Thuận lợi và thách thức đối với hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam khi tham gia hiệp định CPTPP

Bài viết trên cơ sở tóm lược một số nội dung cơ bản của Hiệp định CPTPP liên quan đến lĩnh vực tài chính ngân hàng, phân tích thuận lợi và thách thức mà các NHTM Việt Nam đối diện khi tham gia Hiệp định CPTPP, từ đó đề xuất một số khuyến nghị nhằm phát triển bền vững hệ thống NHTM Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuận lợi và thách thức đối với hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam khi tham gia hiệp định CPTPP THUẬN LỢI VÀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM KHI THAM GIA HIỆP ĐỊNH CPTPP PGS, TS. Nguyễn Thu Thuỷ Trường Đại học Thương mại Tóm lược: Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang ngày càng hội nhập sâurộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới, kí kết nhiều hiệp định quan trọng như FTA, CPTPP,AEC,…Việc thực hiện các cam kết hội nhập này đã mở ra một giai đoạn mới trong công cuộcphát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Với vai trò là trung gian tài chính, các ngân hàngthương mại (NHTM) Việt Nam tham gia rất tích cực vào quá trình hội nhập và đạt đượcnhững thành tựu đáng kích ệ. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội nhận được, nguy cơ bị thâutóm, sáp nhập, mất lợi thế cạnh tranh ngay trên “sân nhà” còn rất lớn. Bài viết trên cơ sởtóm ược một số nội dung cơ bản của Hiệp định CPTPP iên quan đến ĩnh vực tài chính ngânhàng, phân tích thuận lợi và thách thức mà các NHTM Việt Nam đối diện khi tham gia Hiệpđịnh CPTPP, từ đó đề xuất một số khuyến nghị nhằm phát triển bền vững hệ thống NHTMViệt Nam trong thời gian tới. Từ khóa: Hội nhập quốc tế, Tài chính ngan hàng, CPTPP1. Một số nét chính của Hiệp định CPTPP liên quan tới nh vực tài chính ngân hàng Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (Comprehensive andProgressive Agreement for Trans-Pacific Partnership - CPTPP), còn được gọi là CPTPP11, làmột trong những hiệp định thương mại lớn g bỏ các rào cản thương mại giữa 11 nền kinh tếtại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam. CPTPP kết hợp hầu hết các điều khoản đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) bằngcách tham chiếu, nhưng bị đình chỉ 22 điều khoản mà Hoa K cho rằng các quốc gia khácphản đối và hạ ngư ng cho việc ban hành để không cần sự tham gia của Hoa K . CPTPP gồm khoảng 8.000 trang được quy định trong phạm vi 30 chương. Các chươngcủa Hiệp định chia thành ba nhóm chính: hàng hóa, dịch vụ và các vấn đề khác. Trong đó,nhóm dịch vụ bao gồm 5 chương: thương mại dịch vụ xuyên biên giới, dịch vụ tài chính,thương mại điện tử, viễn thông, nhập cảnh tạm thời cho người kinh doanh. CPTPP là một dạng FTA thế hệ mới, tiêu chuẩn cao…, do có mức độ cam kết tự dohóa cao nhất, với phạm vi bao trùm nhiều lĩnh vực nhất, tập trung đẩy mạnh tự do hóa khôngchỉ trong lĩnh vực thương mại hàng hóa, mà còn đối với dịch vụ và đầu tư, trong đó có ngànhdịch vụ tài chính. Nội dung cam kết về dịch vụ tài chính nằm trong chương thứ 11 trong tổngsố 30 chương của Hiệp định. Giống như AEC hay các FTA khác, CPTPP đưa ra các qui địnhcốt lõi như: Đối xử quốc gia, đối xử tối huệ quốc, tiếp cận thị trường và một vài quy định cụthể về việc cung cấp dịch vụ tài chính qua biên giới. Theo nội dung kết thúc đàm phán tronglĩnh vực dịch vụ tài chính, một nhà cung cấp dịch vụ của một nước CPTPP có thể cung cấp 784dịch vụ tài chính tại thị trường của nước tham gia CPTPP khác, nếu các công ty trong nướchoạt động tại thị trường này được ph p cung cấp dịch vụ đó. Các nước thành viên của CPTPP phải ban hành quy định trường hợp ngoại lệ đối vớimột số qui tắc trong phụ lục đính kèm theo CPTPP và phù hợp với điều kiện của từng nước,gồm: (i) Các biện pháp hiện hành quy định bên tham gia phải có nghĩa vụ không áp đặt thêmbất k biện pháp chế tài nào khác trong tương lai cũng như tuân thủ thỏa thuận tự do hóatrong các hoạt động sau này; (ii) Các biện pháp và chính sách qui định bên tham gia có đầy đủquyền tự quyết trong tương lai. Các nước tham gia CPTPP cũng đặt ra các nguyên tắc công nhận chính thức tầm quantrọng của các quy trình thủ tục pháp l nhằm khuyến khích việc cung cấp các dịch vụ bảohiểm của các nhà cung cấp được cấp ph p và các quy trình để đạt được mục tiêu này. Ngoàira, Hiệp định CPTPP cũng đề cập đến các cam kết cụ thể về quan l danh mục đầu tư, dịch vụth thanh toán điện tử và chuyển giao thông tin để phục vụ mục đích xử l dữ liệu. Điểm khác biệt của CPTPP so với các FTA khác là việc nhấn mạnh khả năng quản lđối với các tổ chức và thị trường tài chính, các biện pháp khẩn cấp trong trường hợp khủnghoảng, các biện pháp thúc đẩy sự ổn định tài chính và sự toàn vẹn của hệ thống tài chính baogồm các ngoại lệ thận trọng và các ngoại lệ về các biện pháp không phân biệt đối xử nhằmtheo đuổi các chính sách tiền tệ hoặc các chính sách cụ thể khác. Như vậy, đối với lĩnh vực dịch vụ tài chính trong CPTPP, mặc dù yêu cầu cung cấpnhiều cơ hội tiếp cận thị trường và đầu tư qua biên giới nhưng vẫn đảm bảo rằng, các nướctrong CPTPP có đủ năng lực điều hành thị trường và các tổ chức tài chính cũng như thực hiệncác biện pháp khẩn cấp trong trường hợp khủng hoảng. Tuy nhiên, CPTPP cũng đề cập đếncác trườ ...