Thực thi chính sách tiền tệ Việt Nam trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế

Bài viết đề cập đến quá trình thực thi chính sách tiền tệ ở Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, theo đó chính sách tiền tệ cần hướng vào mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát nhằm tạo đà cho tăng trưởng và phát triển kinh tế; cũng như chịu ảnh hưởng của xu hướng thắt chặt hay nới lỏng của chính sách tiền tệ của các quốc gia trên thế giới. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực thi chính sách tiền tệ Việt Nam trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế THỰC THI CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VIỆT NAM TRONG XU HƯỚNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ IMPLEMENTING VIETNAMESE MONETARY POLICY IN THE CONTEXT OF INTERNATIONAL ECONOMIC INTEGRATION TS. Nguyễn Hồ Minh Trang Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế Tóm tắt Bài viết đề cập đến quá trình thực thi chính sách tiền tệ ở Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, theo đó chính sách tiền tệ cần hướng vào mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát nhằm tạo đà cho tăng trưởng và phát triển kinh tế; cũng như chịu ảnh hưởng của xu hướng thắt chặt hay nới lỏng của chính sách tiền tệ của các quốc gia trên thế giới. Từ đó, nêu ra một số giải pháp cho quá trình thực thi chính sách tiền tệ trong thời gian tới để nhằm đưa kinh tế Việt Nam giữ vững mức tăng trưởng ổn định và bền vững trong quá trình hội nhập quốc tế. Từ khóa: chính sách tiền tệ, hội nhập kinh tế quốc tế. Abstract The study refers to the process of implementing Vietnamese monetary policy in the context of international economic integration. Therefore, monetary policy should focus primary on the objectives of macroeconomic stability and controlling inflation, in order to foster economic growth and development; as well as influenced by the Fiscal tightening or monetary loosening of the world. The study aims to determine the challenges and measures for the implementation of Vietnamese monetary policy to maintain steady-state economic growth in international integration process. Key words: monetary policy, international economic integration 347 1. MỞ ĐẦU Trong hơn 20 năm qua, cùng với quá trình đổi mới và phát triển kinh tế của đất nước, việc thực thi, nhận thức và sử dụng chính sách tiền tệ của Việt Nam đã có nhiều thay đổi căn bản và ngày càng trở nên thích ứng hơn, đáp ứng tốt hơn mục tiêu điều tiết nền kinh tế vĩ mô, phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Việc thực thi chính sách tiền tệ đã góp phần tích cực cho sự ổn định thị trường tài chính, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, trước tình hình kinh tế trong nước cũng như thế giới ngày càng có nhiều thay đổi khó lường, nhất là trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, đặc biệt từ khi Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) (07/11/2007) đã khiến cho quá trình xây dựng và thực thi chính sách tiền tệ ngày càng trở nên khó khăn phức tạp. Hơn nữa, trong giai đoạn 2007 - 2014 chính sách tiền tệ, mặc dù đã góp phần quan trọng trong tiến trình ổn định nền kinh tế vĩ mô nói chung và thị trường tiền tệ - ngân hàng nói riêng nhưng vẫn còn bộc lộ không ít những bất cập và hạn chế. Các giải pháp đưa ra còn mang tính tình thế, tạm thời và chưa thật sự linh hoạt, gây nên những “nổi sóng” nhất định trên thị trường tiền tệ. Chẳng hạn, việc liên tục thay đổi các mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước đã góp phần kiềm chế lạm phát nhưng lại gây những tác động bất lợi đến hoạt động kinh doanh ngân hàng, thị trường tài chính và cả hoạt động đầu tư của doanh nghiệp. Từ chỗ các ngân hàng thiếu vốn nghiệm trọng trong giai đoạn đầu 2008 lại chuyển sang thừa vốn vào những tháng cuối năm 2008, trong khi các doanh nghiệp, đặc biệt, là các doanh nghiệp nhỏ và vừa thì lại đối mặt với hàng loạt khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng. Kéo theo đó nền kinh tế vĩ mô cũng đã xuất hiện nhiều bất ổn. Để việc điều hành chính sách tiền tệ đạt được hiệu quả cao thì nền kinh tế phải có những nền tảng vững chắc trên bình diện kinh tế vĩ mô cũng như sự ủng hộ của công chúng và thể chế. Tuy nhiên, ở Việt Nam, các thể chế tài chính, tài khóa, tiền tệ chưa thật vững mạnh, thể hiện ở thực trạng lạm phát cao, thâm hụt ngân sách lớn cũng như tính độc lập của Ngân hàng Trung ương. Vì vậy, việc Việt Nam tiếp tục cải tổ các thể chế này là rất cần thiết. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích về những thách thức của chính sách tiền tệ trong giai đoạn 2007 - 2014, chỉ rõ những kết quả đạt được, cũng như những vấn đề đặt ra yêu cầu phải đổi mới, đồng thời đưa ra các gợi ý chính sách nhằm nâng cao hiệu quả của chính sách tiền tệ cũng như tiếp tục chính sách lạm phát mục tiêu trong thời gian tới. 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1. Tiến trình hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng Trong xu thế hội nhập quốc tế của toàn bộ nền kinh tế, lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng Việt Nam cũng có những cải tiến căn bản theo xu hướng tiến dần đến tự do hóa. Các đặc trưng chủ yếu của tiến trình này là chính sách tự do hóa lãi suất, tự do hóa cơ chế tín dụng, điều hành linh hoạt tỉ giá hối đoái theo tín hiệu thị trường, từng bước mở cửa thị trường bảo hiểm, thị trường chứng khoán, mở rộng quan hệ với cộng đồng tài chính – tiền tệ trong khu vực và quốc tế, từng bước đưa môi trường tiền tệ - ngân hàng của Việt Nam ngày càng phù hợp với thông lệ quốc tế [6]. 348 2.2. Vai trò của chính sách tiền tệ đối với nền kinh tế Việt Nam trong xu hướng hội nhập Nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Cùng với sự phát triển của thị trường tài chính, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, các giao dịch kinh tế, tiền tệ ngày càng trở nên phức tạp hơn. Lúc này, chính sách tiền tệ được xác định là một công cụ quản lý kinh tế vĩ mô. Việc thực thi chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước đã đóng góp tích cực cho sự ổn định thị trường tài chính, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, chính sách tiền tệ cũng đã có những bước đổi mới nhất định phù hợp với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Việc quốc tế hoá thương mại hàng hoá, đầu tư và dịch vụ kh ...