Tác dụng của quả gấc và những khuyến cáo khi dùng

Gấc là một cây thực phẩm đặc biệt của Việt Nam, có danh pháp khoa học momordica cochinchinensis, thuộc chi mướp đắng. Hoa có sắc vàng. Quả hình tròn, sắc xanh, khi chín chuyển sang đỏ cam. Vỏ gấc có gai rậm. Bổ ra mỗi trái thường có sáu múi, thịt gấc màu đỏ cam, hạt màu nâu thẫm. Ở Việt Nam có khoảng 3 loài thường gọi là gấc nếp, gấc tẻ và gấc lai.Trái gấc được sử dụng trong ẩm thực lẫn y học. Gấc là loại thực phẩm đã được sử dụng lâu đời ở nước ta,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác dụng của quả gấc và những khuyến cáo khi dùng Tác dụng của quả gấc và những khuyến cáo khi dùngGấc là một cây thực phẩm đặc biệt của Việt Nam, có danh pháp khoa họcmomordica cochinchinensis, thuộc chi mướp đắng. Hoa có sắc vàng. Quảhình tròn, sắc xanh, khi chín chuyển sang đỏ cam. Vỏ gấc có gai rậm. Bổ ramỗi trái thường có sáu múi, thịt gấc màu đỏ cam, hạt màu nâu thẫm. Ở ViệtNam có khoảng 3 loài thường gọi là gấc nếp, gấc tẻ và gấc lai.Trái gấc đượcsử dụng trong ẩm thực lẫn y học.Gấc là loại thực phẩm đã được sử dụng lâu đời ở nước ta, nhưng việc nghiêncứu cây này thì mới chỉ được nghiên cứu trong những năm gần đây.Năm 1988 - 1989 trong khuôn khổ chương trình trọng điểm quốc gia nghiêncứu về các chất dinh dưỡng 64D03 do GS. Từ Giấy làm chủ nhiệm chươngtrình, TS. Phan Quốc Kinh và các cộng sự đã nghiên cứu các chế phẩm từquả gấc để làm các chất bổ sung dinh dưỡng thuộc đề mục 64D0305B.Từ năm 1941, bộ môn dược liệu Đại học dược Hà Nội đã bước đầu xác địnhmàng đỏ bao quanh hạt gấc có chứa beta-caroten và một tỉ lệ dầu thảo mộccao.Một số nhà khoa học Đại học y Hà Nội và Đại học dược Hà Nội thời đó đãchứng minh dầu màng đỏ bao quanh hạt gấc có tác dụng giống như vitaminA và có tác dụng tăng trọng cho súc vật và người.Năm 1951, GS.Nguyễn Văn Đàn đã mang dược liệu này sang nghiên cứu ởĐức và xác định ngoài beta-caroten thì phần này của quả gấc còn chứalycopen một chất chống lão hóa mạnh nhất hiện nay.Ngành dược Việt Nam đã sản xuất một số chế phẩm có chứa dầu màng gấclàm thuốc bổ, điều trị suy dinh dưỡng cho trẻ em và một số bệnh về mắt, đặcbiệt, trong khoảng thời gian 20 - 30 năm gần đây, các bác sĩ đã sử dụng dầumàng gấc để phòng và điều trị một số bệnh ung thư ở Việt Nam.Để chế thuốc, cần sấy hay phơi khô cả hạt và màng gấc (lớp cơm bao quanhhạt) cho đến khi cầm hạt không thấy dính tay nữa, tức đã se màng, thì lấydao nhọn bóc lấy màng đỏ. Với màng này người ta dùng chế ra dầu gấc, màthành phần chủ yếu là beta-caroten, lycopen, alphatocopherol…Beta-caroten khi vào cơ thể sẽ biến thành vitamin A. Lượng beta-caroten củagấc cao gấp đôi cà rốt. Dầu gấc được cho là có chức năng phòng chống thiếuvitamin, tăng khả năng miễn dịch, tăng sức đề kháng cơ thể, chống oxy hóa,chống lão hóa tế bào, có tác dụng dưỡng da...Lycopen có nhiều trong trái cây có màu đỏ như cà chua, đu đủ, càrốt, ổi ruộtđỏ... Đặc biệt trong trái gấc, hàm lượng lycopen đã được kết luận cao gấp 70lần cà chua. Một số nghiên cứu dịch tễ học của Mỹ về tác dụng của lycopencho thấy ở những vùng người dân ăn nhiều loại trái có chứa lycopen thì tỷ lệung thư ống tiêu hóa (dạ dày, trực tràng, kết tràng…) thấp hơn những vùngngười dân ăn ít hoặc không ăn. Tỷ lệ chết vì ung thư cũng giảm tới 50%.Trong một nghiên cứu kéo dài 12 năm trên một nhóm đối tượng ăn ít nhấthai lần nước sốt cà chua/tuần, cho thấy nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt giảm35%. Tác dụng này còn mạnh hơn ở những người ung thư đang tiến triển.Lycopen còn có tác dụng trong điều trị bệnh viêm gan, xơ gan, hạ huyết áp,rối loạn lipid máu, chống khô mắt, mờ mắt…Công dụng của hạt gấcĐông y gọi hạt gấc là mộc miết tử (con ba ba gỗ) vì nó dẹt, hình gần nhưtròn, vỏ cứng, mép có răng cưa, hai mặt có những đường vân lõm xuống,trông tựa như con ba ba nhỏ. Theo các sách cổ, nhân hạt gấc vị đắng, hơingọt, tính ôn, hơi độc, vào 2 kinh can và đại tràng, có tác dụng chữa mụnnhọt, tiêu thũng. Nó được dùng trong những trường hợp ngã, bị thương, sangđộc, phụ nữ sưng vú, hậu môn sưng thũng.Trong nhân dân, nhiều gia đình có thói quen để dành hạt gấc sống hoặc đãqua đồ xôi. Khi cần đến thì chặt đôi đem mài với ít rượu hoặc giấm thanh đểbôi chỗ sưng tấy do mụn nhọt, sưng quai bị; bôi nhiều lần trong ngày, cứkhô lại bôi; rất mau khỏi. Có người giã nhân hạt gấc với một ít rượu, đắp lênchỗ vú sưng, đắp liên tục, ngày thay thuốc 1 lần, rất chóng khỏi.Chữa chai chân (thường do dị vật găm vào da, gây sừng hóa các tế bào biểubì ở một vùng của gan bàn chân, ảnh hưởng tới việc đi lại): Lấy nhân hạtgấc, giữ cả màng hạt, giã nát, thêm một ít rượu trắng 35-40 độ, bọc trongmột cái túi nylon. Dán kín miệng túi, khoét một lỗ nhỏ rộng gần bằng chỗchai chân, buộc vào nơi tổn thương, 2 ngày thay thuốc một lần. Băng liêntục cho đến khi chỗ chai chân rụng ra (khoảng 5-7 ngày sẽ có kết quả).Chữa sang chấn đụng giập trong những trường hợp bị ngã, bị thương, tụmáu: Dùng hạt gấc đốt vỏ ngoài cháy thành than (nhân bên trong chỉ vàng,chưa cháy), cho vào cối giã nhỏ, cứ khoảng 30-40 hạt thì cho 400-500 mlrượu vào ngâm để dự trữ dùng dần. Dùng rượu ngâm hạt gấc bôi vào chỗsang chấn, có tác dụng tốt gần như mật gấu. ...