Tài liệu về kỹ thuật trồng, đặc điểm sinh lý và phân bố của cây Trẩu

Cây gỗ nhỏ hay trung bình, đơn tính cùng gốc (rất ít khi gặp khác gốc), rụng lá về mùa khô; thân thẳng, tròn, cao 5-15m; cành non không có lông, lỗ bì rõ; vỏ ngoài màu xám, thịt vỏ màu hồng, có nhựa mủ trong. Lá mọc so le; phiến lá nguyên hoặc chia 3-5 thuỳ, kẽ giữa các thuỳ có tuyến dạng cốc; đầu có mũi nhọn ngắn; gốc hình tim,gần tròn hoặc bằng; cuonoslas dài 7-20cm, phía đỉnh co 2 tuyến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu về kỹ thuật trồng, đặc điểm sinh lý và phân bố của cây Trẩu TRẨU Vernicia montana Lour., 1790 Tên đồng nghĩa: Dryandra vernicia Corr., 1806; Aleurites cordata auct., non (Thunb.) Br. ex Steud., 1841; Aleurites vernicia Hassk, 1842; Aleurites montana (Lour.) E. H. Hemsl., 1906; Aleurites montana (Lour.) Wilson, 1913. Tên khác: Trẩu nhăn, trẩu ba hạt, trẩu núi, trẩu ta, trẩu vietnam, trẩu bắc bộ, trẩu cao, trẩu nghìn năm, dầu sơn, vong tong, co cao, mạy bo, mạy trẩu (Tày). H ọ: Thầu dầu – Euphorbiaceae Tên thương phẩm: Wood-oil tree, abrasin-oil tree, mu treeHình thái Cây gỗ nhỏ hay trung bình, đơntính cùng gốc (rất ít khi gặp khác gốc),rụng lá về mùa khô; thân thẳng, tròn,cao 5-15m; cành non không có lông, lỗbì rõ; vỏ ngoài màu xám, thịt vỏ màuhồng, có nhựa mủ trong. Lá mọc so le;phiến lá nguyên hoặc chia 3-5 thuỳ, kẽgiữa các thuỳ có tuyến dạng cốc; đầu cómũi nhọn ngắn; gốc hình tim, gần trònhoặc bằng; cuống lá dài 7-20cm, phíađỉnh có 2 tuyến. Cụm hoa chùm hoặc chuỳ mọc ởđầu cành, thường cụm hoa đực và cáiriêng biệt; đôi khi cũng gặp một vài cụmmang cả hoa đực và cái. Hoa đực cóđài hợp, chia 2-3 thuỳ; cánh tràng 5,màu trắng hay hồng nhạt, đĩa mật khárõ; nhị 8-10(-14) xếp thành 2 vòng, chỉnhị dính ở phía dưới thành ống. Hoa cáicó đài và tràng tương tự như ở hoa đực; Trẩu - Vernicia montana Lour.bầu 3 ô, mỗi ô 1 noãn; vòi nhuỵ 3, dính 1- Cành mang là và cụm hoa; 2- Quảnhau ở gốc và có lông. Quả gần hình cầu, đường kính 3-5cm, có 3 gờ dọc nổi rõ, vỏ ngoài nhăn nheo với nhữnggờ có dạng mạng lưới; khi chín nứt thành 3 mảnh, mỗi mảnh chứa 1 hạt (rất ít khi có 4-5 mảnhvới 4-5 hạt). Hạt màu nâu xám, nhân chứa nhiều dầu.Các thông tin khác về thực vật Trầu (Vernicia) là một chi nhỏ, với 3 loài. Ở nước ta có 2 loài: trẩu (Vernicia montana) vàtrẩu trơn (Vernicia fordii (Hemsl.) Airy Shaw). Loài thứ ba (Vernicia cordata (Thunb.) Airy Shawphân bố tại Nhật Bản. Trẩu là loài rất đa dạng về hình thái, đặc biệt là hình dạngthân, tán cây, phiến lá, cụm hoa, quả, hạt, tỷ lệ nhân cũngnhư hàm lượng dầu trong hạt. Song những nghiên cứu vềvấn đề này ở nước ta đến nay vẫn còn ít được quan tâm. Tại Indonesia hiện đã xác định được 2 dạng (Form.) chủyếu: - Dạng trẩu đông dương: Sinh trưởng nhanh, thân thẳng,cao và thường phân cành tạo thành nhiều tầng (2-5 tầng).Cây đơn tính cùng gốc, có cây cụm hoa đực chiếm phần lớn, cócây cụm hoa cái lại chiếm ưu thế; đôi khi trên một cụm hoa cócả hoa đực và hoa cái. - Dạng trẩu trung quốc: Cây gỗ nhỏ hoặc bụi, thường sinhtrưởng chậm, hoa đơn tính khác gốc.Phân bốViệt Nam: Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang, QuảngNinh, Bắc Giang, Phú Thọ, Thái Nguyên, Lao Cai, Lai Châu, Phân bố của trẩu ở Việt NamĐiện Biên, Sơn La, Hoà Bình, Hà Tây, Hà Nam, Ninh Bình,Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Bình, Lâm Đồng, Tây Ninh.Thế giới: Trung Quốc, Lào, Thái Lan và Myanmar. Hiện đã được đưa trồng ở nhiều nước nhiệt đới:Indonesia, Madagascar và Malawi.Đặc điểm sinh học Cây có biên độ sinh thái rộng, phân bố tại các khu vực nằm trong vùng từ 100 (Tây Ninh,Lâm Đồng - Việt Nam) đến 270 vĩ Bắc (Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam - Trung Quốc). Ởnước ta, trẩu có thể sinh trưởng từ vùng thấp đến các vùng núi cao 1.000 (-1.200)m. Cây ưasáng và ẩm; có khả năng chịu hạn tốt. Có thể chịu được nhiệt độ tối cao tới 420C (thị xã LaiChâu cũ) hoặc nhiệt độ tối thấp 00C, thậm chí tới -50C (Mộc Châu - Sơn La, đèo Lêa - CaoBằng). Trẩu mọc tự nhiên hoặc được trồng ở các khu vực có lượng mưa hàng năm từ1.000mm đến 3.000mm. Cây ưa điều kiện địa hình bằng phẳng hoặc dốc nhẹ, khuất gió và cóđộ ẩm không khí tương đối cao (>80%). Thường gặp trẩu trên đât ẩm, thoát nước tốt, với độchua và độ kiềm nhẹ; phong hoá trên phiến thạch, sa phiến thạch, đá vôi, đá bazan… Cây sinhtrưởng tốt trên các nương rẫy cũ, các vùng đất phong hoá từ đá vôi. Ở Tuyên Quang gặp trẩutái sinh cùng với bồ đề (Styrax tonkinensis) sau nương rẫy tạo thành một loại hình thực bì kháđặc biệt. Trẩu sinh trưởng nhanh, ở điều kiện thích hợp cây 3 tuổi có cao 4-5m. Cây bắt đầu ra hoa,kết quả ở giai đoạn sau 6-7 năm tuổi. Mùa hoa tháng 3-5, mùa quả chín tháng 9-10. Hoa thụ phấn nhờ côn trùng. Tuổi thọ củacây khoảng 35-50 năm hoặc lâu hơn, tuỳ thuộc điều kiện môi trường sống và chế độ canh tác. Những nghiên cứu của các nhà thực vật Pháp trước đây (Borel, A.L, 1942; Bonelli, F.,1942; Billaux, F. M et al, 1950) và những dẫn liệu đã thu được của chúng tôi cho thấy, tỷ lệ hoacái hoặc hoa đực trên mỗi cá thể không chỉ phụ thuộc vào đặc tính di truyền của cây giống màcòn biến đổi dưới tác độn ...