TRÀO LƯU TƯ TƯỞNG VÀ TRIẾT HỌC THẾ KỶ XVII_2

Tham khảo bài viết trào lưu tư tưởng và triết học thế kỷ xvii_2, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TRÀO LƯU TƯ TƯỞNG VÀ TRIẾT HỌC THẾ KỶ XVII_2 TRÀO LƯU TƯ TƯỞNG VÀ TRIẾT HỌC THẾ KỶ XVII - THẾ KỶ XVIII3. Triết học thế kỷ XVII.Cuộc cách mạng khoa học đã ảnh hưởng đến những lĩnh vực khác trongxã hội châu Âu thế kỷ XîVII, trong đó có lý thuyết về chính trị. Ðây làmột trong những vấn đề quan trọng trong sự phát triển của chủ nghĩa dânchủ hiện đại. Những nhà triết học thế kỷ XVII là những triết gia vềquyền tự nhiên và luật tự nhiên, trong đó tiêu biểu nhất là ThomasHobbes và Jonh Locke.3.1. Thomas Hobbes (1588 - 1679)Hobbes là một nhà triết học nổi tiếng, đại biểu của chủ nghĩa duy vậtAnh thế kỷ XVII. Ông đã phát triển và hệ thống hóa chủ nghĩa duy vậtcuả Bacon. Theo ông, thế giới là toàn bộ những vật thể tuân theo nhữngquy luật vận động cơ học. Ông thừa nhận sự tồn tại khách quan của thếgiới có trước con người và không phải do chúa tạo ra.Học thuyết về pháp luật và nhà nước là học thuyết phổ biến của ông.Trong học thuyết nầy, Hobbes đã bác bỏ những thuyết cho rằng thượngđế là người xếp đặt xã hội. Ông quan niệm nhà nước lập ra để phục vụcon người. Ðây là một đòn giáng vào chủ nghĩa duy tâm, thần thánh hóachế độ phong kiến đang thối nát. Thực chất việc khẳng định cần thiếtphải xóa bỏ trạng thái tự nhiên của con người ở Hobbes là sự thể hiện xuthế tư sản tiến bộ, đấu tranh đòi phá bỏ thần quyền và sự phân biệt đẳngcấp của chế độ phong kiến, đòi mở rộng dân chủ và tiến bộ xã hội.3.2. John Locke (1632-1704)Locke được xem như đại biểu cho luồng tư tưởng khoa học thế kỷ XVII.Ông là người cùng tư tưởng với Hobbes về vấn đề chính quyền. Ông chorằng chính quyền là một hình thức tổ chức vì mục đích của con người,và phải dựa trên một khế ước xã hội.Năm 1680, Locke viết quyển Hai thỏa ước của chính quyền (TwoTreaties of Government). Trong tác phẩm này, Locke đã nêu lên quanđiểm của mình về con người tự nhiên. Theo ông, con người ơ í trạng tháitự nhiên có lý trí và được tổ chức tốt. Họ có một ý thức đạo đức, vàdường như độc lập với chính quyền. Họ có một số quyền tự nhiên:quyền sống, tự do và sở hữu. Locke nhấn mạnh đến quyền sở hữu đấtđai. Trong học thuyết về nhà nước và pháp luật, Locke cho rằng mụcđích của nhà nước là bảo vệ tự do và sở hữu do lao động đem lại. Do đó,quyền lực của nhà nước không thể võ đoán, mà phải được xây dựng trênmột khế ước được thực hiện từ hai phiá: nhân dân và chính quyền. Họcthuyết nhà nước của Locke là một thử nghiệm việc vận dụng lý luận vàohình thức quản lý chính trị được thành lập ở Anh năm 1688.II. TRIẾT HỌC THẾ KỶ ÁNH SÁNG1. Trào lưu tư tưởng Ánh Sáng.Triết học Ánh Sáng thế kỷ XVIII là sự kế thừa và phát triển mới về chấtcác khuynh hướng tư tưởng bài trừ siêu hình học thế kỷ XVII. Nó bắtđầu từ sự phê phán một cách không thương tiếc các quan niệm cũ về thếgiới và con người. Tư tưởng quan trọng nhất trong số này là những yếutố của phép biện chứng trong học thuyết về quyền tự nhiên của Diderot.Trong những học thuyết về chính trị, đạo đức, các nhà triết học thế kỷXVIII đã giải phóng ở mức độ đáng kể những học thuyết về đạo đức vàquan niệm chính trị- xã hội của họ khỏi những hạn chế có tính chất tựnhiên chủ nghĩa. Lý tưởng chung của các nhà Khai sáng là ý tuởng về sựtiến bộ (idea of progress). Ðó là sự tin tưởng rằng điều kiện sống củacon người sẽ ngày càng tốt hơn và thế hệ sau sẽ sống tốt hơn thế hệtrước; đồng thời họ sẽ đóng gópï hoạt động, lao động của họ cho cuộcsống của thế hệ mai sau, đó là con đường mà nhân loại cùng chia xẻ đểcùng nhau phát triển.Các nhà Khai sáng, thông qua ngòi bút của mình, đã tập hợp những tầnglớp trong xã hội để hướng đến cuộc đấu tranh lật đổ chế độ phong kiến.Những tác phẩm của họ là vũ khí lý luận của giai cấp tư sản trong thờikỳ chuẩn bị cách mạng.Trong tác phẩm A History of The Mordern World NXB Mc-Graw Hill(1995), Palmer đã chia các tác giả của thế kỷ XVIII làm hai loại: một gọilà các philosophes và một gọi là các political economist2. Các philosophes: đó là những triết gia nhưng không phải là triết giatheo nghĩa của triết học. Nói một cách chính xác hơn, họ là những nhàvăn, nhà tư tưởng, nhà truyền bá và công khai hóa tư tưởng Ánh Sáng.Những tác phẩm của họ là vũ khí lý luận của giai cấp tư sản trong thờikỳ chuẩn bị cách mạng.Phong cách hành văn của các nhà văn thế kỷ XVIIIï sáng sủa, chính xác,mạch lạc. Các độc giả thời kỳ này khá đông đảo, thuộc nhiều thànhphần: giới kinh doanh, những người có nghề nghiệp chuyên môn, cáctầng lớp trung lưu. Báo và tạp chí tăng lên khá nhiều. Các tư tưởng củanhà văn được phổ biến rộng rãi.Ai không thể đọc báo ở nhà thì có thểđến các quán cà phê (coffee house) hoặc những phòng đọc được mở rakhắp nơi với mục đích phổ biến tư tưởng của thế kỷ Ánh Sáng.Pháp được xem như trung tâm của phong trào Ánh Sáng và Paris trởthành trái tim của các hoạt động văn học thế kỷ XVIII. Thời kỳ này ởParis, các trí thức hoặc tư sản giàu có đã tổ chức ra các salon: đó là nơicác nhà văn, nghệ sĩ gặp ...