thao giảng sinh học-di truyền liên kết giới tính

tài liệu tham khảo dành cho giáo viên và thực tập sinh:thao giảng sinh học-di truyền liên kết giới tính
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
thao giảng sinh học-di truyền liên kết giới tính BÀI 12: DI TRUY N LIÊN K T V I GI I TÍNH VÀ DI TRUY N NGOÀI NHÂNI.M c tiêu : - Nêu ư c các c i m di truy n c a các gen n m trên NST gi i tính( X và Y) - Gi i thích ư c nguyên nhân d n n s khác bi t v cách th c di truy n c a các gen n m trên NST thư ng v i gen n m trên NST gi i tính. - Nêu ư c 1 s ng d ng c a s di truy n liên k t v i gi i tính. - Nêu ư c c i m di truy n c a gen ngoài nhân và cách th c nh n bi t 1 gen n m trong nhân hay ngoài nhân.II.Phương ti n d y h c: - Giáo án ,SGKIII. Phương pháp: V n áp- gi ng gi iVI. Ti n trình:1. n nh:Ki m tra sĩ s - chu n b bài c a h c sinh.2. Bài cũ: cà chua, Gen A quy nh màu , gen a quy nh màu tr ng.Xác nh ki u gen vàki u hình phép lai sau :Pt/c: Pt/c: ♂ màu x ♀ màu tr ng ♂ màu tr ng x ♀ màuXác nh ki u gen và ki u hình F1 ?3. Bài m i: t v n : Trong các thí nghi m c a Men en k t qu phép lai thu n và ngh ch hoàn toàngi ng nhau, s phân b tính tr ng u c 2 gi i. Nhưng khi Moocgan cho lai ru i gi m cũngthu n ch ng, khác nhau b i 1 c p tính tr ng tương ph n trong phép lai thu n ngh ch không thu ư c t l phân tính ki u hình gi ng v i thí nghi m c a Men en. Hi n tư ng này ư c gi i thíchnhư th nào? Ho t ng th y và trò N i dung I. Di truyÒn liªn kÕt víi giíi tÝnh 1. NST giíi tÝnh vµ c¬ chÕ tÕ bµo häc x¸c ®Þnh giíi tÝnh b»ng NST a, NST giíi tÝnhGV: Th nào là NST gi i tính? - Là lo i NST có ch a gen quy nh gi i tính - Trong c p NST gi i tính ngư i:Gv: Quan s¸t h×nh, em h·y cho biÕt C p XX g m 2 chi c tương ng®Æc ®iÓm cña c¸c gen n»m trªn C p NST XY có vùng tương ng và có vùngvïng t−¬ng ®ång vµ kh«ng t−¬ng không tương ng.®ång cña cÆp XY ? b, Mét sè c¬ chÕ tÕ bµo häc x¸c ®Þnh giíi tÝnh b»ng NST - §éng vËt cã vó ,ruåi giÊm: ®ùc XY; c¸i XX.GV: Cho ví d v 1 c p NST gi i - Chim vµ b−ím: ®ùc XX; c¸i XY.tính 1 s sinh v t ? - Ch©u chÊu, bä xÝt, rÖp : c¸i XX, ®ùc XO.Gv lưu ý hs: trư c khi làm bài t p v - Bä nhËy : c¸i XO , ®ùc XXdi truy n lk t v i gi i tính c bi tchú ý n i tư ng nghiên c u và 2. Di truyÒn liªn kÕt víi giíi tÝnhxác nh úng c p NST gi i tính c a a. Gen trªn NST X i tư ng ó. - Thí nghi m: * Lai thuËn Pt/c : ♂ m¾t tr¾ng x ♀ m¾t ®áGV: Em h·y cho biÕt ®èi t−îng, F1 : toµn m t ®átÝnh tr¹ng nghiªn cøu? F2 : 100%♀ m t ®á : 50%♂m t ®á: 50% ♂ Hs: ru i gi m ,tính tr ng màu s c m¾t tr¾ngm t. * Lai ngh ch: Pt/c : ♀ m¾t tr¾ng x ♂ m¾t ®áGV: Trình bày thí nghi m ? F1 100% ♀ m t ®á : 100% ♂ m¾t tr¾ng F2 : 50%♀ m t ®á : 50% ♀ m¾t tr¾ngHs : Trình bày thí nghi mGV: Qua k t qu lai thí nghi m 50%♂m t ®á: 50% ♂m¾t tr¾ng - Nh n xét: K t qu lai thu n và lai ngh ch kháclai thu n và lai ngh ch em cã nhËnxÐt g× vÒ kÕt qu¶ nµy? nhau, khác k t qu c a lai thu n ngh ch c aCã g× kh¸c so víi Men§en ? MenDen.GV: Hình 12.2 cho th y gen quy - Gi i thích: Gen quy nh màu m t n m trên NST nh màu m t n m trên NST gi i X mà không có alen trên Y → con ♂ XY ch c n 1tính nào? gen l n/NST X ã bi u hi n ki u hình.GV: Con b truy n tính tr ng cho - c i m DT c a gen/NST X: Di truy n chéocon c a mình là con cái, con cái mtruy n cho con c a minh là con c.Hi n tư ng DT này là gì ?Hs: Di truy n chéo - ViÕt ®−îc s¬ ®å lai:GV: Vi t sơ lai ? * Lai thuËn: Pt/c ♀ XWXW x ♂ XW Y Gp : ( X W ) ( XW , Y ) XW XW vµ XWY (100% m¾t ®á) F1 : F1x F1 : XW XW x XWY ( XW , XW ) x ( XW , Y ) GF1 : F2 : XW Y W W W (®á) W X Y (®á) ...