TỔN THƯƠNG XƯƠNG-KHỚP TRONG BỆNH PHONG (Lésions ostéo-articulaires dans la lèpre) (Kỳ 4)

Có thể mô tả 04 dạng:-Ống màng xương (manchon périostique): vị trí trong vùng thân xươnghành xương phần xa, và thường lan rộng ra liên quan với phần giữa thân xương. Biểu hiện như là một ống thành đường, đều đặn. Mật độ rất sáng ở xương, ngay từ lúc khởi phát đến lúc lan tràn, vỏ xương có đường viền rất sáng.-Tăng sinh màng xương hỗn hợp (proliférations périostées anarchiques): tăng sinh xương lõm hình tròn hoặc hình chữ V (échancrées), hình răng (denticulées), hóa gai (spacule) tại vùng hành xương hoặc thân xương, rõ ở phần trục...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TỔN THƯƠNG XƯƠNG-KHỚP TRONG BỆNH PHONG (Lésions ostéo-articulaires dans la lèpre) (Kỳ 4) TỔN THƯƠNG XƯƠNG-KHỚP TRONG BỆNH PHONG (Lésions ostéo-articulaires dans la lèpre) (Kỳ 4) oooOOOooo Có thể mô tả 04 dạng: -Ống màng xương (manchon périostique): vị trí trong vùng thân xương-hành xương phần xa, và thường lan rộng ra liên quan với phần giữa thân xương.Biểu hiện như là một ống thành đường, đều đặn. Mật độ rất sáng ở xương, ngay từlúc khởi phát đến lúc lan tràn, vỏ xương có đường viền rất sáng. -Tăng sinh màng xương hỗn hợp (proliférations périostées anarchiques):tăng sinh xương lõm hình tròn hoặc hình chữ V (échancrées), hình răng(denticulées), hóa gai (spacule) tại vùng hành xương hoặc thân xương, rõ ở phầntrục của hai xương chân. Phản ứng màng xương rất quan trọng trong người bệnhphong có tổn thương thủng lòng bàn chân. -Sưng phồng thân xương (souffllures diaphysaires): sưng phồng nhiềuhoặc ít ở xương, thân xương to ra, lỗ chỗ, như cái ống, nằm xung quanh mộtxương giống mọt ăn (os vermoulu). BÀN LUẬN VỀ SINH BỆNH HỌC Có nhiều cơ chế được đặt ra: *Hóa trị liệu bằng Disulone: Cochrane và Molesworth đã đánh dấu việc điều trị bằng Disulone gây đauxương chày-xương mác, nhưng không có kiểm tra bằng X quang. Basset và Schneider thấy trong 03 bệnh nhân điều trị bằng Sulfone-mère cóhiện diện đau xương chày-xương mác. Hình ảnh X quang, có sự tương đồng vớichúng tôi thấy trên các bệnh nhân phong điều trị bằng các dẫn xuất của Sulfone(Diasone, Cimédone). Disulone, đặc biệt khi dùng đường tiêm với dạng huyền dịch dầu(suspension huileuse), dẩn đến tăng nồng độ dẫn xuất Sulfone trong huyết thanh,một phần dẫn xuất này sẽ cố định trong tủy xương, chỉ duy nhất Sulfone phân rãrồi cố định trong các mô. Các dẫn xuất Sulfone không bị phân rã, khác vớiSulfone-mère. *Nhiễm trùng trực tiếp do M. Leprae: Tổn thương các xương dài cùng lúc với nhiễm trùng trực tiếp các xương ởbàn chân và các ngón. Căn nguyên này thì rõ ràng trong các trường hợp được kểđến bởi Gokhale. *Bội nhiễm: Viêm xương có liên quan đến bờ trong của xương mác và bờ ngoài xươngchày, cả hai xương này đều có định vị của mạch lympho; theo Carayon, nhiễmtrùng lan tràn từ đường bạch huyết mà không lan tràn qua đường máu. CÁC TỔN THƯƠNG KHỐI XƯƠNG CỔ CHÂN (lésions du tarse) Có một tần suất ít tổn thương tiêu xương của các xương bàn chân, thườngrất nặng, gây nên trật khớp cổ chân (dislocations tarsiennes) rất phức tạp cần phảichỉnh hình bằng ngoại khoa. Carayon phân thành 5 dạng: -Các dạng khởi phát (formes de début): bàn chân không bị biến dạng,nhưng có các tổn thương xương kín đáo (bào mòn và hang ở đầu xương sên[astragale]) hoặc ở khớp (viêm khớp mạn tính ở dưới xương sên hoặc giữa xươngcổ chân), không có khả năng gây trật khớp. Tăng nhiệt độ trên da, sưng phồng (gonflement) mặt lưng tại chỗ, dãn dâychằng bất thường (laxité abnormale) ở phía dưới xương sên khi khám lâm sàng,nhưng cần chẩn đoán qua X quang. -Sụp vòm bàn chân (effondrement de la vôute plantaire): tổn thương ởxương ghe (scaphoide) bị rời ra, rã thành nhiều mãnh nhỏ, rồi biến mất. Đầuxương sên phải kết nối với các xương chêm (cunéiforme). Liệt các cơ nội tại(intrinsèque) làm lỏng lẻo các phần lưng bên dưới của vòm bàn chân. -Trật khớp phức tạp (dislocation complex): trật khớp vòm bàn chân + pháhủy mặt dưới khớp, rất thường gặp, là hậu quả của sự đi lại trên bàn chân bị liệt.Thủng lòng bàn chân gặp ở mặt ngoài bàn chân, rối ở đốt 5 xương bàn chân vàxương hộp (cuböide), gây biến chứng hóa mủ các xương này. Ở phía sau, xươnggót (calcanéum) bị tổn thương ở phần nền và phần sau của gân Achille; khi đóxương sên như “mũi giáo” (pique de nez), trật cả khớp xương chày-cổ chân. -Trật khớp cổ chân sau hoàn toàn (dislocation complète du tarsepostérieur): mất đi hoàn toàn xương gót và phần dưới của xương sên kéo theo haiđầu xương đâm vào nhau (télescopage du talon), đầu dưới xương chày tiếp xúc vớigan bàn chân. -Các tổn thương xương cổ chân-ngón chân không cho phép bảo tồn bànchân bằng phẫu thuật Wadminroff-Mickulicz và cắt cụt là bắt buộc; phẫu thuậtSyme, nếu tình trạng các phần lưng của gót cho phép, nhưng cũng thường phải cắtcụt chi. ...