Tình hình nghiên cứu về Sanyutei Encho - Nhà văn hóa lớn thời Minh Trị

Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quan tình hình nghiên cứu về Sanyutei Encho, nhà văn hóa lớn, một đại diện của tầng lớp thị dân, đồng thời là đại diện của nền nghệ thuật đại chúng thời Minh Trị. Qua đó, bài viết cho thấy việc nghiên cứu về quá trình hiện đại hóa nghệ thuật đại chúng Nhật Bản thời Minh Trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tình hình nghiên cứu về Sanyutei Encho - Nhà văn hóa lớn thời Minh TrịT×NH H×NH NGHI£N CøU VÒ SANYUTEI ENCHO - NHµ V¡N HãA LíN THêI MINH TRÞ nguyÔn D−¬ng ®ç quyªn(*) Trong lÜnh vùc nghiªn cøu NhËt B¶n, c¶i c¸ch thêi Minh TrÞ Duy t©n (Meiji Isshin) lµ mét ®Ò tµi lu«n ®−îc c¸c häc gi¶ ngoµi NhËt B¶n quan t©m, ®Æc biÖt víi c¸c quèc gia ch©u ¸ ®i sau nh− ViÖt Nam. MÆc dÇu vËy, nh÷ng nghiªn cøu ë ViÖt Nam vÒ thêi kú nµy hÇu nh− chØ míi dõng l¹i ë mét sè lÜnh vùc nh− thÓ chÕ, gi¸o dôc, kinh tÕ… VÒ ph−¬ng diÖn x· héi, c¸c nghiªn cøu còng míi chØ chó ý ®Õn vai trß cña lùc l−îng tinh hoa mµ Ýt xem xÐt nh÷ng biÕn chuyÓn ®a chiÒu ë tÇng s©u x· héi - nguyªn nh©n s©u xa dÉn tíi thµnh c«ng toµn diÖn vµ còng lµ thùc chÊt cña qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa NhËt B¶n. Bµi viÕt nµy cung cÊp c¸i nh×n tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu vÒ Sanyutei Encho, nhµ v¨n hãa lín, mét ®¹i diÖn cña tÇng líp thÞ d©n, ®ång thêi lµ ®¹i diÖn cña nÒn nghÖ thuËt ®¹i chóng thêi Minh TrÞ. Qua ®ã, bµi viÕt cho thÊy viÖc nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa nghÖ thuËt ®¹i chóng NhËt B¶n thêi Minh TrÞ, bªn c¹nh c¸c môc ®Ých trùc tiÕp, c¸c häc gi¶ cßn cã thÓ t×m thÊy mét c¸ch tiÕp cËn v¨n hãa, gãp phÇn lý gi¶i møc ®é toµn diÖn vµ s©u s¾c cña cuéc chuyÓn m×nh vÜ ®¹i tõ mét x· héi l¹c hËu ¸ §«ng sang mét quèc gia cã v¨n minh ph−¬ng T©y ®Ønh cao vµ v¨n hãa ®Ëm chÊt truyÒn thèng. ièng nh− nhiÒu n−íc ch©u ¸, NhËt chóng lµ ®iÒu ®−îc coi träng vµ ngµyG B¶n b−íc vµo thêi hiÖn ®¹i tr−íc sù cµng tá ra lµ cã ý nghÜa. *gâ cöa c−ìng b¸ch cña v¨n minh ph−¬ng Ngµy nay, t¹i B¶o tµng Edo-TokyoT©y cïng hµng lo¹t hiÖp −íc bÊt b×nh ë Tokyo, n¬i tr−ng bµy vÒ lÞch sö ph¸t®¼ng vµ nguy c¬ x©m l−îc. ChÝnh quyÒn triÓn cña ®« thÞ Edo - Tokyo, ng−êi taDuy t©n non trÎ ®· sím x¸c ®Þnh môc phôc dùng mét m« h×nh Yose - r¹p h¸ttiªu “häc tËp, ®uæi kÞp vµ v−ît ph−¬ng ®¹i chóng thÞnh hµnh trong thêi Edo-T©y”, tiÕn hµnh hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc Minh TrÞ. Rakugo - KÓ chuyÖn-tÊu nãimét c¸ch toµn diÖn vµ m¹nh mÏ, nhê ®éc diÔn, mét h×nh thøc biÓu diÔn chñvËy mµ gi÷ ®−îc nÒn ®éc lËp vµ x¸c lËp ®¹o cña r¹p Yose, sau h¬n 400 n¨m vÉnvÞ thÕ quèc tÕ kh«ng l©u sau ®ã. Trong bÒn bØ tån t¹i, ®éc ®¸o vµ sinh ®énglÜnh vùc v¨n hãa, viÖc hiÖn ®¹i hãa nghÖ trong ®êi sèng nghÖ thuËt vµ gi¶i trÝthuËt ®¹i chóng, hay t×m kiÕm nh÷ng NhËt B¶n hiÖn ®¹i. Trong thêi CËn ®¹i,ph−¬ng thøc biÓu hiÖn míi, còng nh−n©ng cao n¨ng lùc th−ëng thøc cña c«ng (*) ThS., ViÖn Th«ng tin Khoa häc x· héi.T×nh h×nh nghiªn cøu… 27r¹p Yose vµ Rakugo lµ kh«ng gian båi Tokyo, cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña Encho,®¾p tri thøc - v¨n hãa thÞ d©n míi cña trªn thùc tÕ, g¾n bã vµ ph¶n ¸nh nh÷ngTokyo. Rakugo còng lµ chÊt xóc t¸c cña ®æi thay thêi Minh TrÞ.phong trµo Tù do - d©n quyÒn ph¸t triÓn Encho ®−îc vinh danh lµ Dai-Enchom¹nh ë thêi kú nµy. (§¹i Encho), nghÖ danh duy nhÊt ch−a ë ViÖt Nam, trong c¸c nghiªn cøu nghÖ sÜ hËu thÕ nµo cã thÓ ®¹t tíi. ëvÒ lÞch sö thêi Minh TrÞ, ®Æc ®iÓm vµ vai thêi chuyÓn giao Edo - Minh TrÞ, «ng lµtrß cña nghÖ thuËt ®¹i chóng, trong ®ã ng−êi cã c«ng ®−a Rakugo tõ vÞ trÝcã Rakugo vÉn ch−a ®−îc biÕt ®Õn. Bªn khiªm nh−êng trë thµnh mét lo¹i h×nhc¹nh ®ã, viÖc nghiªn cøu c¸c ch©n dung nghÖ thuËt thÞ d©n thÞnh hµnh nhÊt,thêi ®¹i Minh TrÞ cßn qu¸ Ýt. ChØ mét sè v−ît c¶ kÞch Kabuki, vµ lµ ng−êi tiªnnhµ t− t−ëng - c¶i c¸ch ®−îc biÕt ®Õn phong trong s¸ng t¹o Rakugo hiÖn ®¹inh− Fukuzawa Yukichi hay ®¹i v¨n hµo víi khèi l−îng t¸c phÈm ®å sé, ®ØnhNatsume Soseki. Víi c¸c t¸c gia nµy, c¸c cao(*). C¸c t¸c phÈm Rakugo ®−îc tËpc«ng tr×nh th−êng míi chØ giíi thiÖu hîp trong “Encho toµn tËp” - toµn tËpch©n dung hay dÞch c¸c tr−íc t¸c. ViÖc duy nhÊt cña giíi Rakugo. Tõ n¨m 2000,®¸nh gi¸ s©u vai trß cña mçi c¸ nh©n ®ã c«ng tr×nh nµy tiÕp tôc ®−îc bæ sung,trong bèi c¶nh x· héi NhËt B¶n ®−¬ng kh¼ng ®Þnh søc hÊp dÉn l©u bÒn cñathêi cßn nhiÒu h¹n chÕ(*). Th«ng qua kho tµng s¸ng t¸c cña Encho sau h¬nkh¶o cøu t×nh h×nh nghiªn cøu vÒ 100 n¨m «ng qua ®êi. Encho lµ nghÖ sÜSanyutei Encho, bµi viÕt chØ ra r»ng, ®Çu tiªn cã mµn diÔn ®−îc chän ®Ó thöhiÖn ®¹i hãa nghÖ thuËt ®¹i chóng ë nghiÖm tèc ký (mét kü thuËt ph−¬ngNhËt B¶n thêi Min ...