Thuyết minh về phong tục cổ truyền ngày tết

Trải bao năm tháng; từ đời này truyền qua đời khác; cứ mỗi khi đông tàn; tiết xuân lại đến thì toàn thể dân tộc Việt và cả một số dân tộc khác ở phương Đông Châu Á lại rộn rịp chuẩn bị Tết
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuyết minh về phong tục cổ truyền ngày tết Thuyết minh về phong tục cổ truyền ngày tếtTrải bao năm tháng; từ đời này truyền qua đời khác; cứ mỗi khi đôngtàn; tiết xuân lại đến thì toàn thể dân tộc Việt và cả một số dân tộc khácở phương Đông Châu Á lại rộn rịp chuẩn bị Tết. Một trong những phongtục cổ xưa nhất của người Việt làm trong những ngày Lễ Tết nguyênđán chính là trồng cây nêuDù là người thành thị hay nông thôn, mỗi khi nghe câu ca dao đều thấylòng mình xốn xang rộn rã. Hình ảnh cây nêu được dựng trước cửa ngôinhà mái tranh luôn gợi cho ta cảnh đón xuân ấm cúng và gia đình xumhọp.Ngày nay, người Việt Nam đã bỏ thói quen dựng nêu ngày Tết.Nhưng xưa kia, mỗi lần năm mới đến là phải cắm nêu: Cao nêu, kêupháo, bánh chưng xanh là những biểu tượng đón xuân không thể thiếuđược. Nhưng nêu là thế nào? Vì sao phải dựng nêu? Câu chuyện thực racũng không đơn giản.Cây nêu đã cùng với tổ tiên người Việt theo cha ông trong lịch sử dựngnước; giữ nước và mở nước đầy bi tráng.Ngày xưa, có một cuộc chiến tranh giữa người và ma quỉ. Loài ngườiđược Đức Phật từ bi giúp đỡ. Ma quỉ thua trận; đồng ý nhựơng lại đấtcho loài người trong khoảng không gian mà chiếc bóng áo cà sa của ĐứcPhật phủ trên cây nêu. Chúng chỉ nghĩ rằng: Với chiếc áo cà sa bé tý phủtrên cây nếu; thì bóng của nó trên mặt đất không thể lớn hơn cái miếucô hồn. Nhưng bằng pháp thuật; Đức Phật đã làm cho cây nêu vươnlên; cao vút đến tận trời xanh và bóng chiếc áo cà sa lớn đến mức phủkín mặt đất. Giống quỉ thua cuộc phải ra biển Đông ở. Nhưng Dức Phậttừ bi cho phép chúng được trở về đất liền trong những ngày Tết. Để quỉkhông xâm phạm vào đất đai có chủ là người ở; Ngài bảo vào nhữngngày Tết; mỗi nhà đều trồng trước cửa một cây nêu làm dấu để lũ quỉma biết mà tránh xa.Từ đấy; trải hàng ngàn năm qua – mỗi năm khi Tết đến; mỗi gia đìnhngười Việt và một số dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam; lạitrồng một cây nêu cho đến tận bây giờ. Hình ảnh cây nêu cũng nhưchiếc bánh chưng; bánh dầy đã cùng lịch sử văn hoá thăng trầm trảihàng thiên niên kỷ và đi vào hồn người dân nước Việt. Truyền thuyết vềcây nêu mang dấu ấn của Phật giáo; nhưng chúng ta có thể nhận thấy:không hề có một nền văn hoá ảnh hưởng Phật giáo nào của các dân tộckhác trên thế giới có cây nêu; ngoài Việt Nam. Bởi vậy; có thể khẳngđịnh rằng: Cây nêu là di sản văn hoá phi vật thể đặc thù của riêng vănhoá Việt và có cội nguồn thuần Việt. Từ đó; có thể nói rằng: Hình ảnhĐức Phật chỉ là sự chuyển hoá của một vị thánh nhân Lạc Việt; sau hàngngàn năm thăng trầm của lịch sử. Nhưng cũng có thể nói rằng: Chínhhình ảnh chiếc áo cà sa của Đức Phật từ bi phủ lên cây nêu; cũng là mộthình tượng rất độc đáo thể hiện sự che chở; bảo vệ nền văn hoá Việtcủa Phật pháp khi lịch sử Việt ở lúc thăng trầm bi tráng.Cùng với hình tượng “Hạc và Rùa”; tục ăn trầu; bánh chưng bánhdầy…Sự phổ biến của tục trồng nêu trong văn hoá Việt đã chứng tỏ đâylà một biểu tượng được lựa chọn có ý thức cho một giá trị minh triếtđộc đáo của nó.Về hình tượng cây nêu – mà người viết biết được – thì có ba hình tượngcòn đến bây giờ. Cả ba hình tượng này đều dùng một thân cây tre trồngthẳng trên mặt đất; sự khác nhau của hình tượng là phần phía trên câynêu. Đó là:@ Một loại cổ xưa nhất ; phía trên ngọn tre là một vòng tròn cũng làmbằng tre; nhỏ bằng cái nia; với 2; 3 hoăc 4 thanh tre buộc ngang quatâm tạo thành hình 4; 6 hoặc 8 điểm trên vòng tròn. Ở những điểm này;người ta treo nhiều hình tượng; đôi đũa; giải bùa tua; giỏ tre …@ Còn một hình tượng nữa là phía trên ngọn tre treo một hình vuônghoặc chữ nhật. Hình chữ nhật này được làm bằng bốn thanh tre sổxuống và năm thanh tre ngang. Bốn thanh tre buông thẳng xuốngtượng cho tứ tung; năm thanh ngang tượng cho Ngũ hoành. Đây cũnglà một loại bùa trừ tà trong Đạo giáo biến thể về sau này.Trên hình chữ nhật; người ta cũng treo một đôi đũa trời tượng cho ÂmDương; một giỏ tre trong đó có một túi gạo muối được gói trong vàihoặc giấy điều; là hai vật thiết yếu cho đời sống con người và cũngtượng cho sự phú túc. Trong giỏ còn 12 lá trầu tượng cho 12 tháng;năm nào nhuận có 13 lá. Khi hạ nêu vào ngày mùng 7 tháng Giêng;những lá trầu đước lần lượt lấy ra khỏi giỏ tre. Lá thứ nhất là thángGiêng; lá thứ hai là tháng 2,…cho đến hết 12 lá. Người ta cho rằng: Lánào héo là tháng đó trong năm không tốt. Trong giỏ tre còn được bỏmột đòn bánh Tét cũng tượng cho sự phú túc.@ Ngoài hai dạng cây nêu được trình bầy ở trên; còn một hình tượngcây nêu nữa chỉ có một thân cây tre duy nhất vút cao lên trời xanh. Trênthân cây tre có trang trí; giấy mầu và từng khúc có gắn những tua trangtrí.Như vậy; với những hình tượng cây nêu còn lưu lại có những khác biệtđã cho thấy dấu ấn của những thăng trầm trong lịch sử Việt. Nhưng dùlà có sự khác biệt về chi tiết thì bản thân sự phổ biến của cây nêu trongvăn hoá Việt; đã chứng tỏ sự lựa chọn có ý thức của tổ tiên cho mộtbiểu tượng văn hoá. Như ...