Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Diễn ngôn hội thoại trong truyện ngắn Nam Cao - Đối thoại, độc thoại và mạch lạc

Luận án hướng tới tập hợp, xây dựng cơ sở lý thuyết về hội thoại trên cơ sở tổng hợp lý thuyết về hội thoại của ngôn ngữ học thế giới và Việt Nam và vận dụng nó để nhận diện các hình thức sử dụng hội thoại, nghiên cứu, phát hiện và miêu tả cấu trúc của các hình thức sử dụng hội thoại (đối thoại, độc thoại nội tâm) và vấn đề mạch lạc diễn ngôn trong các cặp thoại Hỏi - Đáp trong truyện ngắn Nam Cao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Diễn ngôn hội thoại trong truyện ngắn Nam Cao - Đối thoại, độc thoại và mạch lạc 1 MỞĐẦU 1.Lýdochọnđềtài NamCaolàmộttrongsốítnhữngnhàvănViệtNamxuấthiệncáchđâyhơnnửathếkỷ,songvẫncósứccuốnhútmạnhmẽ đốivớibạnđọc bởitínhchấthiệnđại,mớimẻtrongcáchviếtcủaông.Truyệnngắnlàthểloạithànhcôngnhấtcủanhàvăn. Vớithể loạinày, vị trívànhữngđónggópcủaôngtrongđãđượckhẳngđịnh rấtsớmtrong làngvănxuôiViệtNamthếkỷXX. Tronglịchsử nghiêncứungônngữ họctừđầuthế kỷ XXđếnnay,cáckếtquảnghiêncứucủanóthườnggắnvớimộtsốngànhkhoahọcxãhộikhác,đặcbiệtlàvớinghiêncứuvănhọc.Khoảnggầnbamươinămtrởlạiđây,ngônngữ họcchuyểnsanglĩnhvựcmớilànghiêncứungônngữtrong sử dụng. Các kết quả nổi bật của giai đoạn này là Dụng học(Pragmatics), Phântíchdiễnngôn (DiscourseAnalysis) và Phântíchdiễn ngônphêbình (CriticalDiscourseAnalysis). Lýthuyếtvề phântíchdiễnngôntuyrađờivàonhữngnăm60củathếkỷXX,nhưngtrongthựctếhiện nay,nóvẫnlàmộtmảnhđấtmàumỡđangđượcchúýkhaithác.Vậndụng thànhtựumới này củangônngữ họcvàoviệcnghiêncứu vănchương,chúngtôilựachọnkhảosátđề tài“Diênngônhôithoaitrongtruyênngăn ̃ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ .NamCaoĐôithoai,đôcthoaivamachlac” ́ Vìđâylàhướngtiếpcậnmới,luậnánkhôngnghiêncứutấtcả các lĩnhvựcthuộcphântíchdiễnngônmàchỉ tậptrungnghiêncứuphântíchdiễnngônhộithoạiquađốithoại,độcthoạinộitâmvàmạchlạcdiễn ngôncủacáccặpthoạikếcận.Chúngtôitinrằngviệcvậndụnglýthuyết phântíchdiễnngônvàoviệckhảosátngônngữ truyệnngắnNamCaosẽgiúppháthiệnthêmnhữngnétđộcđáogópphầnlàmnêngiátrịvănchươngcủangòibútđầychấtsốngthựctếnày.Kếtquả củađề tàisẽgópthêm 2kinhnghiệmthựctiễnvề việcphântíchdiễnngôncáctácphẩmvănhọcthuộcthểtựsự. 2.Lịchsửvấnđềnghiêncứu 2.1.KháiquátvềlịchsửvấnđềnghiêncứutruyệnngắnNamCao ̣ ́ ̃ ́ Trongphânnay,luânanđathôngkênh ̀ ̀ ữngcôngtrinhnghiênc ̀ ứutiêu ̉ ̀ ́ ̃ ̃ ̣ ́ ươngđôicacnhombiêuvêNamCao.Chungtôicungđaphânchiamôtcacht ́ ́ ́ nghiêncưuvênh ́ ̀ ữngkhiacanh,nh ́ ̣ ưngđonggopcuanhavănv ̃ ́ ́ ̉ ̀ ớitưcachla ́ ̀cacnhanghiênc ́ ̀ ưu,phêbinhvănhoc. ́ ̀ ̣ Nhìnchung,nhữngcôngtrìnhchuyênbiệtnghiêncứuvề NamCaorấtphongphú, đadạng. Các côngtrình,bàiviếtđãnêulênnhữngđặcđiểmnổibậtvề mặthìnhthứcnghệ thuật,thipháptrongsángtáccủaNamCao.Tuynhiên,cácnhànghiêncứuchủ yếuthiênvề gócđộ phongcáchhọc,tiếpcậntácphẩmcủaNamCaotừ gócnhìnphântíchdiễnngônchưađượcthểhiệnrõnét. 2.2. Kháiquátvề lịchsử vấnđề nghiêncứuphântíchdiễnngôn(DiscourseAnalysis) 2.2.1.Lịchsửvấnđềnghiêncứuphântíchdiễnngônởnướcngoài Ở phânnay,chungtôiđahêthônghoavađanhgianh ̀ ̀ ́ ̃ ̣ ́ ́ ̀ ́ ́ ữngcôngtrinh ̀ nghiêncưuvêphântichdiênngôncuacacnhangônng ́ ̀ ́ ̃ ̉ ́ ̀ ữhoctrênthêgi ̣ ́ ới, ̀ ́ ̀ ̃ ượcdichratiêngViêt.baogômcaccôngtrinhđađ ̣ ́ ̣ Cáccôngtrìnhnàytậptrungvào mộtsố điểmsau:diễnngônlàgì,đặcđiểmvàchứcnăngcủa diễnngôn,cácvấnđềvềngữcảnhvàýnghĩadiễnngôn,cấutrúcthôngtin củadiễnngôn,bảnchấtquychiếutrongdiễnngôn,cácđườnghướngphântíchdiễnngôn… 2.2.2.LịchsửnghiêncứuphântíchdiễnngônởViệtNam Quanniệmvề diễnngônđượcgiớithiệu ở ViệtNam sớmnhấttronglĩnhvựcngônngữhọc.Cóthểkểđếncáccôngtrình:Hệthốngliên kếtvănbảntiếngViệt(TrầnNgọcThêm,1985);Vănbảnvàliênkếttrong tiếngViệt,Giaotiếpdiễnngônvàcấutạovănbản (DiệpQuangBan, 31998,2009),Đạicươngngônngữ học,tập2(Đỗ HữuChâu,2001),Phântíchdiễnngônmộtsố vấn đề lý ...