Tiền Triều Chính Thảo (Sự Chinh-phạt của các Triều-đại trước)

Năm thứ 33 đời vua Thuỷ-Hoàng (214 trước công-nguyên) nhà Tần ra lệnh các quận ấp, bắt bọn dân trốn tránh, những kẻ đi ở gởi rể, những kẻ buôn bán ở trong hạt đều phải đi lính, lại sai quan Uý là Đồ-Thư đem quân lâu-thuyền, sai quan Giám tên Lộc đào sông chở lương-thực, quân Tần đi sâu vào đất Việt, xâm chiếm đất Lục-Lương, đặt làm các quận Quế-Lâm, Nam-Hải và Tượng-Quận để đày 50 vạn người đi làm lính thú ở Ngũ-Lĩnh. Đến cuối nhà Tần, quan Uý quận Nam-Hải là Triệu-Đà đánh lấy cả...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiền Triều Chính Thảo (Sự Chinh-phạt của các Triều-đại trước) Tiền Triều Chính Thảo (Sự Chinh-phạt của các Triều-đại trước)Năm thứ 33 đời vua Thuỷ-Hoàng (214 trước công-nguyên) nhà Tần ra lệnhcác quận ấp, bắt bọn dân trốn tránh, những kẻ đi ở gởi rể, những kẻ buôn bánở trong hạt đều phải đi lính, lại sai quan Uý là Đồ-Thư đem quân lâu-thuyền,sai quan Giám tên Lộc đào sông chở lương-thực, quân Tần đi sâu vào đấtViệt, xâm chiếm đất Lục-Lương, đặt làm các quận Quế-Lâm, Nam-Hải vàTượng-Quận để đày 50 vạn người đi làm lính thú ở Ngũ-Lĩnh. Đến cuối nhàTần, quan Uý quận Nam-Hải là Triệu-Đà đánh lấy cả ba quận, rồi tự lập làmvua. Cao-Tổ nhà Hán nhân dịp phong Triệu-Đà làm Nam-Việt-Vương.Đến đời bà Cao-Hậu cấm Nam-Việt không được mua các đồ sắt của Trung-Quốc, Đà tức giận tiếm ngôi, tự xưng đế, phát quân đánh biên-giới quậnTrường-Sa, Triều-đình nhà Hán sai tướng-quân Long-Lự-Hầu đánh lại, vừatrời nắng, khí ẩm thấp, nên quân lính mệt nhọc không qua được Ngũ-Lĩnh.Qua hơn một năm, Cao-Hậu băng, tức thì Triều-đình cho bãi binh.Năm Kiến-Nguyên thứ 4 của Hiếu-Vũ-Đế (127), nước Mân-Việt dấy binhđánh Nam-Việt, vua Việt tên là Hồ (cháu Triệu-Đà), giữ theo lời hứa vớiThiên-Tử nhà Hán, không dám tự tiện phát binh đánh trả, chỉ dâng thư lênTriều-đình, vua Hán liền khiến Vương-Khôi và Hàn-An-Quốc đánh Mân-Việt. Hồ cảm đức nhà Hán, sai con là Anh-Tề vào hầu vua. Anh-Tề mất, conlà Hưng kế lập. Tướng Việt là Lữ-Gia làm phản, Vũ-Đế sai Hàn-Thiên-Thuđem 2.000 người tới đất Việt, Gia nổi lên đánh giết vua cùng sứ-giả nhà Hán(Là Thiên-Thu) rồi lập Kiến-Đức làm vua.Năm Nguyên-Đỉnh thứ 5 (112), Hán Vũ-Đế khiến Vệ-Uý Lộ-Bác-Đức làmPhục-ba tướng-quân, kéo quân ra quận Quế-Dương rồi xuống sông Hoàng-Thuỷ; Chủ-tước Đô-Uý Dương-Bộc làm Lầu-thuyền tướng-quân kéo quân raDự-Chương, xuống Hoàng-Phố; người Việt là Qui-Nghĩa-Hầu làm Qua-Thuyền- Hạ-Lại tướng-quân kéo quân ra Linh-Lăng, rồi xuống sông Ly-Thuỷ tới quận Thương-Ngô. Lại sai người Việt là Trì-Nghĩa-Hầu đem bọnphạm-nhân quận Ba-Thục và phát quân lính ở Dạ-lang kéo xuống ngả sôngTường-Kha, tất cả là 100.000 quân chia đường mà tiến tới.Qua năm Nguyên-Đỉnh thứ 6 (111), đạo quân tinh-nhuệ của Lầu-thuyềntướng-quân, đầu tiên hãm được Tầm-Giáp, đánh phá Thạch-môn, bắt đượcthuyền chở lúa của nước Việt, rồi chờ quân của Bác-Đức kéo tới cùng đi đếnthành Phiên-Ngung. Bọn Lữ-Gia giữ thành, quân nhà Hán đánh bại Gia rồiphóng lửa đốt thành. Đến tối Phục-ba làm dinh, mời các người đầu hàng banấn thọ, lại khiến họ rủ nhau tới quy thuận. Rạng sáng mai, thì người trongthành đều ra đầu hàng. Trong ban đêm, bọn Lữ-Gia đã trốn về ngả biển,Phục-Ba bèn khiến tướng đuổi theo bắt Gia. Quân của Qua-Thuyền-Hạ-Lạitướng-quân và quân Dạ-Lang chưa xuống kịp thì nước Nam-Việt đã dẹpyên, bèn chia ra làm chín quận. Giao-Châu-Ký chép rằng: Lúc ấy đất Việtmuốn tự toàn, có ba người Lạc-hầu dắt trâu, dâng một ngàn chung rượu, cầmcả sổ sách hộ-tịch của ba quận Giao-Chỉ, Cửu-Chân và Nhật-Nam ra đónPhục-Ba mà đầu hàng. Lộ- Bác-Đức cho ba người ấy làm Thái-Thú ba quậnnói trên và để Lạc-Vương cùng Lạc-Tướng cứ trị dân như cũ.Năm Kiến-Võ thứ 16 của Hán Quang-Vũ-Đế (sau công nguyên 40), ngườiđàn bà Giao-Chỉ là Trưng-Trắc làm phản, quận Cửu-Chân và quận Nhật-Nam đều hưởng ứng theo, đánh các quận, ấp, cướp được 60 thành, rồi tự lậplàm vua. Quang-Vũ-Đế bèn hạ chiếu các quận Trường-Sa và Hợp-Phố chuẩnbị thuyền bè, sửa cầu, đường, mở rộng khe hỏi, tích trữ lương thực, rồi cửMã-Viện làm Phục-Ba tướngquân, Phò-Lạc-Hầu Lưu-Long làm Phó, Đoàn-Chí giữ chức Lầu-Thuyền tướng-quân, do thuỷ lục hai đường cùng tiến đánhGiao-Chỉ. Mã-Viện do đường duyên-hải tiến quân, gặp núi thì làm đường,trải hơn 1.000 dặm, kéo quân tới Lãng-Bạc đánh nhau và đại phá quânTrưng-Trắc, rồi đuổi theo tới đất Kim-Khê.Đến năm Kiến-Võ thứ 19 (43), Mã-Viện chém yêu tặc là Trưng-Nhị (Nhị làem gái của Trưng-Trắc) và đánh luôn cả dư đảng, bọn Đô-Lương, đến huyệnCư-Phong, bọn nầy chịu đầu hàng, đất Lĩnh Nam đều được bình-định. Việncùng người Việt thân minh chế-độ cũ để tiện việc cai-trị, từ đó Lạc-Việt phảituân y quy-chế của Mã-tướng-quân.Năm Kiến-Võ thứ 20 (44), Mã-Viện kéo quân về Kinh-sư. Bảy quận ở Giao-Chỉ, khi đi cống-hiến, đều phải do đường biển lên huyện Đông-dã (thuộchuyện Hầu-Quan Phước-Châu) mà dâng lễ vật. Trong hiệu Hoàng-Võ củanhà Ngô (222-228), Tôn-Quyền sai Trần-Thì qua thay Sĩ-Nhiếp làm Thái-Thú quận Giao-Chỉ. Con Sĩ-Nhiếp làm Sĩ-Huy không vâng mệnh, cử binhgiữ cửa biển. Năm Kiến-Hưng nguyên-niên (252) vua nhà Ngô dùng Lữ-Đạilàm Thứ-sử quận Giao-Chỉ để cùng Tiết-Tông đốc quân 3.000 vượt biển quađánh miền Nam. Có kẻ nói với Đại rằng: Huy cậy có ơn trước của ông chađể lại, nhân dân trong một cỏi Giao-Châu ủng hộ, chưa dễ đánh được. Đạinói: Huy cậy thế ở xa, thường để lòng phản nghịch; không ngờ quân tabỗng tới, nhân y chưa chuẩn bị, đánh ...