Tài liệu dạy học của mô hình trường học mới ở Colombia - Một giải pháp hữu hiệu cho việc dạy học theo hướng phân hóa đối tượng học sinh

Mô hình EN được xuất hiện từ nhu cầu dạy học ở các lớp ghép, song với ưu điểm vượt trội của mình so với mô hình trường học truyền thống đặc biệt là tài liệu dạy học “Ba trong một”, mô hình này đang bắt đầu được áp dụng một cách hiệu quả cả ở các lớp đơn, ở các trường thành thị của Colombia.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu dạy học của mô hình trường học mới ở Colombia - Một giải pháp hữu hiệu cho việc dạy học theo hướng phân hóa đối tượng học sinh JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci. 2010, Vol. 55, No. 8, pp. 121-128 TÀI LIỆU DẠY HỌC CỦA MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI Ở COLOMBIA - MỘT GIẢI PHÁP HỮU HIỆU CHO VIỆC DẠY HỌC THEO HƯỚNG PHÂN HÓA ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH Nguyễn Thị Thấn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội1. Mở đầu Với diện tích rộng trên 1 triệu km2 (gấp 3 lần diện tích nước ta), chỉ có trên42 triệu dân (xấp xỉ bằng một nửa dân số Việt Nam), địa hình đồi núi chiếm phầnlớn diện tích đất nước, Colombia có nhiều vùng nông thôn dân cư rất thưa thớt. Tạinhững nơi đó có những điểm trường chỉ tập trung được khoảng 30 học sinh độ tuổitừ lớp mầm non đến lớp 5 trong phạm vi cách trường đến 1-2 giờ đi bộ. Như vậy,một giáo viên cùng một lúc phải dạy cho các em học sinh ở nhiều trình độ (lớp) khácnhau. Tuy vậy, những kết quả nghiên cứu so sánh (Angela W. Little (ed.); PatrickJ. McEwan, 1998; George Psacharopoulos, Carlos Rojas, Eduardo Velez 1992)... vềkết quả học tập của các em học sinh các vùng nông thôn và thành thị của Colombiacho thấy kiến thức và kĩ năng của các em học sinh vùng nông thôn lại cao hơn ởthành thị. Kết quả khác thường này có được là do Colombia đã áp dụng mô hìnhtrường học mới Escuela Nueva (sau đây sẽ được viết tắt là EN). EN là mô hình trường học mới được áp dụng ở Colombia từ cuối thập kỉ 70của thế kỉ trước nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục tiểuhọc đặc biệt là ở trường học có các lớp ghép. Làm thế nào để một giáo viên có thể dạy học một cách hiệu quả cùng một lúccho các em học sinh ở nhiều trình độ khác nhau? Huy động khả năng tự học, khảnăng hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau của các em học sinh, hay cách dạy học lấy ngườihọc và vật chất làm trung tâm (Pridmore, P. 2008) là một giải pháp được áp dụngở mô hình trường học này. Một công cụ quan trọng và hữu hiệu cho giải pháp đóchính là tài liệu dạy học “Ba trong một” của mô hình trường học EN.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Tài liệu dạy học “Ba trong một” là gì? Được gọi là “Ba trong một” vì tài liệu dạy học của EN có ít nhất 3 chức năngsau: là sách giáo khoa của học sinh, là tài liệu hướng dẫn giáo viên và cũng là vở 121 Nguyễn Thị Thấnbài tập của học sinh. Nội dung từng môn học được cấu trúc thành các mô đun, mỗimô đun bao gồm một số chủ đề, mỗi chủ đề bao gồm một số bài học. Các bài họcđều có cấu trúc chung gồm các hoạt động học tập sau đây: A. Các hoạt động cơ bản. B. Các hoạt động thực hành. C. Các hoạt động ứng dụng. Dưới đây là cấu trúc của từng loại hoạt động nêu trên và minh họa qua mộtbài học cụ thể. Các hoạt động cơ bản thường bao gồm: - Hoạt động gây hứng thú học tập cho học sinh. Chẳng hạn như: một ví dụ,một minh họa vui nhộn, một câu hỏi, chủ đề gây hứng thú... Hình 1. Miêu tả điều sẽ xảy ra với hai bạn Ví dụ trong Bài 16, Khoa học lớp 3: Chúng ta có thể quan tâm đến cơ thểcủa mình như thế nào? Yêu cầu học sinh quan sát Hình 1 theo nhóm và thực hiệnnhiệm vụ: a. Miêu tả điều gì sẽ xảy ra với bạn ở bên trái; b. Miêu tả điều gì sẽ xảyra với bạn ở bên phải. - Hoạt động với những kiến thức học sinh đã biết liên quan đến kiến thức mới. Ví dụ: Cũng trong bài khoa học nêu trên, yêu cầu học sinh: nói về cảm giáccủa mình khi bị ốm, nhớ lại tên căn bệnh mà học sinh đã trải qua, nói về nguyênnhân mà họ đã bị ốm, sau đó viết 5 việc làm có thể phòng ngừa bệnh tật và chovào Hộp thư góp ý của lớp. - Hoạt động để học sinh khám phá, trao đổi thông tin, kiến thức theo nhómliên quan đến nội dung học tập. Ví dụ: Học sinh cùng hát bài hát về các việc làm giữ vệ sinh thân thể như rửatay, đánh răng, chải đầu, uống sữa... và bổ sung thêm hai việc làm khác. - Hoạt động tự xây dựng kiến thức của học sinh. Đây là hoạt động trọng tâm,bao gồm một loạt bước được thiết kế bằng các nội dung đơn giản, gắn liền với tìnhhình thực tế, thân thuộc với học sinh. Các tình huống có vấn đề thường được đưara để các em học sinh giải quyết ở hoạt động này.122 Tài liệu dạy học của mô hình trường học mới ở Colombia... Ví dụ: Học sinh nói về thói quen của con người: Tại sao mọi người trên thếgiới đều phải đánh răng và tắm giặt hàng ngày?; làm sao để biết một người nào đókhỏe mạnh và hạnh phúc? - Hoạt động củng cố kiến thức. Hoạt động này thường tiến hành thông quacâu chuyện hoặc trò chơi để củng cố những kiến thức học sinh đã tự xây dựng vàtrau dồi thái độ, giá trị liên quan đến nội dung học tập. Ví dụ: Học sinh cùng đọc một câu chuyện về bệnh cảm, cúm (giáo viên theodõi hoạt động của học sinh). Các hoạt động thực hành: ...