Thiết kế chủ đề giáo dục STEM trong dạy học “Chuyên đề học tập Tin học 10 - Định hướng khoa học máy tính”

Bài viết đưa ra quy trình thiết kế chủ đề giáo dục STEM trong dạy học môn Tin học gồm 6 bước và trình bày ví dụ theo định hướng này trong dạy học “Chuyên đề học tập Tin học 10 - Định hướng Khoa học máy tính”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế chủ đề giáo dục STEM trong dạy học “Chuyên đề học tập Tin học 10 - Định hướng khoa học máy tính” VJE Tạp chí Giáo dục (2024), 24(2), 27-32 ISSN: 2354-0753 THIẾT KẾ CHỦ ĐỀ GIÁO DỤC STEM TRONG DẠY HỌC“CHUYÊN ĐỀ HỌC TẬP TIN HỌC 10 - ĐỊNH HƯỚNG KHOA HỌC MÁY TÍNH” Nguyễn Bùi Hậu+, Trường Đại học Vinh Lê Huyền Thương, + Tác giả liên hệ ● Email: hau.cntt.dhv@gmail.com Trần Lê Huyền Article history ABSTRACT Received: 06/11/2023 STEM-oriented teaching helps students learn through experience, theory Accepted: 29/11/2023 links practice. In the 2018 general education program, STEM education has Published: 20/01/2024 received significant attention. However, in the subject of Informatics, there are no works that discuss the theoretical basis of STEM education and its Keywords application to teaching the subject of Informatics. The article presents the 6- STEM education, STEM- step process of designing STEM education topics in teaching Informatics and oriented teaching, STEM apply this process to design the STEM education topic “Street lights turn on topic, teaching Informatics and off automatically” in teaching “Informatics topic 10 - Computer science orientation”. This design process can be applied to design STEM activities according to different content and topics in Informatics to improve the quality of teaching in high schools.1. Mở đầu Giáo dục hiện đại chuyển từ dạy học tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực (NL) là một xu hướng đem lại hiệuquả cao trong giáo dục nhưng cũng đòi hỏi người dạy và người học đều phải thay đổi cách dạy và cách học, phảithực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối “truyền thụ một chiều” sang dạy cách học, cáchvận dụng kiến thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành NL và phẩm chất. Giáo dục STEM (Science (Khoa học),Technology (Công nghệ), Engineering (Kĩ thuật) và Mathematics (Toán học)) là một quan điểm dạy học theo tiếpcận liên ngành từ hai trong các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học trở lên. Trong đó, nội dung họctập được gắn với thực tiễn, phương pháp dạy học theo quan điểm dạy học định hướng hành động. STEM thường gắnliền với chương trình giảng dạy tích hợp (Johnson et al., 2016), học tập dựa trên dự án hoặc vấn đề (Tawfik &Trueman, 2015), học tập khám phá (Crippen & Archambault, 2012). STEM thực sự cần thiết trong dạy học vì đểgiải thích được các hiện tượng xảy ra trong thế giới tự nhiên thì con người cần huy động kiến thức tổng hợp thuộcnhiều lĩnh vực (Moomaw, 2013; Talley, 2016; Vasquez et al., 2013). Giáo dục STEM hướng tới đào tạo con ngườicó NL trong cuộc sống tương lai đáp ứng nhu cầu nhân lực lao động trong thời đại công nghệ. Giáo dục STEM xuất hiện ở Việt Nam trong mấy năm trở lại đây, hiện mới đang ở bước truyền thông và mangtính thử nghiệm, chưa thực sự trở thành một hoạt động giáo dục chính thức trong trường phổ thông, hoặc nếu có thìcòn rất ít trường thực hiện. Tuy nhiên, giáo dục STEM với nhiệm vụ cung cấp các kiến thức và kĩ năng cần thiết choHS thế kỉ XXI sẽ là mô hình giáo dục diện rộng trong tương lai gần của thế giới. Hiện chưa có công trình nào bàn vềcơ sở lí luận của giáo dục STEM và vận dụng vào dạy học bộ môn Tin học. GV chưa nhận thức rõ bản chất dạy họcSTEM cũng như cách để thiết kế hoạt động STEM trong môn học. Nghiên cứu sâu về hoạt động STEM, cách thứcđể thiết kế và tổ chức HS học tập các môn học nói chung, Tin học nói riêng là một hướng nghiên cứu cập nhật, cầnthiết trong bối cảnh Việt Nam đang đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT. Bài báo đưa ra quy trình thiết kế chủ đề giáo dục STEM trong dạy học môn Tin học gồm 6 bước và trình bày vídụ theo định hướng này trong dạy học “Chuyên đề học tập Tin học 10 - Định hướng Khoa học máy tính”.2. Kết quả nghiên cứu2.1. Giáo dục STEM Giáo dục STEM là một cách tiếp cận liên ngành trong dạy học, trong đó nội dung các bài học được đặt trong thếgiới thực, ở đó HS được áp dụng kiến thức và kĩ năng của các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học vàotrong các bối cảnh cụ thể, giúp kết nối giữa trường học và cộng đồng, hướng đến giải quyết các vấn đề thực tiễn(Pennsylvania Autism Census Project, 2009). Ngoài ra, giáo dục STEM còn chú trọng trang bị cho HS những kĩ năngmềm của người công dân toàn cầu trong thế kỉ XXI như tư duy phản biện và sáng tạo, kĩ năng diễn đạt và thuyết trình,kĩ năng trao đổi và cộng tác (Kelley & Knowles, 2016; Kalolo, 2016; Hà Thị Lan Hương, 2020). Có ba hình thức tổ 27 VJE Tạp chí Giáo dục (2024), 24(2), 27-32 ISSN: 2354-0753chức giáo dục STEM ở trường phổ thông: Dạy học các môn khoa học theo bài học STEM; Tổ chức hoạt động trảinghiệm STEM; Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học, kĩ thuật (Bộ GD-ĐT, 2020). Trong Chương trình giáo dụcphổ thông năm 2018 (Bộ GD-ĐT, 2018), giáo dục STEM vừa mang nghĩa thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực Khoa học,Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học vừa thể hiện phương pháp tiếp cận liên môn, phát triển NL và phẩm chất người học. Giáo dục STEM là một xu hướng mới, nhưng có những bước phát triển nhanh, được áp dụng rộng rãi trongnhững năm gần đây ở trên thế giới và Việt Nam.2.2. Quy trình thiết kế chủ đề giáo dục STEM trong dạy học Tin học Theo Nguyễn Thanh Nga và cộng sự (2017), các tiêu chí của chủ đề g ...