Tài phán hành chính, thực trạng và phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài phán hành chính hiện nay

Tài phán hành chính là một vấn đề phức tạp, rộng lớn với nhiều chiều cạnh, liên quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố chính trị - xã hội. Ở Việt Nam, tài phán hành chính xuất hiện sớm và thực sự trở thành một cơ chế pháp lý nhằm giới hạn và kiểm soát quyền lực nhà nước hướng tới mục tiêu bảo vệ quyền con người. Tài phán hành chính là một chế định dựa trên học thuyết về trách nhiệm của Nhà nước trước công dân, nó bác bỏ học thuyết đặc miễn (tức là miễn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài phán hành chính, thực trạng và phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài phán hành chính hiện nay Chuyền đề TÀI PHÁN HÀNH CHÍNH Tài phán hành chính, thực trạng và ph ương h ướng, gi ải pháp nh ằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài phán hành chính hiện nay. Tài phán hành chính là một vấn đề phức tạp, rộng lớn với nhiều chiều cạnh, liên quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố chính trị - xã hội. Ở Việt Nam, tài phán hành chính xu ất hiện sớm và thực sự trở thành một cơ chế pháp lý nhằm giới hạn và kiểm soát quyền lực nhà nước hướng tới mục tiêu bảo vệ quyền con người. Tài phán hành chính là một chế định dựa trên học thuyết về trách nhiệm của Nhà nước trước công dân, nó bác bỏ h ọc thuyết đặc miễn (tức là miễn trừ) trách nhiệm của Nhà nước trong các quy ết đ ịnh của mình. Tài phán hành chính nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của công dân, b ảo v ệ nh ững hành vi công vụ đúng pháp luật trong quá trình giải quyết các tranh chấp giữa công dân với cơ quan hành chính nhà nước. Trong công cuộc cải cách bộ máy ntrong những nội dung cơ bản mà Đ ảng ta xác đinh là phải thiết lập các cơ quan tài phán hành chính. Địa vị của tài phán hành chính được xác định bởi địa vị chính trị - pháp lý của hệ thống Toà Hành chính trong h ệ th ống toàn án nhân dân. Vì Ở Việt Nam, thuật ngữ “tài phán hành chính” xuất hi ện một cách chính th ức trong các tài liệu khoa học chưa lâu vì vậy hiện tại có nhiều quan ni ệm v ề thu ật ng ữ “tài phán hành chính”. Tuy nhiên chung nhất có thể hiểu Tài phán hành chính được quan niệm như sau: Theo nghĩa rộng: là tổng thể quyền hạn của tòa án hoặc cơ quan hành chính về việc đánh giá khía cạnh pháp lý của những sự kiện cụ thể, trong đó có việc giải quy ết tranh chấp và áp dụng chế tài theo luật định. Theo nghĩa hẹp: là phán quyền, tức là quyền lực của chính ph ủ (bên cạnh quy ền hành chính) trong việc phán xét tính đúng, sai của các họat động hành chính di ễn ra trên một lãnh thổ nhất định. Nó còn là thẩm quyền đặc thù của c ơ quan tòa án trong vi ệc xem xét, đánh giá, phán quyết được thể hiện trong các bản án hay quy ết đ ịnh c ủa tòan án đ ối v ới một vụ việc tranh chấp hành chính cụ thể, đối tượng được xác định. Tuy nhiên cần lưu ý quyền tài phán rộng hơn quyền xét xử; không được đồng nh ất giữa tài phán với xét xử; không coi tài phán ch ỉ là hoạt động xét x ử c ủa tòa án; không coi tài phán tư pháp là xét xử của tòa hành chính mà chỉ có th ể coi quan lí hành chính và t ư pháp hành chính là hai mặt của quản lí nhà nước. Vậy xét xử án hành chính được quan niệm như thế nào? Xét xử là việc tòa án thông qua phiên tòa thẩm tra mocông khai, trực tiếp làm c ơ s ở chọt cách công khai, trực tiếp các chứng cứ đã thu thấp được làm c ơ s ở cho vi ệc ra b ản án hoặc quyết định của mình về những vấn đề liên quan. Xét xử hành chính: là hoạt động xét xử các vụ theo Luật tố t ụng hành chính do toà án thực hiện nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ ch ức và c ơ quan nhà nước. Đặc trưng của xét xử án hành chính: Một là, một bên luôn là cơ quan nhà nước phát sinh trong th ực thi quy ền l ực hành chính Hai là, chỉ xem xét về tính hợp pháp đối với quyết định hành chính, quyết định buộc thôi việc và hành vi hành chính. Ba là, quá trình điều tra, xác minh là quá trình thẩm cứu. Bốn là, Kết quả xét xử của tòa hành chính là phán quy ền và tính h ợp pháp c ủa quy ết định hành chính, hành vi hành chính. Cơ sở của tài phán hành chính là trách nhiệm công vụ. Thế nào là công vụ và trách nhiệm công vụ? Công vụ: là một dạng lao động xã hội chủ yếu do các công chức, viên chức thực hiện, được điều chỉnh bởi ý chí nhà nước nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước, phục vụ lợi ích của nhân dân. Trách nhiệm công vụ: là hiệu quả mà nhà nước phải thực hiện khi gây thi ệt h ại đ ến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trong thi hành công vụ. Đối tượng của tài phán hành chính: ̉ ́̉ Ban chât cua TPHC: - Là tổ chức và hoat đông XX cac tranh châp HC phat sinh khi co ́ đơn kiên VAHC gi ữa ̣ ̣ ́ ́ ́ ̣ công dân, tổ chức với công quyên. ̀ - Hoat đông TPHC tuân theo trinh tự, thủ tuc do phap luât tô ́ tung HC quy đinh ch ứ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ không phai theo thủ tuc hanh chinh. ̉ ̣ ̀ ́ - Đôi tượng cua TPHC là cac QĐHC, HVHC,… bị CD, tổ chức khởi kiên khi không ́ ̉ ́ ...