Tiếp cận chẩn đoán ho kéo dài ở người lớn

Ho kéo dài là triệu chứng rất thường gặp, do rất nhiều nguyên nhân. Có khá nhiều hướng dẫn (guidelines) về chẩn đoán và điều trị đã nói lên tầm quan trọng và phức tạp của ho kéo dài. Thực tế khi đọc các guidelines cần diễn giải thêm những chỗ vắn tắt, cần làm rõ ràng những chỗ rối rắm khó hiểu, cần bổ sung những chỗ còn thiếu, cần so sánh những khác biệt giữa các guidelines.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiếp cận chẩn đoán ho kéo dài ở người lớnTỔNG QUAN TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN HO KÉO DÀI Ở NGƯỜI LỚN Hồ Thanh Nhàn*LỜI MỞ ĐẦU Ít gặp: Ho kéo dài là triệu chứng rất thường gặp, do rất Viêm phế quản mạnnhiều nguyên nhân. Có khá nhiều hướng dẫn Viêm phế quản ái toan không hen(guidelines) về chẩn đoán và điều trị đã nói lên tầm Ung thư phổiquan trọng và phức tạp của ho kéo dài. Thực tế khi Ngoại vật đường thởđọc các guidelines cần diễn giải thêm những chỗ Bệnh phổi mô kẽvắn tắt, cần làm rõ ràng những chỗ rối rắm khó Nhiễm trùng phổi bị che khuấthiểu, cần bổ sung những chỗ còn thiếu, cần so sánh Suy tim bị che khuấtnhững khác biệt giữa các guidelines... Trọng tâm Hít sặc bị che khuấtcủa bài này là chọn lọc những thông tin quan trọng Sarcoidosisnhất, tổng hợp lại thành tài liệu ngắn gọn, dễ hiểu, Hen nghề nghiệpkèm theo algorithm dễ dùng cho những thầy thuốc Polyps mũibận rộn. Dãn phế quản Lao phổiĐỊNH NGHĨA VÀ PHÂN LOẠI:1,4,6 Các rối loạn hoặc dị tật bẩm sinh của ống tai Ho ở người lớn (> 15 tuổi) được xếp làm 3 giai ngoài, họng, thanh quản, cơ hoành, màngđoạn và trong mỗi giai đoạn có riêng những phổi, màng ngoài tim, thực quản, dạ dày hoặcnguyên nhân thường gặp. tuyến giáp - Ho cấp tính: < 3 tuần, chủ yếu nhất là do nhiễm Do tâm lý hoặc thói quentrùng đường hô hấp cấp, kế đến là cơn kịch phát Hội chứng ho do đường thở trên:1,4,6 từ nămcủa các bệnh hô hấp mạn tính, viêm phổi, thuyên 2006 các guidelines (hướng dẫn) dùng tên này thaytắc phổi. cho thuật ngữ hội chứng nhỏ giọt mũi sau bao hàm - Ho mạn tính: > 8 tuần, chủ yếu nhất là nhóm tất cả các bệnh lý đường thở trên gây ho. Là3 nguyên nhân (riêng lẻ hoặc kết hợp nhiều nguyên nguyên nhân thường gặp nhất của ho kéo dài. Gồmnhân cùng lúc): các loại viêm mũi (dị ứng, không dị ứng, vận Hội chứng ho do đường thở trên mạch…) và viêm xoang. Chất tiết ở đường thở trên Hen, Hen biến thể ho kích thích các thụ thể ho trong niêm mạc thanh Hội chứng trào ngược dạ dày-thực quản quản. Bệnh nhân (BN) thường chảy mũi khịt khạc, Ho bán cấp: 3-8 tuần, nguyên nhân chủ yếu nhất cảm giác chất dịch nhỏ giọt vào thành sau củagiống như ho mạn tính nhưng có thêm hội chứng họng, tằng hắng. Manh mối khi khám lâm sàng làho sau nhiễm trùng. hình đá cuội (cobblestone) và chất tiết ở vùng tịNGUYÊN NHÂN1,4,6 hầu (nasopharynx), khẩu hầu (oropharynx). Vì các- Thường gặp: dấu hiệu và triệu chứng không đặc hiệu nên cuối Hội chứng ho do đường thở trên cùng là dựa vào sự đáp ứng điều trị để củng cố Hen, Hen biến thể ho chẩn đoán. Một số ít có thể thầm lặng nên nếu Bệnh trào ngược dạ dày-thực quản không có triệu chứng cũng không loại trừ. X quang Ho sau nhiễm trùng, chỉ có ở nhóm bán cấp có thể thấy dày niêm mạc (mucosal thickening) Thuốc ức chế men chuyển angiotensin nhưng không đặc hiệu, nói chung không chỉ định Hút thuốc hoặc các chất gây kích ứng hô hấp làm trừ khi thất bại điều trị theo kinh nghiệm với viêm xoang mạn.*BS, Uỷ viên Ban chấp hành Hội Hô Hấp TP.HCM. email: Hen: là nguyên nhân thứ nhì ở người lớn và nhanthanhho@gmail.com hàng đầu ở trẻ em.1,4,6 Thường kèm theo cơn khòTHỜI SỰ Y HỌC 03/2017 55CHUYÊN ĐỀ HÔ HẤPkhè và khó thở; tuy nhiên, có thể chỉ có ho thôi HR-CT ngực là phương pháp chẩn đoán tốt nhất,được gọi là hen biến thể ho. Một số hen biến thể có độ nhạy và đặc hiệu cao hơn nhiều so với Xho lại có thể tiến triển kèm theo cơn khò khè và quang ngực.khó thở, trở thành hen điển hình. Test tăng mẩn Lao phổi:1,4,6 ho, sụt cân, mệt mỏi, sốt về chiều,cảm đường thở giúp phân biệt với viêm phế quản ra mồ hôi đêm, đau ngực và khó thở. Chẩn đoán:ái toan không hen. X quang ngực, xét nghiệm đàm soi trực tiếp, cấy, Bệnh trào ngược dạ dày-thực quản: (GERD- PCRGastroesophageal reflux disease) là nguyên nhân Ung thư phổi:1,4,6 Vài nghiên cứu thấy tỉ lệ