Tìm hiểu địa chí Bắc Giang: Di sản Hán Nôm - Phần 2

Phần 2 của cuốn sách "Địa chí Bắc Giang: Di sản Hán Nôm" tiếp tục trình bày những nội dung về: văn khắc;thác bản văn bia khắc trên chuông đồng, bia đá, khánh đồng, khánh đá, trên biển gỗ, cột gỗ, cột đá; hoành phi, câu đối, đại tự, biển gỗ;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu địa chí Bắc Giang: Di sản Hán Nôm - Phần 2265 DI SẢN HÁN NÔM PHẦN THỨ HAI VĂN KHẮC Văn khắc ( gồm văn bia , hoành phi , câu đối ... ) xuất hiện trên địa bàn tỉnhBắc Giang được sưu tầm ở những thời điểm khác nhau : Trước Cách mạng ThángTám và những năm cuối của thế kỉ XX . Vì vậy ở một số thác bản văn khắc dướiđây có từ 2 , hoặc 3 ký hiệu Thư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm , đó là ký hiệucủa những lần sưu tầm khác nhau . Văn khắc là những câu đối hoành phi mớisưu tầm gần đây , hiện một phần được lưu trữ tại Thư viện Viện Nghiên cứu HánNôm , một phần mới sao chép ở hầu hết các điểm di tích trong toàn tỉnh . Dựa vàođặc thù của các loại hình văn khắc mà chia văn khắc thành hai mục : I.Văn bia : Gồm bia đá , chuông đồng, biển gỗ , cột đá , cột gỗ , cây hương ... II.Hoành phi, câu đối: Gồm câu đối khắc trên gỗ , trên cột đá , đắp bằng vôivữa , biển gỗ khắc dại tự , bài thơ ... 266ĐỊA CHÍ BẮC GIANG I. VĂN BIA Văn bia dưới dậy , sắp xếp theo địa danh của dòng lạc khoản đã ghi khi sưutầm hồi trước Cách mạng Tháng Tám . Hiệp Hoà , Lạng Giang , Phất Lộc , PhượngNhãn . Việt Yên , Yên Dũng . Nhưng có sự thay đổi một số huyện thị theo tên gọihiện nay , như không có hai huyện Phất Lộc và Phượng Nhãn mà thay vào đó làThị xã Bắc Giang , Lục Nam , Tân Yên , Yên Thế . Mỗi huyện đều có hai phần : I.Sưu tầm Trước Cách mạng Tháng Tám ( Xếp thứ tự theo ABC tên xã cũ ). II . Sưu tầm sau Cách mạng Tháng Tám ( Xếp thứ tự ABC tên xã hiện tại ) . Ngoài ra , có một số văn bia liên quan đến Bắc Giang , hoặc soạn giả làngười Bắc Giang , lập thành mục riêng ( Phụ lục ). Số văn bia của từng huyện như sau : 1 - Thị xã Bắc Giang : 42 thác bản (Sưu tầm trước Cách mạng Tháng Tám :25 , sưu tầm năm 1998 : 17 ) . 2 -Huyện Hiệp Hoà : 407 thác bản ( Sưu tầm trước Cách mạng Tháng Tám :298 , sưu tầm năm 1994-1996 : 109 ). 3 -Huyện Lạng Giang : 103 thác bản ( Sưu tầm trước Cách mạng ThángTám : 45 , sưu tầm năm 1998 : 58 ) . 4 -Huyện Lục Nam : 98 thác bản (Sưu tầm trước Cách mạng Tháng Tám :14 , sưu tầm năm 1998 : 84 ) . 5 -Huyện Lục Ngạn : 23 văn bia (Sưu tầm năm 2001 , chưa in rập thác bản ) . 6 -Huyện Sơn Động : Mới sưu tầm được 1 khánh đồng . 7.Huyện Tân Yên : 30 thác bản ( Sưu tầm năm 1997 ) . 7-Huyện Việt Yên : 338 thác bản ( Sưu tầm trước mạng Tháng Tám : 83 , sưutầm năm 1995 : 25 ). 8 -Huyện Yên Dũng : 235 thác bản ( Sưu tầm trước Cách mạng Tháng Tám :102 , sưu tầm năm 1997: 133 ) . 9 -Huyện Yên Thế : 4 thác bản ( Sưu tầm năm 1997 ) . 10 - Văn bia liên quan đến Bắc Giang : 17 thác bản ( Sưu tầm trước Cáchmạng tháng Tám ). Tổng cộng 1.298 đơn vị thác bản . Riêng huyện Sơn Động , trước Cách mạng Tháng Tám cũng như nhữngnăm gần đây chưa tiến hành sưu tầm được , mới chỉ biết một quả chuông . Dưới dây là sơ lược nội dung của từng thác bản văn bia hiện lưu trữ tạiThư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm theo trật tự đã kể trên . ( Lâm Giang vàNguyễn Minh Tuân sưu tầm và lược thuật nội dung ).267 DI SẢN HÁN NÔM THỊ XÃ BẮC GIANG ( Gồm các xã thuộc huyện Lạng Giang, Yên Dũng, Phượng Nhãn trướcđây) I. SƯU TẦM TRƯỚC CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1. VĂN CHỈ BỊ XH N 20629 Dựng tại văn chỉ xã Dĩnh Kế , tổng Dĩnh Kế , phủ Lạng Giang (Nay xã DĩnhKế , thị xã Bắc Giang ). Không ghi niên đại và người soạn . Bia 1 mặt , khổ 60 x 39 , 9 dòng , 80 chữ . Toàn văn chữ Hán , khắc chânphương . Trán bia chạm mặt trời . Ghi họ tên , quê quán , năm thi đỗ của 8 vị đỗ đại khoa thuộc 2 huyệnPhượng Nhãn và Bảo Lộc : Nguyễn tiên sinh , tự Viết Chất , người Phượng Nhãn , đỗ Thái học sinh Đệnhất giáp , khoa Mậu Thìn , niên hiệu Trinh Kiền thứ 3 ( ? ) nhà Lý . Nguyễn tiên sinh , tự Thuấn , người Xuân Áng , Phượng Nhãn , đỗ Đệ nhịgiáp tiến sĩ xuất thân , khoa Quý Sửu , niên hiệu Hồng Đức thứ 24 (1493 ) . Nguyễn tiên sinh , tự Xuân Lan , người Thời Mại , Bảo Lộc , đỗ Đệ tam giápđồng tiến sĩ xuất thân , khoa Nh ...