Thủy văn công trình - Chương 1

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ SÔNG NGÒI VÀ NỀN KINH TẾ QUỐC DÂN. Trên trái đất, nước là loại vật chất phong phú nhất, là thành phần cấu tạo chính của mọi vật thể sống, là lực lượng chủ lực không ngừng làm thay đổi hình thể bề mặt trái đất. Nước giữ vai trò then chốt trong việc điều hòa nhiệt độ quả đất, bảo đảm cho sự sinh tồn của nhân loại. Sông ngòi và nền kinh tế Quốc dân liên hệ với nhau rất chặt chẽ. Muốn sống và tồn tại, con người cần có nước. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủy văn công trình - Chương 1 MÔÛ ÑAÀU Chöông 1: 1.1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ SOÂNG NGOØI VAØ NEÀN KINH TEÁ QUOÁC DAÂN. Treân traùi ñaát, nöôùc laø loaïi vaät chaát phong phuù nhaát, laø thaønh phaàn caáu taïo chính cuûa moïi vaät theå soáng, laø löïc löôïng chuû löïc khoâng ngöøng laøm thay ñoåi hình theå beà maët traùi ñaát. Nöôùc giöõ vai troø then choát trong vieäc ñieàu hoøa nhieät ñoä quaû ñaát, baûo ñaûm cho söï sinh toàn cuûa nhaân loaïi. Soâng ngoøi vaø neàn kinh teá Quoác daân lieân heä vôùi nhau raát chaët cheõ. Muoán soáng vaø toàn taïi, con ngöôøi caàn coù nöôùc. Ngöôøi ta coù theå nhòn ñoùi ñöôïc, nhöng khoâng theå nhòn khaùt. Trong ñieàu kieän phaùt trieån kinh teá hieän nay, moïi hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñeàu lieân quan ñeán vieäc khai thaùc vaø söû duïng nguoàn nöôùc. Nöôùc ñeå phuïc vuï ruoäng ñoàng, phuïc vuï sinh hoaït haøng ngaøy, nöôùc laøm laïnh noài hôi, maùy moùc, nöôùc phuïc vuï giao thoâng vaän taûi, quoác phoøng, naêng löôïng nöôùc laøm ra ñieän,.. Theo soá lieäu sô boä, nöôùc ta coù treân 1000 soâng, suoái vôùi tröõ naêng tieàm taøng khoaûng 260-280 tyû KW/h. Trong ñoù, soâng Ñaø, soâng Loâ, soâng Ñoàng Nai coù nguoàn naêng löôïng raát lôùn. Nhieàu nhaø maùy thuûy ñieän lôùn ôû nöôùc ta ñöôïc xaây döïng: Hoaø Bình, Trò An, Thaùc Baø, Ña Nhim, vaø nhieàu nhaø maùy khaùc ñang xaây döïng. Beân caïnh ñoù, taùc haïi maø soâng ngoøi ñem ñeán cho chuùng ta khoâng ít. Luõ luït ñaõ ñem laïi cho chuùng ta bao nhieâu cheát choùc ñau thöông. Doøng chaûy trong nhöõng ñoaïn soâng quanh co ñaõ loâi cuoán ñi haøng vaïn meùt ñaát, laøm suïp lôõ bôø, nhaø cuûa, con ngöôøi tieâu tan. Lôïi vaø haïi laø hai maët traùi phaûi cuûa doøng soâng. Chuùng ta caàn nghieân cöùu kyõ löôõng ñeå lôïi duïng vaø chinh phuïc noù, baét noù phaûi phuïc vuï cho cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. http://www.ebook.edu.vn 1.2 NHIEÄM VUÏ VAØ NOÄI DUNG MOÂN HOÏC. Thuûy vaên laø ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu moïi pha khaùc nhau cuûa nöôùc treân traùi ñaát, coù vò trí quan troïng ñoái vôùi con ngöôøi vaø moâi tröôøng. Caùc thaønh töïu cuûa thuyû vaên ñöôïc öùng duïng roäng raõi trong nhieàu laõnh vöïc khaùc nhau nhö: thieát keá vaø vaän haønh caùc coâng trình thuûy, caáp nöôùc ñoâ thò, boá trí vaø xöû lyù caùc nguoàn nöôùc thaûi, töôùi tieâu, saûn xuaát naêng löôïng ñieän, phoøng choáng luõ luït, xoùi lôû bôø, boài laéng phuø sa, ngaên maën, giaûm nheï oâ nhieãm, .. Nhieäm vuï cuûa Thuûy vaên laø giuùp phaân tích caùc vaán ñeà tính toaùn nhö treân vaø cung caáp chæ daãn söû duïng vaø baûo veä nguoàn taøi nguyeân nöôùc. Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa Thuûy Vaên laø caùc loaïi nöôùc khaùc nhau treân traùi ñaát, söï phaân boá, vaän ñoäng , caùc ñaëc tinh vaät lyù, hoùa hoïc cuûa chuùng, caùc taùc ñoäng qua laïi ñoái vôùi moâi tröôøng chung quanh vaø con ngöôøi. Thuûy vaên coù theå ñöôïc xem laø ngaønh khoa hoïc chöùùa ñöïng toaøn boä caùc ngaønh khoa hoïc khaùc veà nöôùc hay noùi caùch khaùc, ñaây laø ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu veà voøng tuaàn hoaøn Thuûy vaên, veà chu trình vaän ñoäng vónh cöûu cuûa nöôùc giöõa maët ñaát vaø baàu khí quyeån. Caùc kieán thöùc thuûy vaên ñöôïc aùp duïng trong vieäc ñieàu khieån vaø aùp duïng nguoàn taøi nguyeân nöôùc treân ñaát lieàn. Trong ñaïi döông, nöôùc thuoäc phaïm vi nghieân cöùu cuûa Haûi döông hoïc. 1.3 VOØNG TUAÀN HOAØN THUÛY VAÊN. Nöôùc treân traùi ñaát toàn taïi trong moät khoaûng khoâng gian goïi laø thuyû quyeån (töø ñoä cao 15 km treân baàu khí quyeãn ñeán saâu trong thaïch quyeån 1 km. Trong voøng thuyû quyeån, nöôùc vaän ñoäng voâ cuøng phöùc taïp, caáu taïo thaønh voøng tuaàn hoaøn thuûy vaên (hay coøn goïi laø chu trình thuûy vaên) nhö hình 1.1 Nöôùc boác hôi töø caùc ñaïi döông vaø luïc ñòa trôû thaønh moät boä phaän cuûa khí quyeån, hôi nöôùc boác leân cao, gaëp laïnh, hoäi ñuû ñieàu kieän, chuùng seõ ngöng tuï vaø rôi trôû laïi maët ñaát, maët bieån. Löôïng nöôùc rôi xuoáng maët ñaát coù theå bò ngaên giöõ laïi bôûi caùc röøng caây , roài chaûy treân caùc söôøn doác, thaám vaøo loøng ñaát thaønh doøng nöôùc ngaàm, chaûy vaøo caùc loøng soâng http://www.ebook.edu.vn thaønh doøng chaûy maët. Phaàn lôùn löôïng nöôùc ñöôïc caùc lôùp thaûm thöïc vaät giöõ laïi, , vaø moät phaàn doøng chaûy maët seõ quay laïi baàu khí quyeån qua con ñöôøng boác hôi, phaàn coøn laïi ñoå ra bieån, vaø cuõng seõ boác hôi. Doøng chaûy ngaàm seõ ôû saâu trong loøng ñaát, ñeán taàng khoâng thaám, vaø seõ xuaát loä thieân ra caùc doøng suoái chaûy daàn vaøo soâng, cuoái cuøng cuõng boác hôi hoaëc ñoå ra bieån. Hôi aåm chuyeàn Möa rôi vaøo maët ñaát Möa treân maët ñaát x ...