Thánh địa Mỹ Sơn

Người Champa lập quốc vào cuối thế kỷ thứ II. Năm 192 cuộc khởi nghĩa thành công, nghĩa quân Tượng Lâm và Nhật Nam dưới sự lãnh đạo của Khu Liên lập ra một vương quốc lấy tên là Lâm Ấp, đó là một quốc gia đầu tiên hình thành ở phía nam nước Đại Việt. Lâm Ấp theo giải thích của Thủy Kính ghi chú : Huyện Tượng Lâm, đọc theo chữ Hán là Tượng Lâm huyện hay Tượng Lâm ấp, về sau bỏ dần chữ Tượng thành ra Lâm Ấp. Năm 627-649, vua Viknâtavarman lên ngôi đổi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thánh địa Mỹ Sơn Thánh địa Mỹ SơnNgười Champa lập quốc vào cuối thế kỷ thứ II. Năm 192 cuộc khởi nghĩa thànhcông, nghĩa quân Tượng Lâm và Nhật Nam dưới sự lãnh đạo của Khu Liên lập ramột vương quốc lấy tên là Lâm Ấp, đó là một quốc gia đầu tiên hình thành ở phíanam nước Đại Việt. Lâm Ấp theo giải thích của Thủy Kính ghi chú : HuyệnTượng Lâm, đọc theo chữ Hán là Tượng Lâm huyện hay Tượng Lâm ấp, về sau bỏdần chữ Tượng thành ra Lâm Ấp. Năm 627-649, vua Viknâtavarman lên ngôi đổiquốc hiệu là Hoàn Vương Quốc. Năm 808, nhà Đường sang đánh, vua HoànVương rút vào nam, đổi quốc hiệu là Champa tức Chiêm Thành , đến thế kỷ XII,dựa theo một bí ký của Champa thì quốc gia này bị Chân Lạp xâm chiếm kéo dàitừ năm 1199 đến năm Canh Thìn (1220) Sau khi người Chân Lạp rút khỏiChampa, là bắt đầu thời kỳ hưng thịnh của vương quốc này.Vương quốc Chăm thế kỷ XISơ đồ khu C2Kinh đô Trà Kiệu và thánh địa Mỹ Sơn có thể được xây dựng từ thế kỳ thứ IV,Thánh địa Mỹ Sơn nằm cách Trà Kiệu khoảng 30 Km về phía tây đó là một thunglũng nhỏ đường kính ước chừng 2 Km, phía đông la núi Sulaha , phía nam là núiMahaparvata, phía tây là núi Kusala, những ngọn núi bao quanh và chỉ có một lốivào duy nhất là theo con đường độc đạo nằm giữa hai quả đồi phía bắc, hai quảđồi này tạo thành cái cửa ngõ như một cái chốt phòng ngự cao khoảng 30 mét vớimột con suối nằm chắn ngang tr ước mặt, con suối chảy quanh co theo sườn núiphía bắc, rồi đâm thẳng vào phía trung tâm, nó chạy vòng quanh tạo thành mộtthủy lộ lưu thông cho toàn bộ khu vựcDu khách sau khi băng qua suối đi dọc theo một con đường ngoằn ngoèo khoảng 3Km về hướng nam thì đến khu vực đền tháp với các công trình kiến trúc và điêukhắc phong phú, đa dạng nhất của nền văn hóa ChampaẤn tượng dầu tiên mang đến cho du khách là sự hoang tàn đổ nát của các ngôitháp, sự rệu rã của các kiến trúc trước sự tàn phá của thời gian từ hằng bao nhiêuthế kỷ không được chăm sóc tu bổ đến đau lòng :Cỏ dại , dây leo dưới chân tháp , cây tầm gởi , hoa lau ở trên nócVương vãi mặt đất : đá, gạch ngổn ngang , loang lổ trên tường rêu mốc thời gian.Tượng đá hình người vết thương đầy rẫy kẻ mất đầu người cụt tay , chốn thì cònđầu mà ngừơi đã mấtNét hoang tàn đổ nát đền tháp trong Thánh địa MỸ SơnHoa văn gạch đỏ , sa thạch tượng đài lổ chỗ nắng mưa.....Trong cái điêu tàn đổ nát đó lác đác đôi ba cái tháp hình thù dáng vẻ chưa bị pháhủy biến dạng hoàn toàn vẫn còn giữ lại cái cốt cách độc đáo, đa dạng và phongphú của lối kiến trúc đặt biệt văn hóa Champa cổ đại , vẫn còn vài tượng đài , biký ghi chép lịch sử hình thành khu thánh địa thiêng liêng Mỹ Sơn này.NGÔI THÁP HÌNH THUYỀN Ở KHU C1Trong số đó có tháp mang số B5 theo phân loại của nhà khảo cổ hoc người Pháp ,ông H.Parmentier vào năm 1903-1904Ngôi tháp này có mái cong hình thuyền khác hẳn với các ngôi tháp khác l à có đỉnhhình chóp nhiều tầng trong thánh địa cũng như ở các nơiĐáy của ngôi tháp này có hình chử nhật , của chính quay mặt ra hướng bắc , haibên hông đều có cửa sổ , tháp có hai phần , phần dứơi có mái che, cửa chính lệchvề bên phải gồm có tiền sảnh , bậc cấp đi lên và vòm che chống đở bằng hai trụđứng , mặt trước của mỗi trụ chia làm 3 ô nằm trên một chân đế hình vuông vữngchắc , còn lại có tất cả 6 trụ áp tường chia mặt tiền của tháp ra làm 5 ô , trong mỗiô có tượng hình người đứng chắp tay, phần trên trụ có 3 gờ nổi , chân trụ là đầuvoiPhần trên của tháp nằm chồng lên mái , mặt tiền có 8 trụ đứng , phần trên các trụnày có 4 gờ xếp lên nhau chia cắt phần mặt tiền thành các ô ngang dọc lạ mắttrong ô có trang trí hoa vănRiêng phần trụ áp tường ở các góc có kích thước lớn hơnMái hình thuyền , hơi cong hai đầu , lõm ở giữa , diện tích toàn bộ của mái bằngdiện tích của phần trên tháp nên nhìn ở xa ngôi tháp có một thiết kế rất lạ gồm cómái cong hình thuyền, phần trên tháp trang trí chia cắt bởi 8 hàng cột và phần dướitháp là các ô có hình người đứng thẳngMặt hông của tháp quay về h ưóng đông tây , đỉnh tháp là một vòm chóp nhọn hìnhbúp sen được nâng bởi một dãy trụ áp tườngTrang trí là phần độc đáo của ngôi tháp này ngoài kiến trúc mái tháp không nhọncó nhiều tầng như các ngôi tháp khác mà là một mái cong hình thuyềnChân tháp đã bị phá hủy tuy nhiên vẫn còn sót lại 3 tượng có hình đầu voi với vỏithả xuống đất , phần trên các đầu voi này là một tòa sen trên có hình ngừơi đứngthẳng vai ngang hai tay chắp vào nhau , thân được chạm thẳng vào tường tháp ,đầu đội mũ 3 tầng , hình người thứ ba trong hình còn thấy rõ có râu dài, trông xathì thấy giông nhau nhưng nhìn và phân tích kỹ trong 5 tượng ngừơi được trang trítrong các ô có vòm che thì không có cái nào gi ống cái nào chỉ cần để ý các chi tiếtở bàn chân, hoa văn , nếp gấp của áo quần, kích thưóc chiều cao và chiều ngangcủa vai....Phần trang trí vòm và thân tháp phía đông và tây là các bức tranh điêu khắc c ...