Tích hợp nội dung giáo dục biến đổi khí hậu vào dạy học môn Công nghệ 10 THPT

Tích hợp nội dung giáo dục biến đổi khí hậu vào dạy học môn Công nghệ 10 THPT chủ yếu có hai bước: Lựa chọn bài học có nội dung liên quan đến biến đổi khí hậu, đề xuất kiến thức và kĩ năng cần tích hợp. Mời các bạn cùng tìm hiểu để nắm bắt nội dung thông tin tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tích hợp nội dung giáo dục biến đổi khí hậu vào dạy học môn Công nghệ 10 THPT TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC BIẾN ðỔI KHÍ HẬU VÀO DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ 10 THPT Biền Văn Minh và Phạm Quang Chinh Tóm tắt Tích hợp nội dung giáo dục biến ñổi khí hậu vào dạy học môn Công nghệ 10 THPT chủ yếu có hai bước: + Lựa chọn bài học có nội dung liên quan ñến biến ñổi khí hậu. + ðề xuất kiến thức và kĩ năng cần tích hợp. Căn cứ vào mối liên hệ giữa nội dung môn Công nghệ 10 THPT và kiến thức biến ñổi khí hậu, chúng tôi ñã xác ñịnh ñịa chỉ của một số bài học ñể tích hợp nội dung biến ñổi khí hậu hợp lí.1. Mở ñầu Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Phạm Khôi Nguyên, 50 năm qua, nhiệt ñộ trungbình ở Việt Nam ñã tăng khoảng 0,5 - 0,70C, mực nước biển ñã dâng khoảng 20cm. Những tác ñộngtừ biến ñổi khí hậu là vấn nạn thiên tai, bão lũ, hạn hán ngày càng nghiêm trọng. Việt Nam là mộttrong bốn quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của hiện tượng biến ñổi khí hậu. Theo báo cáo củaLiên Hiệp Quốc, trong các nguyên nhân của hiện tượng biến ñổi khí hậu toàn cầu 90% do conngười gây ra như phá rừng, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, sinh hoạt, dân sốtăng nhanh… và 10% là do tự nhiên. Do ñó, việc bảo vệ môi trường góp phần hạn chế biến ñổi khíhậu trong thời gian tới và nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ sức khỏe cho con người “mangtính toàn cầu”. Vì vậy, việc ñề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục triển khai và tăng cường tích hợp giáo dụcbiến ñổi khí hậu vào chương trình giáo dục phổ thông môn công nghệ 10 THPT là một việc làm hếtsức cấp thiết nhằm hưởng ứng chủ ñề “Trái ñất cần chúng ta! Hãy liên kết chống lại biến ñổi khíhậu”, góp phần hạn chế biến ñổi khí hậu ở nước ta, nói riêng, và toàn cầu, nói chung.2. Nội dung2.1. Nguyên nhân của biến ñổi khí hậu Trong vài năm trở lại ñây, ñiều ai cũng nhận thấy là những thay ñổi bất thường về mùa mưa,lượng mưa; rét ñậm, rét hại và nắng nóng kéo dài; tần suất và cường ñộ bão lũ, triều cường cũngnhư tình trạng thiếu hụt nước ngọt v.v... Những thay ñổi này ñã ảnh hưởng tới sinh kế, ñe dọa cuộcsống của hàng chục triệu người dân Việt Nam, nhất là những người nghèo. Các nhà khoa học của tổ chức Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) ñã chobiết hiện tượng biến ñổi khí hậu xảy ra có nguyên nhân do hoạt ñộng sản xuất của con người. ðặcbiệt là khi công nghiệp hoá phát triển, nhân loại sử dụng các nhiên liệu hóa thạch, thải vào bầu khíquyển một lượng lớn khí CO2, CH4 (mêtan), CFC (chlorofluorocarbon), N2O (oxit nitơ), PFC(pezfluoro carbon)... Những khí này ñược gọi chung là khí nhà kính, gây nên hiện tượng hiệu ứngnhà kính, khiến nhiệt ñộ bề mặt trái ñất nóng lên dẫn tới làm thay ñổi khí hậu. Nhiệt ñộ trung bình của bề mặt trái ñất ñược quyết ñịnh bởi cân bằng giữa năng lượng mặttrời chiếu xuống trái ñất và lượng bức xạ nhiệt của mặt ñất vào vũ trụ. Nhưng lâu nay con người tácñộng mạnh vào sự cân bằng nhạy cảm này giữa hiệu ứng nhà kính tự nhiên và tia bức xạ của mặttrời. Sự thay ñổi nồng ñộ của các khí nhà kính trong vòng 100 năm lại ñây (CO2 tăng 20%, mêtantăng 90%) ñã làm tăng nhiệt ñộ lên 2°C. Khí CO2 chiếm ñến 80% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, làm trái ñất nóng lên và biếnñổi khí hậu. Khí CO2 ñược sản sinh ra trong quá trình sản xuất công nghiệp và sử dụng nhiên liệuxăng, dầu của các phương tiện giao thông. So với CO2, CH4 có mức ñộ gây hại cho môi trường gấp 21 lần; N2O thải ra trong quá trìnhsản xuất công nghiệp và sử dụng phân vô cơ, - gấp 310 lần; CFC thải ra trong quá trình sản xuấtchất làm lạnh, - gấp 140 - 11.700 lần; PFC thải ra trong quá trình làm sạch chất bán dẫn, chất làm 1lạnh và chất tạo bọt, - gấp 6.500 - 9.200 lần; SF6 (sulfur hexafluoride) thải ra trong quá trình sảnxuất ô tô, - gấp 23.900 lần.2.2. Một số ñịnh hướng nội dung tích hợp giáo dục biến ñổi khí hậu vào chương trình giáo dụcphổ thông môn Công nghệ 10 THPT bao gồm khai thác từ nội dung môn học và tích hợp các nộidung của môn học khác. ðể ñịnh hướng cho việc lựa chọn nội dung giáo dục biến ñổi khí hậu phù hợp, có thể nêu lênmột số vấn ñề về nguyên nhân và các biện pháp hạn chế sự biến ñổi khí hậu2.2.1. Sự giảm O2 tăng CO2 Nguyên nhân chính là do tài nguyên rừng bị suy giảm: + Trước hết phải làm rõ ñược vai trò của rừng ñối với cuộc sống con người: Rừng cung cấpnguồn gen quý giá (ñộng, thực vật); cung cấp lâm thổ sản; ñiều hòa lượng nước trên mặt ñất; là láphổi xanh; chống xói mòn ñất v.v... + Các giải pháp bảo vệ rừng, phát triển rừng.2.2.2. Sự gia tăng các khí thải + N2O thải ra trong quá trình sản xuất công nghiệp và sử dụng phân vô cơ. + CFC, thải ra trong quá trình sản xuất chất làm lạnh, chất bán dẫn. + PFC thải ra trong quá trình làm sạch chất bán dẫn, chất làm lạnh và chất tạo bọt. + SF6 thải ra trong quá trình sản xuất ô tô…2.2.3. Ô nhiễm nước, ñất, không khí + Vai trò của nước, ñất, không khí ñối với sự sống trên trái ñất. + Các biện pháp bảo vệ nước, chu trình nước trong tự nhiên; ñất và không khí. + Ô nhiễm không khí: khí quyển, quá trình suy giảm tầng ôzôn, chất phóng xạ, hóa chất. *Về phương tiện dạy học Phương tiện dạy học có ý nghĩa quan trọng nâng cao chất lượng dạy - học nói chung, chấtlượng giáo dục biến ñổi khí hậu nói riêng. Vì vậy, trong các bài học có tích hợp các nội dung giáodục biến ñổi khí hậu, giáo viên nên tăng cường sử dụng các phương tiện dạy học, ñặc biệt là cácphương tiện nghe nhìn. Chẳng hạn, sử dụng các video clip (từ 3 - 5 phút) ñể giới thiệu về biến ñổi khí hậu như mưa,bão, lũ lụt, khí thải… ðể khai thác và cập nhật các tư l ...