Thầy giáo trường Quốc Tử Giám (từ thế kỷ XI đến nửa đầu thế kỷ XĨ)

Thầy giáo trường Quốc Tử Giám được gọi là Giáo quan, Học quan (thời Nguyễn gọi Giám thần), do hai chức quan Tế tửu và Tư nghiệp đứng đầu. Mỗi triều đại, số lượng các vị Học quan này có khác nhau, song đều khá nhất quán trong những quy định của nhà nước về tiêu chí lựa chọn, nhiệm vụ, triều phục, hình thức kiểm tra đánh giá năng lực các Học quan cũng như các chế độ đãi ngộ của nhà nước dành cho họ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thầy giáo trường Quốc Tử Giám (từ thế kỷ XI đến nửa đầu thế kỷ XĨ)ThầygiáotrườngQuốcTửGiám... THẦY GIÁO TRƯỜNG QUỐC TỬ GIÁM (TỪ THẾ KỶ XI ĐẾN NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX) TRỊNHTHỊHÀ* Tómtắt: ThầygiáotrườngQuốcTử GiámđượcgọilàGiáoquan,Học quan(thờiNguyễngọiGiámthần),dohaichứcquanTế tửuvàTư nghiệp đứngđầu.Mỗitriềuđại,số lượngcácvị Họcquannàycókhácnhau,song đềukhánhấtquántrongnhữngquyđịnhcủanhànướcvềtiêuchílựachọn, nhiệmvụ,triềuphục,hìnhthứckiểmtrađánhgiánănglựccácHọcquan cũngnhư cácchế độ đãingộ củanhànướcdànhchohọ.Nhữngviệclàm nàykhôngchỉthểhiệnsựcoitrọngcủanhànướcđốivớinhữngngườigiữ trọngtráchtrồngngười,đàotạonhântàichođấtnước,màcònkhẳngđịnh cáctriềuđạiquânchủViệtNamrấtcoitrọngvàđềcaosựnghiệpgiáodục Nhohọc. Từ khóa:Thầygiáo;QuốcTửGiám;Họcquan;triềuđạiquânchủ;giáo dục. Mởđầu cótâmvừauyênthâmvề trìnhđộ để QuốcTử GiámđượcvuaLýNhân giảngdạytạiQuốcTửGiám.VậyđộiTông(10721127)xâydựngvàonăm ngũ thầy giáo trường Giám bao gồm1076.TrảiquacáctriềuđạiLý,Trần, những thành phần nào? tiêu chí lựaHồ,Lêsơ,MạcvàLêTrịnh,Quốc chọn chức quan bổ làm thầy giáoTử Giám luôn là trung tâm giáo dục trường Giám ra sao? Nhà nước cóNho học của quốc gia Đại Việt tại nhữngquyđịnhgìcũngnhưchếđộđãikinhthànhThăngLong.Đếnnăm1803 ngộ như thế nàođốivớihọ?Bàiviếtcùng với việc định đô ở Huế, triều nàysẽgópphầnlàmrõđiềuđó.(*)đìnhnhàNguyễnđãlậptrườngQuốc 1. Hệ thống chức Học quanTử Giám ở đâyvớitêngọiQuốchọc trườngQuốcTửGiámĐường.TrườngGiámcóvaitròquan Dưới thời quân chủ, những chứctrọngtrongviệcđàotạovàcungcấp quanthamgiaquảnlývàgiảngdạy ởđộingũtríthứcNhohọc(cóhọc vị) Quốc Tử Giám thường được gọi làchochế độ quânchủ trung ươngtập Họcquan,Họcchính,Giáoquan(thờiquyền. Các triều đại quân chủ Việt Nguyễn gọi là Giám thần, trong bàiNam rất có ý thức trong việc tuyển chọnđộingũthầygiáo(Họcquan)vừa Thạcsĩ,ViệnSử học,ViệnHànlâmKhoa (*) họcxãhộiViệtNam. 101TạpchíKhoahọcxãhộiViệtNam,số1(86)2015viếtnàygọichunglàHọcquan).Hệ giáodụcNhohọcđượcmở rộngphátthống Học quan này bao gồm nhiều triển vớiquymôlớnvàđạttới đỉnhchứcquangiữ vị trí,vaitròkhácnhau cao,dođótiêuchuẩntuyểnchọnthầytrongtrườngQuốchọcvàdođó,ởmỗi giáotrườngQuốcTử Giámđượcquytriềuđạisẽ cónhữngquy địnhriêng định một cách cụ thể, việc xếp đặt,trongtiêuchítuyểnchọncả về phẩm phâncôngnhiệmvụcủacácHọcquantrậtvàđứchạnh. được tổ chức khá hoàn chỉnh. Mục ThờiLý,sáchchínhsử chobiếtvào Quan chức chí của Lịch triều Hiến năm1076,vuaLýNhânTôngchochọn chươngloạichí chobiết:thờiLêtạiquan viên văn chức biết chữ bổ vào QuốcTửGiámđãcócácchứcquanTếQuốcTử Giámđể hầuvuavàtháitử tửu, Tư nghiệp, Trực giảng, Bác sĩ,học,màchưacótênchứcquancụthể. Trợ giáovàGiáothụ.Đếnnăm1467,TheoghichépcủaĐạiViệtsửkýtoàn tạitrườngGiámbắtđầuđặtchứcNgũthư, mãiđếnnămThiệuLongthứ 15 kinh Bác sĩ (sau đổi thành Ngũ kinh(1272), vua Trần Thánh Tông xuống giáothụvàNgũkinhhọcchính),đâylàchiếu “tìm người tài giỏi, đạo đức chứchọcquanchuyênnghiêncứuvề5thông hiểu kinh sách làm Tư nghiệp bộ sáchkinhđiểncủaNhogia(KinhQuốcTử Giám”(1).Như vậy,phảiđến Thi, Kinh Thư, Kinh Dịch, Kinh Lễ,thờiTrầnnhànướcmớichođặtchức KinhXuânThu).Cũngtrongnămnày,Tư nghiệplàmngườiđứngđầuQuốc NhànướcđãcấpbảninsáchNgũkinhTử Giám.Tiêuchuẩnlựachọnđể bổ choQuốcT ...