Thực trạng hành vi cố ý gây thương tích của người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Hà Nội

Nghiên cứu tập trung phân tích hành vi cố ý gây thương tích (CYGTT) ở NCTN qua việc khảo cứu các hồ sơ lưu và phân tích một số trường hợp điển hình NCTN đang thụ án tại một số trại giam. Kết quả nghiên cứu cho thấy, hành vi CYGTT tương đối phổ biến trong tương quan với những hành vi không mong muốn khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng hành vi cố ý gây thương tích của người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Hà NộiJOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2015-0207Educational Sci., 2015, Vol. 60, No. 8B, pp. 180-189This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn THỰC TRẠNG HÀNH VI CỐ Ý GÂY THƯƠNG TÍCH CỦA NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Hoàng Trung Học Khoa Tâm lí - Giáo dục học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Nghiên cứu tập trung phân tích hành vi cố ý gây thương tích (CYGTT) ở NCTN qua việc khảo cứu các hồ sơ lưu và phân tích một số trường hợp điển hình NCTN đang thụ án tại một số trại giam. Kết quả nghiên cứu cho thấy, hành vi CYGTT tương đối phổ biến trong tương quan với những hành vi không mong muốn khác. Loại hành vi này thường xuất hiện ở NCTN có biểu hiện suy thoái về đạo đức, nhân cách trong một thời gian dài. Tuy nhiên, hành vi CYGTT ở NCTN được thực hiện với tính tổ chức không cao. Đây thường là những hành vi nhuốm màu cảm xúc cá nhân, được thực hiện bằng những phương tiện gọn, đơn giản, dễ cất dấu, dễ tìm kiếm. Thời gian và địa điểm xuất hiện hành vi thường gắn liền với các dạng hoạt động cơ bản của NCTN như học tập, vui chơi, giải trí. Hành vi CYGTT ở NCTN xuất hiện nhiều trong giai đoạn cuối học sinh THCS, đầu giai đoạn học sinh THPT, thường chịu sự chi phối rõ rệt của những yếu tố như: giới tính; cấu trúc, văn hóa gia đình; ảnh hưởng tiêu cực từ internet, đặc biệt là game online; ảnh hưởng xấu từ nhóm bạn. Để hạn chế những hành vi CYGTT ở NCTN đòi hỏi những giải pháp phòng ngừa và sự nỗ lực đồng bộ của cả gia đình, nhà trường, xã hội, đặc biệt là lực lượng Công an địa phương. Từ khóa: Hành vi CYGTT; tội phạm; NCTN; hành vi lệch chuẩn.1. Mở đầu Trong tâm lí học, với tư cách là một trong 3 mặt biểu hiện căn bản của đời sống tâm lí cánhân, Nhận thức - Thái độ - Hành vi), hành vi được các nhà tâm lí học tiếp cận dưới nhiều phươngdiện khác nhau, gồm: Hành vi - dạng biểu hiện có thể quan sát được của đời sống tâm lí [1-4];nguồn gốc động lực phát sinh hành vi [5,6,9]; khả năng điều khiển hành vi [7,8,9]. Mặc dù vậy,vấn đề hiểu bản chất của hành vi, xa hơn nữa là điều khiển được hành vi, hướng đến các chươngtrình xã hội khuyến khích, phát triển những hành vi tích cực, hạn chế những hành vi tiêu cực làviệc làm đặc biệt cần thiết, là nhiệm vụ nặng nề đặt ra cho các khoa học nhân văn, đặc biệt là Tâmlí học, Giáo dục học, Xã hội học, Tội phạm học. Trong những năm gần đây, hành vi rối nhiễu, xâm kích ở học sinh; tình trạng bạo lực họcđường; hành vi cố ý gây thương tích, CYGTT) đang có dấu hiệu gia tăng, trở thành vấn đề đánglo ngại. Đặc biệt, hành vi bạo lực học đường và hành vi CYGTT ở học sinh và người chưa thànhNgày nhận bài: 10/07/2015. Ngày nhận đăng: 12/10/2015.Liên hệ: Hoàng Trung Học, e-mail: hoangtrunghoctlgd@gmail.com.180 Thực trạng hành vi cố ý gây thương tích của người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Hà Nộiniên, NCTN) đang có những diễn biến phức tạp [10;17]. Vì vậy, nghiên cứu chuyên sâu về hànhvi CYGTT ở NCTN, chỉ rõ bản chất, nguyên nhân của loại hành vi này dưới góc độ tâm lí học sẽcung cấp những cơ sở khoa học cần thiết cho ngành Giáo dục, Công an trong việc giáo dục, quảnlí, điều chỉnh hành vi ở NCTN. Việc nghiên cứu hành vi lệch chuẩn nói chung và hành vi CYGTT nói riêng đã được đề cậpđến trong các nghiên cứu của một số tác giả thuộc lĩnh vực Tâm lí học, Tội phạm học, Luật học nhưÂ.Ô. Ïèðîæêîâ, V.S. Bourdanova, L.N. Nikitin, A.P. Slepov, L.A. Lyakh, Nguyễn Xuân Yêm,Đỗ Bá Cở, Hoàng Thị Bích Ngọc. . . Các nghiên cứu này tập trung làm rõ bản chất của hành vi lệchchuẩn và hành vi vi phạm pháp luật dưới góc độ Tội phạm học, Luật học và Tâm lí học [1,7,11],Ïèðîæêîâ Â.Ô, Nguyễn Xuân Yêm, Hoàng Thị Bích Ngọc); cơ sở luật pháp và quy trình làmrõ tính chất tội phạm của hành vi CYGTT [11,13], V.S. Bourdanova, L.N. Nikitin, L.A. Lyakh);các biện pháp dưới góc độ quản lí nhà nước, pháp luật phòng ngừa hành vi CYGTT [10,12], A.P.Slepov, Đỗ Bá Cở). Như vậy, hầu hết các công trình nghiên cứu này chỉ tiếp cận hành vi CYGTTdưới góc độ Tội phạm học, Quản lí hành chính; Luật học để làm rõ các yếu tố cấu thành tội phạm,quy trình điều tra các hành vi CYGTT, các giải pháp phòng ngừa. Tuy nhiên, hành vi CYGTT, đặcbiệt là CYGTT ở NCTN còn rất ít được nghiên cứu ở Việt nam, đặc biệt dưới góc độ Tâm lí học donhững quy định khắt khe của pháp luật và của ngành Công an khi tiếp xúc với hồ sơ điều tra, vớicác phạm nhân trong trại giam. Chúng tôi tập trung nghiên cứu hành vi CYGTT ở NCTN dưới gócđộ Tâm lí học để bổ sung vào mảnh ghép còn thiếu trong việc xây dựng bức tranh tâm lí chung vềhành vi lệch chuẩn ở NCTN. Bài báo tập trung làm rõ ...