Tây Sơn phò Lê diệt Trịnh 1

Tây Sơn phò Lê diệt Trịnh 1Bình xong mặt phía Nam, nhà Tây Sơn lo đến mặt phía Bắc. Thành Thuận Hóa, sau Hoàng Ngũ Phúc, Bùi Thế Ðạt vào trấn thủ. Nhưng không bao lâu chúa Trịnh lại sai Phạm Ngô Cầu vào thay thế. Phạm Ngô Cầu là người vô mưu lại tham lam, chỉ lo việc làm giàu, còn việc dân việc quan phó mặc cho kẻ thuộc hạ. Vua Thái Ðức biết Thuận Hóa không phòng bị, bèn sai Nguyễn Huệ làm Tiết Chế, Võ Văn Nhậm làm Tả Quân Ðô Ðốc, Nguyễn Hữu Chỉnh làm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tây Sơn phò Lê diệt Trịnh 1 Tây Sơn phò Lê diệt Trịnh 1Bình xong mặt phía Nam, nhà Tây Sơn lo đến mặt phía Bắc.Thành Thuận Hóa, sau Hoàng Ngũ Phúc, Bùi Thế Ðạt vào trấn thủ. Nhưng khôngbao lâu chúa Trịnh lại sai Phạm Ngô Cầu vào thay thế. Phạm Ngô Cầu là người vômưu lại tham lam, chỉ lo việc làm giàu, còn việc dân việc quan phó mặc cho kẻthuộc hạ.Vua Thái Ðức biết Thuận Hóa không phòng bị, bèn sai Nguyễn Huệ làm Tiết Chế,Võ Văn Nhậm làm Tả Quân Ðô Ðốc, Nguyễn Hữu Chỉnh làm Hữu Quân Ðô Ðốcđem bộ binh đi trước. Nguyễn Văn Lộc làm Thủy Quân Ðô Ðốc cùng Nguyễn Lữđem thủy binh theo sau.Võ Văn Nhậm, Nguyễn Văn Lộc là người cũ Tây Sơn, Nguyễn Hữu Chỉnh vừamới quy thuận.Nguyễn Hữu Chỉnh là người huyện Chân Lộc, tỉnh Nghệ An, đỗ hương cống từlúc 16 tuổi. Có tài ngôn luận lại lắm cơ trí và thông binh pháp. Trước theo HoàngNgũ Phúc thường đi đánh giặc bể, giặc sợ gọi l à Chim Bằng. Hoàng Ngũ Phúc mấtrồi, Chỉnh theo Hoàng Ðình Bảo. Hoàng Ðình Bảo bị kiêu binh nổi dậy ở ThăngLong giết chết. Chỉnh chạy vào Quy Nhơn phò Tây Sơn.Nguyễn Hữu Chỉnh, năm trên vâng lệnh Hoàng Ngũ Phúc, mang ấn kiếm vào QuyNhơn, nên đối với Vua Thái Ðức không phải chỗ xa lạ, do đó mà được nhà vua tindùng, sai cùng Nguyễn Huệ đem binh ra đánh Thuận Hóa.Ðại binh xuất phát ngày 18 tháng 5 năm Bính Ngọ (1786).Ngày 24 lấy được An Tông, Nguyễn Huệ theo lời Nguyễn Hữu Chỉnh làm mộtphong thư để gởi cho phó tướng giữ thành Phú Xuân là Hoàng Ðình Thể, khuyênvề hàng Tây Sơn, rồi giả tảng bắn lầm thư vào trại Phạm Ngô Cầu. Ngô Cầu sanhnghi... Khi binh Tây Sơn vây đánh thành Phú Xuân, Ngô Cầu sai Hoàng Ðình Thểra đánh. Ðình Thể cùng hai con và tỳ tướng là Vũ Văn Kiên đem quân bản bộ ratrận. Bắn hết súng đạn, Ðình Thể kêu cứu. Ngô Cầu đóng chặt cửa thành khôngtiếp ứng, Vũ Văn Kiên và hai con Ðình Thể đều bị Võ Văn Nhậm và Nguyễn HữuChỉnh giết chết.Ðình Thể, sức cùng lực kiệt, tự vận trên mình voi. Nguyễn Huệ ra lệnh phá thành.Nguyễn Văn Lộc xông vào bắt sống được Phạm Ngô Cầu đương cùng gia đìnhkhuân của cải chạy trốn.Thành Phú Xuân hạ xong, Nguyễn Huệ sai Nguyễn Lữ, Võ Văn Nhậm, NguyễnVăn Lộc tiến quân đánh lấy các doanh trại thuộc Quảng Trị, Quảng B ình.Chỉ trong mấy hôm, đất Thuận Hóa đã nằm trọn trong tay nhà Tây Sơn, NguyễnHuệ bèn treo bảng phủ dụ nhân dân.Nguyễn Hữu Chỉnh đem tình hình Bắc Hà ra kể tỉ mỉ cho Nguyễn Huệ nghe, nàolà Vua Lê chỉ có hư vị, bị chúa Trịnh hà hiếp mà không dám phản ứng, chỉ ômbụng xót thầm; nào chúa Trịnh bỏ trưởng lập thứ trong phủ Liêu [52] chia bè pháisát hại lẫn nhau: nào kiêu binh nổi dậy đánh phá kinh thành, giết triều thần, cướpbóc dân chúng... quan quân không kiềm chế nổi... Ðại loạn! Nên có thơ:Lửa hồng từ dậy mái thành đôÐoài chốn lầm than chuyện được thuaXanh biếc thú quê người ẩn dậtBạc đen đường thế khách bôn xuSuy tường mỗi mỗi đau lòng tríTính quẩn trần trần nát dạ nguMuốn đến Vị Xuyên mà hỏi LữRằng Thương xưa cũng thế này ru ?Rồi khuyên Nguyễn Huệ ra đánh lấy Bắc Hà.Nguyễn Huệ sau khi dẹp yên Gia Ðịnh đã có ý muốn bành trướng ra mặt Bắc. Naynghe lời Chỉnh, rất lấy làm vừa lòng, nhưng giả ý do dự;- Bắc Hà có nhiều nhân tài, không nên coi thường.Chỉnh nói:- Nhân tài Bắc Hà chỉ một mình Chỉnh. Nay Chỉnh đã bỏ đi, thì nước không còn ainữa. Xin ông đừng ngại.Nguyễn Huệ cười:- Người khác thì không ngại. Chỉ ngại có ông thôi.Chỉnh toát mồ hôi:- Tôi tự biết tài hèn. Tôi nói lớn lối thế để ông tin rằng Bắc H à không có ngườiđịch nổi ông đó thôi.Nguyễn Huệ kiếm lời an ủi rồi nói:- Nhà Lê làm vua đã mấy trăm năm nay, bây giờ đánh đổ, thì chưa chắc lòngngười đã theo mình. Chỉnh đáp:- Bắc Hà có Vua lại có Chúa. Một việc ch ưa từng có xưa nay. Thêm nưa họ Trịnhtiếng là phò Lê nhưng sự thực là hiếp chế. Ðiều đó ai ai cũng biết. Hầu hết đám sĩphu Bắc Hà đều bất mãn, nhưng vì thế yếu không làm gì được để giúp nhà Lê.Nay ông mà lấy danh nghĩa phò Lê diệt Trịnh thì thiên hạ ai mà chẳng theo.Nguyễn Huệ nói:- Ông bàn phải lắm. Nhưng ta chỉ phụng mệnh đi đánh Thuận Hóa mà thôi. Nếu raBắc Hà nữa thì sao cho khỏi mang tội kiểu mệnh [53].Nguyễn Huệ bèn làm tờ tấu lên Vua Thái Ðức về việc lấy được Thuận Hóa và xinxá tội vì việc tự tiện đem quân đi đánh Bắc Hà, lại cho giải Phạm Ngô Cầu về QuyNhơn để triều đình xét xử.Ðoạn sai Nguyễn Hữu Chỉnh đem thủy binh đi trước, để Nguyễn Lữ và NguyễnVăn Lộc ở lại giữ thành Phú Xuân, còn mình và Võ Văn Nhậm kéo bộ binh theosau, hẹn cùng Chỉnh sẽ gặp nhau ở Vị Hoàng.Ngày mồng 6 tháng 6 năm Bính Ngọ (1-7-1786) Nguyễn Hữu Chỉnh đến VịHoàng. Quan quân bỏ chạy. Chỉnh lấy được trăm vạn hộc lương, rồi đốt lửa làmhiệu. Binh Nguyễn Huệ kéo đến Vị Hoàng hợp với Chỉnh rồi kéo ra Thăng Long.Chúa Trịnh là Trịnh Khải cho Trịnh Tự Quyền đem quân ra nghinh chiến. TựQuyền đến giữ ở mặt Kim Ðộng. Viên trấn thủ Sơn Nam là Bùi Thế Dân đem bộbinh đến đóng ở xã Phù Sa ...