Thuốc chống viêm ức chế lipooxygenase và cyclooxygenase dùng dự phòng và điều trị ung th- (LOX an COX - inhibitors as adjunctive therapies in the prevention and treatment of cancer)

Trong phần lớn các biểu mô lành tính ở ng-ời, thì hàm lượng COX2 không có hoặc rất thấp. Nhưng ngược lại, khi có nguy cơ ung th- ở đâu (nhất là ung thư biểu mô), thì COX2 đ-ợc gây c.m ứng, mức COX2 tăng vọt. Hiện tượng này đ-ợc nhận thấy rất rõ trong các u tuyến hình ống có nhung mao của ruột kết, trong các tổn thương tăng s.n, dị s.n, loạn s.n ở thực qu.n, trong ung th- biểu mô tại chỗ của bàng quang, chứng dày sừng quang hoá, trong chứng loạn s.n miệng và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc chống viêm ức chế lipooxygenase và cyclooxygenase dùng dự phòng và điều trị ung th- (LOX an COX - inhibitors as adjunctive therapies in the prevention and treatment of cancer)TCNCYH 25 (5) 2003 Thuèc chèng viªm øc chÕ lipooxygenase vµ cyclooxygenase dïng dù phßng vµ ®iÒu trÞ ung th− (LOX an COX - inhibitors as adjunctive therapies in the prevention and treatment of cancer) GS.TSKH. Hoµng TÝch HuyÒn* Ch÷ viÕt t¾t: LOX = lipooxygenase; COX = n»m s¸t víi tæn th−¬ng t¨ng sinh, kÓ c¶ ë m«cyclooxygenase; LT = leucotrien; PG = lµnh kÒ bªn tæn th−¬ng ung th− còng giµuprostaglandin; IL = interleukin; NSAID = Thuèc COX2.chèng viªm kh«ng steroid; TX = thromboxan Trong phÇn lín c¸c biÓu m« lµnh tÝnh ë Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu c«ng tr×nh ng−êi, th× hµm l−îng COX2 kh«ng cã hoÆc rÊtnghiªn cøu ®· chøng minh cã mèi liªn quan thÊp. Nh−ng ng−îc l¹i, khi cã nguy c¬ ung th−chÆt chÏ gi÷a sù t¨ng sinh c¸c tÕ bµo ung th− ë ®©u (nhÊt lµ ung th− biÓu m«), th× COX2 ®−îcvíi sù s¶n xuÊt c¸c eicosanoid tiÒn viªm (nh− g©y c¶m øng, møc COX2 t¨ng vät. HiÖn t−îngPGE2 vµ c¸c PG kh¸c). Dïng thuèc øc chÕ nµy ®−îc nhËn thÊy rÊt râ trong c¸c u tuyÕnCOX hoÆc øc chÕ LOX cã thÓ cã hiÖu lùc h×nh èng cã nhung mao cña ruét kÕt, trong c¸cchèng ung th− in vitro vµ c¶ in vivo. Nh÷ng tæn th−¬ng t¨ng s¶n, dÞ s¶n, lo¹n s¶n ë thùcthuèc theo c¬ chÕ trªn høa hÑn mét ph−¬ng qu¶n, trong ung th− biÓu m« t¹i chç cña bµngph¸p bæ trî trong phßng ngõa vµ ®iÒu trÞ ung quang, chøng dµy sõng quang ho¸, trongth−. chøng lo¹n s¶n miÖng vµ mét sè d¹ng ung th− vó, nh÷ng tæn th−¬ng m« häc nµy lµ tæn th−¬ng Dïng NSAID (nh− aspirin, indomethacin, tiÒn ung th− hoÆc ung th− tiÕn triÓn phÇn línnaproxen, piroxicam) vµ c¸c NSAID øc chÕ ®Æc sang d¹ng ung th− x©m lÊn vµ khi ®ã, cã thÓhiÖu COX2 ®· chøng tá cã hiÖu lùc lµm gi¶m sù møc COX2 t¨ng m¹nh cã thÓ gãp phÇn lµm xÊut¨ng sinh cña nhiÒu dßng tÕ bµo ung th−, thªm t×nh tr¹ng bÖnh lý.ngõng chu kú sinh s¶n tÕ bµo, t¨ng tû sè tÕ bµoë pha G0/G1, lµm gi¶m tû sè tÕ bµo ë pha G2/M Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn ®©y gióp tavµ S vµ lµm chÕt tÕ bµo theo ch−¬ng tr×nh hiÓu vai trß cña c¸c thuèc øc chÕ ®Æc hiÖu(apoptosis). COX2 (nh− c¸c coxib) lµ rÊt cã Ých cho ng−êi bÖnh gióp ng¨n ngõa ung th− biÓu m«, lµm Ph©n tÝch miÔn dÞch - m« ho¸ häc cho thÊy gi¶m ®¸p øng t¹o m¹ch t©n sinh vµ phèi hîpbiÓu hiÖn t¨ng lªn cña COX2 trong phÇn lín víi c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Ó ®iÒu trÞ ung th−.c¸c ung th− biÓu m« cña ng−êi (nh− ë ®Çu, cæ, §· thÊy celecoxib, rofecoxib hç trî chophÕ qu¶n, ruét kÕt, thùc qu¶n, bµng quang, X quang liÖu ph¸p do lµm t¨ng tÝnh nh¹y c¶mtuyÕn tiÒn liÖt, cæ tö cung, tuþ t¹ng, vó, d¹ dµy, cña tÕ bµo u víi chiÕu tia. HiÖn nay, ®ang thön·o, ruét th¼ng, phæi), u h¾c tè, bÖnh b¹ch nghiÖm pha I + II l©m sµng chèng ung th− cñacÇu. BiÓu hiÖn cña COX2 cßn ¨n khíp víi tÝnh celecoxib (Celebrex).x©m ph¹m cña khèi u trong ung th− ruét kÕt vµlu«n lu«n gÆp COX2 trong tÕ bµo viªm vµ c¸c S¬ ®å cÊu t¹o LT, PG vµ t¸c dông xócnguyªn bµo sîi kÒ bªn c¸c tæn th−¬ng tiÒn t©n t¸c cña c¸c enzym phospholipase A2, COXsinh, c¸c m« t©n sinh, trong nh÷ng m¹ch m¸u vµ LOX. C¬ chÕ cña thuèc chèng viªm kh«ng steroid (NSAID). * Nguyªn tr−ëng Bé m«n D−îc lý, tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi96TCNCYH 25 (5) 2003 (+) Gluco - Lipomodulin corticoid (-) phospholipid phospholipase Acid arachidonic (AA) A2 (-) AA cyclooxygenasse NSAID lipooxygenase ...