Sổ tay công thức tính toán thủy văn, thủy lực cầu đường: Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 giới thiệu tới người đọc các nội dung: Dự báo quá trình diễn biến lòng sông, thiết kế các công trình trong khu vực cầu vượt sông, tính toán thủy văn thủy lực công trình thoát nước dọc tuyến, tính toán và thiết kế mạng lưới thoát nước đô thị. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sổ tay công thức tính toán thủy văn, thủy lực cầu đường: Phần 2http://cauduongbkdn.com Ch−¬ng VI - dù b¸o qu¸ tr×nh diÔn biÕn lßng s«ng § 6.1. §Þnh nghÜa, nguyªn nh©n, ph©n lo¹i diÔn biÕn lßng s«ng 6.1.1 §Þnh nghÜa DiÔn biÕn lßng s«ng lµ nh÷ng biÕn ®æi vÒ h×nh d¹ng, kÝch th−íc trªn mÆt b»ng, trªn mÆt c¾t däc vµ trªn mÆt c¾t ngang cña lßng dÉn d−íi t¸c ®éng cña dßng n−íc, trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc khi cã t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nh©n t¹o hay c¸c yÕu tè thiªn t¹o ®ét xuÊt. DiÔn biÕn lßng s«ng cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp. - DiÔn biÕn lßng s«ng theo nghÜa réng lµ c¶ qu¸ tr×nh lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lßng s«ng, bao gåm toµn bé thung lòng s«ng. VÊn ®Ò nµy thuéc ph¹m trï ®Þa sö häc, ®Þa m¹o häc. - DiÔn biÕn lßng s«ng theo nghÜa hÑp chØ h¹n chÕ trong nh÷ng biÕn ®æi cËn ®¹i vµ b¶n th©n lßng dÉn. §©y lµ ®èi t−îng chÝnh cña ®éng lùc häc dßng s«ng. Nh−ng nh÷ng biÕn ®æi cËn ®¹i vµ b¶n th©n lßng dÉn ®−îc triÓn khai trªn nÒn c¸c biÕn ®æi lÞch sö vµ cña c¸c bé phËn cña thung lòng s«ng. V× vËy, chóng cã mèi liªn hÖ néi t¹i víi nhau. 6.1.2 Nguyªn nh©n cña diÔn biÕn lßng s«ng Nguyªn nh©n c¬ b¶n cña diÔn biÕn lßng s«ng lµ sù mÊt c©n b»ng trong t¶i c¸t. Trong bÊt kú mét ®o¹n s«ng nµo, hoÆc trong bÊt kú mét vïng côc bé nµo ®ã cña ®o¹n s«ng, d−íi mét ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, dßng ch¶y cã mét søc t¶i c¸t nhÊt ®Þnh. NÕu l−îng bïn c¸t ®Õn t−¬ng øng víi søc t¶i c¸t, th× dßng ch¶y ë tr¹ng th¸i t¶i c¸t c©n b»ng, lßng dÉn sÏ kh«ng xãi còng kh«ng båi. Khi l−îng bïn c¸t ®Õn lín h¬n søc t¶i c¸t cña dßng ch¶y, sè bïn c¸t mµ dßng ch¶y kh«ng thÓ mang thªm sÏ ®−îc båi l¾ng dÇn xuèng lµm cho lßng dÉn n©ng cao. Khi l−îng bïn c¸t ®Õn nhá h¬n søc t¶i c¸t cña dßng ch¶y, sè bïn c¸t thiÕu hôt sÏ ®−îc dßng ch¶y bµo xãi lßng dÉn ®Ó bæ sung, lµm cho lßng dÉn h¹ thÊp. DiÔn biÕn lßng s«ng còng nh− c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng c¬ häc kh¸c, c©n b»ng chØ lµ t−¬ng ®èi, kh«ng c©n b»ng míi lµ tuyÖt ®èi. Lßng dÉn, tõng giê, tõng phót lu«n lu«n ë trong tr¹ng th¸i biÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn. Ngay trong c¸i gäi lµ c©n b»ng t¶i c¸t, trong toµn ®o¹n s«ng, trong mét thêi gian nµo ®ã lßng dÉn ®−îc coi lµ æn ®Þnh, nh−ng ë tõng n¬i, sãng c¸t vÉn tån t¹i, vÒ thùc chÊt t¶i c¸t vÉn kh«ng c©n b»ng. http://www.ebook.edu.vnhttp://cauduongbkdn.com 6.1.3 Ph©n lo¹i diÔn biÕn lßng s«ng Khi ph©n tÝch diÔn biÕn lßng s«ng th−êng chia ra diÔn biÕn trªn mÆt b»ng, diÔn biÕn trªn mÆt c¾t däc, diÔn biÕn trªn mÆt c¾t ngang, nh−ng thùc chÊt ba lo¹i nµy ®an xen nhau, ¶nh h−ëng lÉn nhau, khèng chÕ lÉn nhau. a. DiÔn biÕn trªn mÆt c¾t ngang: lµ do sù mÊt c©n b»ng t¶i c¸t ph−¬ng ngang g©y nªn. Sù mÊt c©n b»ng t¶i c¸t trªn ph−¬ng ngang chÝnh lµ do hoµn l−u. Khi trong dßng ch¶y tån t¹i hoµn l−u, dßng n−íc mÆt kh«ng ®i theo ph−¬ng chuyÓn ®éng chung mµ ch¶y xiªn sang mét bê, cßn dßng n−íc ®¸y th× chuyÓn ®éng sang mét bê kh¸c, ng−îc víi dßng n−íc mÆt. Bê cã dßng n−íc mÆt x« vµo th× bÞ xãi, bê tiÕp nhËn dßng n−íc ®¸y th× ®−îc båi. Ngoµi hoµn l−u ra, sãng c¸t còng t¹o ra chuyÓn dÞch bïn c¸t theo ph−¬ng ngang. b. DiÔn biÕn mÆt b»ng: chñ yÕu lµ sù dÞch chuyÓn trªn mÆt b»ng, ®−êng bê, cña l¹ch s©u, cña c¸c khèi båi l¾ng, cã khi lµ liªn tôc, cã khi lµ ®ét biÕn, cã khi lµ cã chu kú... do chÞu t¸c ®éng tæng hîp rÊt nhiÒu yÕu tè. c. DiÔn biÕn mÆt c¾t däc: lµ do sù mÊt c©n b»ng trong t¶i c¸t ph−¬ng däc, cã nguyªn nh©n tõ thiªn nhiªn nh− sù thay ®æi theo thêi gian vµ theo däc ®−êng cña l−îng bïn c¸t, sù thay ®æi däc ®−êng cña ®é dèc vµ chiÒu réng thung lòng s«ng, sù n©ng lªn h¹ xuèng cña vá tr¸i ®Êt, cña mùc n−íc biÓn v.v... còng cã nguyªn nh©n tõ con ng−êi nh− x©y dùng c¸c ®Ëp ng¨n s«ng, c¸c c«ng tr×nh chØnh trÞ. d. Trªn quan ®iÓm thêi gian vµ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn, cã thÓ chia ra diÔn biÕn ®¬n h−íng trong thêi gian dµi vµ diÔn biÕn cã tÝnh chÊt chu kú trong thêi gian ng¾n. - DiÔn biÕn ®¬n h−íng trong thêi gian dµi nh− lßng s«ng miÒn nói ngµy cµng h¹ thÊp, lßng s«ng ®ång b»ng ngµy cµng n©ng cao, tam gi¸c ch©u ngµy cµng kÐo dµi ra biÓn v.v... Lo¹i biÕn h×nh nµy tiÕn hµnh chËm ch¹p, th«ng th−êng khi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c«ng tr×nh cã thÓ kh«ng xÐt ®Õn, trõ nh÷ng tr−êng hîp ®Æc biÖt. ...