Tiết 4: KHÁI QUÁT VH DÂN GIAN VIỆT NAM

Giúp HS nắm được k/n, các đặc trưng của VHDG , các định nghĩa 12 thể loại VHDG. Hiểu được vai trò của VHDG với VHV và đời sống văn hoá dân tộc. _ Rèn kỹ năng biết tóm tắt, khái quát nội dung cơ bản của một bài KQVH. _ Bồi dưỡng lòng tự hào, yêu mến vốn kho tàng VHDGVN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiết 4:KHÁI QUÁT VH DÂN GIAN VIỆT NAM KHÁI QUÁT VH DÂN GIAN VIỆT NAMTiết 4:A. MỤC TIÊU BÀI HỌC_ Giúp HS nắm được k/n, các đặc trưng của VHDG , các định nghĩa 12 thể loại VHDG. Hiểuđược vai trò của VHDG với VHV và đời sống văn hoá dân tộc._ Rèn kỹ năng biết tóm tắt, khái quát nội dung cơ bản của một bài KQVH._ Bồi dưỡng lòng tự hào, yêu mến vốn kho tàng VHDGVN.B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:_Thiết kế giáo án + SGK+SGV_ Tranh ảnh về lễ hộ i truyền thống dân gian.C. CÁCH THỨC THỰC HIỆN:Kết hợp phát vấn, trả lời câu hỏ i, thảo luận.A. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:I/. KIỂM TRA BÀI CŨ:II/. GIỚI THIỆU VÀ DẠY BÀI MỚI: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS YÊU CẦU CẦN ĐẠT HĐ1: Nêu k/niệm VHDG I/. KHÁI NIỆM “vhdg” ? Em hiểu VHDG là gì? Vhdg là những sáng tác tập thể bằng * VHDG phục vụ cho những sinh hoạt trong đời nghệ thuật ngôn từ được truyền miệng sống nhân dân . . . nhằm phục vụ cho đời sống tinh thần cộng đồng. HĐ2: Gọi HS đọc phần I/sgk/16 II/. ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA ? VHDG co những đặc trưng cơ bản nào? VHDG: ?Thế nào là tính truyền miệng? 1/. Tính truyền miệng: Truyền miệng là không lưu hành bằng chữ viết, truyền từ người nọ sang người khác, từ đời này sang đời khác và qua ? Tính truyền miệng còn được biểu hiện bằng các địa phương khác nhau.phương thức nào? _ Tính truyền miệng biểu hiện trong GV gọi HS hát một làn điệu dân ca hoặc diễn xướng dân gian( kể, hát, diễn các  vở chèo, tuồng) một đoạn chèo, cải lương để minh hoạ.  Do truyền miệng từ người này sang người khác cho nên tpVHDG có nhiều dị bản chung quanh một tp. Sự thay đổi do 2 lý do: _ Do truyền miệng nên tpVHDG có Do trí nhớ, do muốn biến đổi cho phù hợp nhiều bản kể, gọi là dị bản. với từng tâm trạng, hoàn cảnh, làng xã địa phương cụ thể.Ví dụ truyện Mị Châu – Trọng Thuỷ có hai bản kểkhác nhau: Với chi t iết ngọc trai – giếng nước:+ Nói lên mối t ình chung thuỷ+ Minh oan cho Mị Châu? Em hiêủ thế nào là tính tập thể? Nó khác với VH 2/. Tính tập thể: _ VHDG là những sáng tác của tập thểviết ntn? ( còn VH viết là cá nhân sáng tác). _ Quá trình sáng tác tập thể diễn ra như sau: cá nhân khởi xướng, tập thể? Khi nào các tpvh được đem ra thực hành? hưởng ứng tham gia rồi truyền miệng _ Trong sinh hoạt cộng đồng. trong dân gian. Trong quá trình truyền miệng, tp lại được sửa chữa, thêm bớt cho hòan chỉnh. Mọi người có quyền tham gia bổ sung, sửa chữa các sáng tác dân gian.HĐ3: GV gọi HS đọc phần II để t ìm hiểu hệ thống III/. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VHDG:các thể loại VHDG/ trang 17? VHDG bao gồm những thể loại chủ yếu nào?? Những tiểu loại nào được xem là truyện cổ dângian ( loại tự sự)? 1/. Thần thoại:? Thế nào là thần thoại?  GV: Quan niệm người Việt cổ là mỗi hiện tượng thiên nhiên có một vị thần cai quản: thần sông, thần núi, thần biển,. . .? Loại hình sử thi có gì đặc biệt về hình thức sáng 2/. Sử thi:tác??Thế nào là truyền thuyết? Nhân vật truyền thuyết 3/. Truyền thuyết:là nv ntn? Em được biết truyền thuyết nào đã họchoặc đã đọc?_ Là nhân vật nửa thần nửa người như ThánhGióng, Sơn Tinh – Thuỷ Tinh, . .? Em đã nghe và đọc những truyện cổ tích nào? Kể 4/. Cổ tích:tên? Truyện cổ tích là gì? Có mấy loại??Nhân vật truyện thường là ai? Quan niệm mà tathường gặp trong truyện là gì?_ Ndung: số phận bất hạnh và vươn lên với khátvọng đổi đời( nhân đạo)_ Nvật: Em út, con riêng, mồ côi, . . ._ Qniệm: Ở hiền gặp lành? Truyện ngụ ngôn là gì? 5/. Truyện ngụ ngôn:  GV: Nvật truyện ngụ ngôn rất rộng, có thể là người, vật và các con vật và không gian xảy ra bất cứ nơi đâu.? Thế nào là truyện cười? Kể một vài truyện cười 6/. Truyện cười:dân gian mà em biết?? Em hiểu thế nào là mâu thuẫn trong xã hội? Cuộcsống?_ MT giữa bình thường và không bình thường,giữa lời nói, trong nhận thức bật lên tiếngcười._ Cái hài trong truyện cười làm cuộc sống đẹpthêm, có sức cải hoá, cải thiện. Đó là tiếng cườithẩm mỹ. 7/.Tục ngữ:Ví du: Nghêu sò ốc hến, Tam đại con gà? Hãy đọc một vài câu tục ngữ mà em ấn tượng?Từ đó em hiểu tục ngữ là gì? 8/. Câu đố:?Còn câu đố là gì?Vd: Khi xưa em trắng như ngà Cùng anh kết nghĩa nên đà thâm thâm Trách chàng quân tử vô tâm Khi đánh khi đập, khi nằm với em 9/. Ca dao – dân ca:Là cái gì? _ Chiếc chiếu nằm.? Hãy đọc hoặc hát bài ca dao mà em thích?Vd: Tát nước đầu đình  GV: CD –DC luôn đặt giữa lời ca và giai điệu âm nhạc.? Cd – dc có những loại nào?  GV: Về pdiện ngôn từ, cd có nhiều dạng công thức : hỏi – đáp ( Bây giờ mận mới hỏi đào . . .), kgian, tgian tâm tình( Chiều ...