Tính sáng tạo trong hoạt động học tập của học sinh trung học cơ sở

Sáng tạo là một thuộc tính tâm lí đặc biệt thể hiện khi con người đứng trước hoàn cảnh có vấn đề. Thuộc tính này là tổ hợp các phẩm chất và năng lực mà nhờ đó con người tạo ra được ý tưởng mới, độc đáo, hợp lí trên bình diện cá nhân hay xã hội. Tính sáng tạo trong hoạt động học tập của học sinh là một thuộc tính tâm lí được hình thành và bộc lộ trong hoạt động học tập, giúp cho học sinh tạo ra những ý tưởng mới, độc đáo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tính sáng tạo trong hoạt động học tập của học sinh trung học cơ sở JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2014, Vol. 59, No. 2, pp. 161-168 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn TÍNH SÁNG TẠO TRONG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ Nguyễn Thị Huệ Khoa Tâm lí - Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Sáng tạo là một thuộc tính tâm lí đặc biệt thể hiện khi con người đứng trước hoàn cảnh có vấn đề. Thuộc tính này là tổ hợp các phẩm chất và năng lực mà nhờ đó con người tạo ra được ý tưởng mới, độc đáo, hợp lí trên bình diện cá nhân hay xã hội. Tính sáng tạo trong hoạt động học tập của học sinh là một thuộc tính tâm lí được hình thành và bộc lộ trong hoạt động học tập, giúp cho học sinh tạo ra những ý tưởng mới, độc đáo. Tính sáng tạo trong hoạt động học tập của học sinh Trung học cơ sở (THCS) cũng thể hiện một cách đầy đủ các thành phần tâm lí như sáng tạo nói chung. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tính sáng tạo của học sinh như các yếu tố của bản thân học sinh và các yếu tố bên ngoài như gia đình, nhà trường và xã hội. Bước đầu nghiên cứu cho thấy tính sáng tạo của học sinh THCS chủ yếu ở mức trung bình. Từ khóa: Sáng tạo, tính sáng tạo, hoạt động học tập, học sinh THCS.1. Mở đầu Sáng tạo là hoạt động cao cấp nhất của con người, là thuộc tính tuyệt vời nhất màcon người có được. Sáng tạo được xem là dấu hiệu của sức khỏe tâm thần và trạng tháicủa sức khoẻ tích cực. Sáng tạo cần cho mọi hoạt động của con người và có ở mọi lĩnhvực của đời sống xã hội. Tất cả những gì con người có được đều là kết quả của hoạt độngsáng tạo... Do đó cần tạo điều kiện để phát huy tối đa sự sáng tạo của con người. Sáng tạo là yếu tố có tính quyết định đối với việc học tập của mỗi cá nhân. Sáng tạovừa là điều kiện để cá nhân học tập tốt vừa là biểu hiện năng lực học tập của con người.Việc nghiên cứu tính sáng tạo trong học tập của học sinh THCS là hết sức quan trọng vàcần thiết để giúp các em học tập có hiệu quả cao hơn.Ngày nhận bài: 15/10/2013. Ngày nhận đăng: 15/12/2013.Liên hệ: Nguyễn Thị Huệ, e-mail: huenguyentlgd@gmail.com 161 Nguyễn Thị Huệ2. Nội dung nghiên cứu2.1. Tính sáng tạo trong hoạt động học tập của học sinh THCS2.1.1. Khái niệm Sáng tạo là quá trình hoạt động của con người tạo ra những giá trị mới về vật chất vàtinh thần. Sáng tạo là một thuật ngữ được nhìn nhận ở nhiều góc độ khác nhau. Dưới gócđộ là một quá trình, năm 1962 tác giả Torrance cho rằng: “sáng tạo là một quá trình tạora ý tưởng hoặc giả thuyết, thử nghiệm ý tưởng này đến kết quả. . . Kết quả này ít nhiều cósự mới mẻ mà trước đây con người chưa bao giờ nhìn thấy, chưa có ý thức về nó” [8; 11]. Dưới góc độ sản phẩm, tác giả Ghiselin (1956) nhận xét: sáng tạo “là cấu dạng mớinhất của thế giới kinh nghiệm, được tạo nên bằng sự cấu trúc lại kinh nghiệm đã có trướcđó, thể hiện rõ nhất sự nhận thức của chủ thể sáng tạo về thế giới và bản thân. . . ” [8; 12]. Ở góc độ là một thuộc tính tâm lí, tác giả Nguyễn Huy Tú quan niệm: sáng tạo làmột thuộc tính tâm lí đặc biệt thể hiện khi con người đứng trước hoàn cảnh có vấn đề.Thuộc tính này là tổ hợp các phẩm chất và năng lực mà nhờ đó con người tạo ra được ýtưởng mới, độc đáo, hợp lí trên bình diện cá nhân hay xã hội. Cũng như khái niệm sáng tạo, khái niệm tính sáng tạo cũng rất đa nghĩa và cũngđược xem xét dưới nhiều góc độ. Theo nhà tâm lí học người Đức Pigpig (1988) thì: tínhsáng tạo là một thuộc tính nhân cách đặc biệt giúp con người tạo ra cái mới. Một nhà tâmlí học người Đức khác là K.Urban cũng cho rằng: “tính sáng tạo của con người là mộtthuộc tính nhân cách bộc lộ sản phẩm của hoạt động mới mẻ, độc đáo và tối lợi, gây ngạcnhiên cho bản thân và cho người khác” [8; 23]. Đối với học sinh THCS, sáng tạo có vai trò hết sức quan trọng, nhất là trong hoạtđộng học tập, vì vậy nhà trường cần có biện pháp để phát triển tính sáng tạo cho các em.Qua nghiên cứu, các nhà giáo dục đều khẳng định: tất cả các môn học trong nhà trườngphổ thông đều có thể phát huy tính sáng tạo cho học sinh, nhưng hiệu quả của nó ra saolại phụ thuộc vào cách tác động của giáo viên, đặc biệt là phương pháp giảng dạy. Thựctế các nhà trường hiện nay việc dạy chỉ mới quan tâm đến phát triển tư duy lô gic, mongmuốn tạo ra những con người thông minh, ít chú ý đến phát triển khả năng sáng tạo chohọc sinh, ít chú ý đến tính sáng tạo trong học tập, đây mới là năng lực quan trọng trongnguồn lực con người. Đây cũng là vấn đề lớn đang đặt ra cho giáo dục phổ thông. Đại đa số các nhà tâm lí học đều thống thất khái niệm tính sáng tạo, theo quan niệmcủa nhà tâm lí học n ...