tiền tệ, ngân hàng và thị trường tài chính: phần 2

phần 1 cuốn sách "tiền tệ, ngân hàng và thị trường tài chính" cung cấp cho người học các kiến thức đại cương về ngân hàng bao gồm: lược sử hoạt động ngân hàng, ngân hàng trung ương, ngân hàng thương mại. mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
tiền tệ, ngân hàng và thị trường tài chính: phần 2 P hần h a i ĐẠI CỨƠNG VỂ NGÂN HẰNG ■ Hoạt động ngân hàng có cội rễ rất sâu trong lịch sử. Ngày nay không ai có thể biết chắc được việc kinh doanh ngân hàng đã bắt đầu từ lúc nào. Một số nhà nghiên cứu tìm thấy nguồn gốc của hoạt động này từ những người thợ vàng thời trung cổ, là những người nhận ký gửi vàng, bạc và cho vay. Một số học giả khác cho ràng những tiền thân trước đó là các thương nhân tiền tệ chuyên đổi các loại tiền kim loại trong các chợ lớn của th ế giới cổ xưa. Giả thuyết về nguồn gốc của hoạt động ngân hàng là các thợ vàng lập luận rằng, những ngươi thợ vàng này chấp nhận việc ký gửi tiền vàng và tài sản có giá khác, trong nhiều trường hợp các khoản ký gửi này được trả lại. Khi một khách hàng gửi vàng vào thì nhận được một biên nhận ghi rõ số lượng và loại kim loại được giữ trong kho của người thợ vàng. Không lâu sau đó, những người ký gửi vàng nhận ra rằng sử dụng biên nhận của thợ vàng, tức là lời hứa thanh toán của người thợ vàng để trả tiền về hàng hóa và dịch vụ thì thuận tiện hơn rất nhiều. Chỉ trong một thời gian ngắn các biên nhận của thợ vàng đã bắt đầu được lưu thông như tiền tệ và đó là tiền thân của séc ngày nay. Câu chuyện chưa chịu chấm dứt ở đây. Những người thợ vàng sớm khám phá ra rằng những gì ký gửi cho họ tương đối ổn định - trong khi một số khách hàng luôn luôn rút quỹ ra khỏi kho của người thợ vàng thì một số khác lại gửi vào. Từ đó một người thợ vàng có đầu cơ kinh doanh đã có thể nghĩ ra rằng với những khoản ký gửi ổn định ông ta có thể cho vay bằng cách phát hành nhiều biên nhận hơn là số lượng vàng dự trữ trong kho. Từ thời điểm này người thợ vàng đã trở thành nhà ngân hàng, bởi vì ông ta theo nghĩa bóng đang tạo ra tiền. Câu chuyện về những người thợ vàng mô tả nguồn gốc của hoạt động ngân hàng, th ế nhưng lịch sử của hoạt động ngân hàng thực sự phát nguồn sớm hơn rất nhiều, từ thời các thương nhân tiền tệ thường xuyên lui tới các chợ ở châu Á, châu Âu và Trung đông vào thời cổ. Thương nhân tiền tệ cung cấp một loại dịch vụ rất cần thiết: đổi một loại tiền này lấy loại khác trong thời đại đồng tiền gồm phần lớn là loại tiền kim loại và mỗi quốc gia và kinh đô tự phát hành đồng tiền cùa mình. Nếu một người nào đó muốn đi đến môt kinh đô lớn (như Alexandria, Jerusalem hoặc Rome) và muốn mua lương thực, vải vóc hoặc hàng hóa đòi hỏi phải chuyển đổi một loại tiền nước ngoài thành bản tệ. ở một số chợ trung tâm thì việc kinh doanh dổi tiền đã trở thảnh môt công việc chuyên nghiệp và một số thương nhân đã bắt đầu chuyên doanh các dich vu tài chính, họ chảng những đổi tiền kim loại mà còn chấp nhận ký gửi và chiết khấu 129 những biên nhận do những thương nhân khác nắm giữ. Thông thường thì những người này kê một cái bàn dài bằng gỗ ở ngoài chợ và chờ khách hàng đến. Một số học giả cho rằng thuật ngữ “nhà băng” (ngân hàng) xuất xử từ một từ của Ý “banco” có nghía là cái bàn dài. Các định chế ngân hàng tương tự như loại hình chúng ta thấy ngày nay, lúc đầu đã xuất hiện ở Ý trong thời Trung cổ và sau đó lan tràn sang Tây Au. Nó đến Tây Âu bằng hình thức hiện đại nhất vào thời điểm các quốc gia châu Âu đang trở thành công nghiệp hóa mạnh mẽ với nhiều loại nhà máy và công cụ vốn mới. Dần dà hoạt động ngân hàng, đặc biệt là việc chấp nhận ký gửi và cho vay, đã lan tràn qua nhiều quốc gia. Hầu hết đều đồng ý rằng tổ tiên của hoạt động ngân hàng hiện đại là Ngân hàng Anh quốc, đã được cấp điều lệ vào năm 1694. Hệ thống ngân hàng và hoạt động của nó đã đi từ những bước hình thành cực kỳ thô sơ và chính nhu cầu phát triển của xã hội và nền kinh tế là những tác nhân thúc đẩy hoạt động và tổ chức ngân hàng không ngừng được cải thiện như ngày nay. Hoạt động ngân hàng là một trong những hoạt động kinh tế cổ xưa của loài người. Quá trình phát triển của hoạt động ngân hàng là quá trình phát triển liên tục theo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội. Ngân hàng ngày nay cơ bản khác với ngân hàng các thời kỳ trước đây. Đó là kết quả của tình hình kinh tế và tiền tệ của mổi thời kỳ. Thời điểm hiện nay cũng chưa phải ở lúc kết thúc các tiến triển này. Không thể dự đoán chắc chấn về tương lai, mọi cái sẽ tùy thuộc vào bối cảnh kinh tế, tiền tệ, tài chính. Mối quan tâm đối với hoạt động ngân hàng các thời xa xưa không phải là kết quả của nỗi luyến tiếc quá khứ, sự ưa thích đồ cổ, mà là các bài học của quá khứ vì tương laiề 130 Chương 4 LUỘC SỬ HOẠT ĐỘNG NGÁN HÀNG 4.1. KHÁI QUÁT LỊCH sử VỀ NGÂN HÀNG ở T R Ê N T H Ế GIỚI a) Trong thời kỳ tiền sử và thượng cổ. Các nghiệp vụ ngân hàng đơii giản đã xuất hiện, mặc dù chưa có tên gọi ngân hàng. Vào thời điểm này, lãnh thổ, cương vực của các cộng đồng chưa được phân định, chiến tranh và cướp bóc giữa các quần cư với nhau xảy ra ở khắp nơi trên các vùng có dân cư. Những gia đình có của cải, sản vật dư thừa từ quá trình sản xuất và trao đổi trở thành mục tiêu của cướp bóc. Người ta chỉ tìm thấy sự an toàn cho các tài sản ky cóp được khi đem gởi nó vào nhà ...