lín trong viÖc cung cÊp n­íc cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam trong c¸c thêi gian qua nhÊt lµ n­íc cho t­íi, ph¸t ®iÖn, cung cÊp cho sinh ho¹t vµ c«ng nghiÖp,.. Tuy nhiªn, viÖc x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng tr×nh còng kh«ng thÓ tr¸nh khái cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc tíi m«i tr­êng khu vùc h¹ l­u, trong ®ã cã t¸c ®éng lµm biÕn ®æi dßng ch¶y trong s«ng g©y nªn suy tho¸i vµ c¹n kiÖt nguån n­íc, ¶nh h­ëng ®Õn duy tr× søc khoÎ cña dßng s«ng vµ hÖ sinh th¸i mµ ngµy nay rÊt cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt vµ ®¸nh gi¸. 2. C¸c thÝ dô vÒ biÕn ®æi dßng ch¶y trong s«ng do ¶nh h­ëng cña c¸c ho¹t ®éng khai th¸c sö dông nguån n­íc D­íi t¸c ®éng cña c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña con ng­êi, dßng ch¶y cña c¸c s«ng ë ViÖt Nam trong nh÷ng giai ®o¹n võa qua nãi chung ®Òu ®· cã nh÷ng biÕn ®æi nhÊt ®Þnh so víi tr¹ng th¸i tù nhiªn cña chóng. C¸c biÕn ®æi nµy cã th ...