Triết học pháp luật: Đối tượng nghiên cứu, vị trí và chức năng

Triết học pháp luật đã hình thành trong lịch sử tư tưởng nhân loại từ thời cổ đại và phát triển cho đến hiện nay. Bài viết bước đầu nghiên cứu về đối tượng nghiên cứu, vị trí và các chức năng của triết học pháp luật. Qua đó, bài viết làm rõ các góc độ liên quan như: tính tất yếu của triết học pháp luật; bản chất và các đặc điểm của cách tiếp cận triết học về pháp luật; triết học pháp luật trong hệ thống triết học và luật học; cơ cấu của triết học pháp luật; những vấn đề cơ bản của triết học pháp luật; các chức năng của triết học pháp luật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triết học pháp luật: Đối tượng nghiên cứu, vị trí và chức năng vâ kh¸nh vinh  khoa häc x· héi  TRIÕT HäC PH¸P LUËT: §èI T¦îNG NGHI£N CøU, VÞ TRÝ Vµ CHøC N¡NG vâ kh¸nh vinh * Tãm t¾t: TriÕt häc ph¸p luËt ®· h×nh thµnh trong lÞch sö t­ t­ëng nh©n lo¹i tõ thêi cæ ®¹i vµ ph¸t triÓn cho ®Õn hiÖn nay. Bµi viÕt b­íc ®Çu nghiªn cøu vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu, vÞ trÝ vµ c¸c chøc n¨ng cña triÕt häc ph¸p luËt. Qua ®ã, bµi viÕt lµm râ c¸c gãc ®é liªn quan nh­: tÝnh tÊt yÕu cña triÕt häc ph¸p luËt; b¶n chÊt vµ c¸c ®Æc ®iÓm cña c¸ch tiÕp cËn triÕt häc vÒ ph¸p luËt; triÕt häc ph¸p luËt trong hÖ thèng triÕt häc vµ luËt häc; c¬ cÊu cña triÕt häc ph¸p luËt; nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc ph¸p luËt; c¸c chøc n¨ng cña triÕt häc ph¸p luËt. Tõ khãa: TriÕt häc; triÕt häc ph¸p luËt; b¶n thÓ luËn ph¸p luËt; nhËn thøc luËn ph¸p luËt; nh©n häc ph¸p luËt. Ngµy nhËn bµi: 15/7/2013; Ngµy duyÖt ®¨ng bµi: 15/8/2013. NhËn thøc triÕt häc vÒ ph¸p luËt lµ Kh¸i qu¸t vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu cña nhiÖm vô cña m«n khoa häc vµ m«n häc triÕt häc ph¸p luËt ®Æc biÖt - triÕt häc ph¸p luËt. M«n khoa Trong lÞch sö t­ t­ëng triÕt häc ph¸p häc vµ m«n häc nµy cã ®èi t­îng nghiªn luËt cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn ®èi víi viÖc x¸c cøu vµ bé m¸y kh¸i niÖm riªng cña m×nh. ®Þnh triÕt häc ph¸p luËt vµ ®èi t­îng TriÕt häc ph¸p luËt lµ khoa häc cã tõ thêi nghiªn cøu cña nã. Ch¼ng h¹n, G.Hªgen cæ ®¹i, cã lÞch sö ph¸t triÓn phong phó; nã coi triÕt häc ph¸p luËt lµ khoa häc vÒ ph¸p ®· ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c t¸c phÈm cña luËt cã ®èi t­îng nghiªn cøu lµ “ý niÖm Platon vµ Aristotel, vµ cã sù ph¸t triÓn ph¸p luËt”. Nhµ triÕt häc ng­êi Nga v­ît bËc ë T©y ¢u vµo c¸c thÕ kû XVII - S.Frank cho r»ng triÕt häc ph¸p luËt lµ XVIII vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn trong hÖ häc thuyÕt vÒ lý t­ëng x· héi.(*) thèng khoa häc nh©n v¨n cña thêi ®¹i §èi t­îng nghiªn cøu trong triÕt häc ngµy nay. ë n­íc ta, tõ tr­íc ®Õn nay triÕt ph¸p luËt hiÖn nay ®­îc x¸c ®Þnh kh¸c häc ph¸p luËt ch­a ®­îc quan t©m nghiªn nhau, tõ c¸ch hiÓu réng nhÊt cho ®Õn c¸ch cøu. §©y lµ sù chËm trÔ cÇn ®­îc kh¾c hiÓu hÑp nhÊt. Ch¼ng h¹n, nhµ triÕt häc phôc. Chóng t«i cho r»ng, c¸c nhµ luËt häc ph¸p luËt ng­êi Nga, V. Nersesjanx ®­a vµ c¸c nhµ triÕt häc n­íc ta cÇn ph¶i hîp ra quan ®iÓm theo nghÜa réng vÒ ®èi t­îng lùc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cña triÕt häc nghiªn cøu cña triÕt häc ph¸p luËt, theo ph¸p luËt. Bµi viÕt nµy b­íc ®Çu t×m hiÓu «ng, “triÕt häc ph¸p luËt nghiªn cøu ý ®èi t­îng nghiªn cøu, vÞ trÝ vµ c¸c chøc nghÜa, b¶n chÊt cña ph¸p luËt, kh¸i niÖm n¨ng cña triÕt häc ph¸p luËt. (*) 1. §èi t­îng nghiªn cøu cña triÕt GS. TS. Phã Chñ tÞch ViÖn Hµn l©m Khoa häc x· héi ViÖt Nam, Gi¸m ®èc Häc viÖn Khoa häc x· héi, häc ph¸p luËt Tæng biªn tËp T¹p chÝ Nh©n lùc khoa häc x· héi. Sè 4-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 3 triÕt häc ph¸p luËt: ®èi t­îng nghiªn cøu... ph¸p luËt, nÒn t¶ng vµ vÞ trÝ cña nã trong t­îng nghiªn cøu cña triÕt häc. thÕ giíi, gi¸ trÞ vµ tÇm quan träng, vai trß Cã thÓ x¸c ®Þnh ®èi t­îng nghiªn cøu cña nã trong ®êi sèng cña con ng­êi, cña cña triÕt häc ph¸p luËt b»ng c¸ch ®Æt ra x· héi vµ cña Nhµ n­íc, trong sè phËn cña nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: 1) Chóng ta cã thÓ c¸c d©n téc vµ x· héi cña loµi ng­êi”(1). hiÓu ph¸p luËt lµ g×? 2) Chóng ta cã thÓ Nhµ triÕt häc ph¸p luËt ng­êi ý N.Bobbio lµm g× ®Ó phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña ®­a ra quan ®iÓm theo nghÜa hÑp vÒ ®èi ph¸p luËt vµ v× sao? 3) Chóng ta cã thÓ tin t­îng nghiªn cøu cña triÕt häc ph¸p luËt, t­ëng vµo c¸i g× trong tr­êng hîp tu©n thñ theo «ng c«ng b»ng ®­îc coi lµ vÊn ®Ò hoÆc vi ph¹m c¸c yªu cÇu ®ã? §Õn l­ît nghiªn cøu duy nhÊt cña triÕt häc ph¸p m×nh, tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã cã thÓ dÉn luËt, do vËy, nã lµ ®èi t­îng nghiªn cøu ®Õn mét vÊn ®Ò kh¸i qu¸t: con ng­êi ph¸p cña triÕt häc ph¸p luËt(2). luËt lµ nh­ thÕ nµo hoÆc ph¸p luËt víi t­ Sù hiÖn diÖn c¸c c¸ch tiÕp cËn ®a d¹ng c¸ch lµ mét ph­¬ng thøc tån t¹i cña nh©n vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu cña triÕt häc ph¸p lo¹i lµ g×? C©u tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hái ®ã luËt lµ hîp lý, v× viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng cho phÐp chóng ta lµm s¸ng tá b¶n chÊt ®ã ®ßi hái ph¶i lµm s¸ng tá sù quan t©m cña hiÖn t­îng ph¸p luËt vµ ®èi t­îng cña nhµ nghiªn cøu ®Õn c¶ hai mÆt triÕt nghiªn cøu cña triÕt häc ph¸p luËt.(1) häc vµ ph¸p luËt. Còng cã thÓ gi¶ ®Þnh TÝnh tÊt y ...