Triết lý giáo dục John Dewey trong kinh nghiệm và giáo dục

Trong tác phẩm “Kinh nghiệm và giáo dục”, trên cơ sở phê phán những hạn chế của “những trạng thái cực đoan” của nền giáo dục truyền thống và đường lối giáo dục tiến bộ, J.Dewey đã đề xuất những ý tưởng đặc sắc về những nguyên tắc cơ bản mang tính định hướng cho hoạt động của giáo dục kiểu mới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triết lý giáo dục John Dewey trong kinh nghiệm và giáo dục Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 40 TRIẾT L GIÁO DỤC JOHN DEWEY TRONG KINH NGHIỆM VÀ GIÁO DỤC ThS. Nguyễn Thị Hoa Kiều Khoa Lý luận Chính trị, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung Tóm tắt: Xuất phát từ lập trường của chủ nghĩa thực dụng Mỹ, John Dewey đã đề xuất xây dựng một nền giáo dục mới dựa trên cơ sở kinh nghiệm. Trong tác phẩm “Kinh nghiệm và giáo dục”, trên cơ sở phê phán những hạn chế của “những trạng thái cực đoan” của nền giáo dục truyền thống và đường lối giáo dục tiến bộ, J.Dewey đã đề xuất những ý tưởng đặc sắc về những nguyên tắc cơ bản mang tính định hướng cho hoạt động của giáo dục kiểu mới. Những ý tưởng đó không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, mà chúng còn có ý nghĩa hiện thời không chỉ đối với giáo dục Mỹ mà còn gợi mở những phương cách hữu ích cho quá trình cải cách giáo dục ở Việt Nam hiện nay. Từ khóa: Triết lý Giáo dục, kinh nghiệm giáo dục. 1. Dẫn nhập Châu Âu, nơi luôn tự hào về truyền Giáo dục và phát triển giáo dục là thống giáo dục lâu đời, cũng đang phải một vấn đề lớn của mỗi cộng đồng, dân tham chiếu với những kinh nghiệm của tộc. Qua đó, giáo dục trở thành một trong nước Mỹ trong việc cải tổ hệ thống giáo những cơ chế phát triển quan trọng nhất dục của chính mình. không chỉ đối với cá nhân mà còn đối với Trong bài viết này, với mong muốn toàn thể xã hội, nó định hướng vào việc khẳng định đóng góp to lớn của John hình thành và triển khai những tiềm năng Dewey đối với sự phát triển của Mỹ đặc thể chất, trí tuệ và tinh thần của xã hội. biệt là trong lĩnh vực giáo dục, bài viết Trong thời đại hiện nay, khi mà phát triển sẽ tập trung luận giải triết lý giáo dục giáo dục ngày càng đóng vai trò quan của John Dewey qua việc khảo sát một trọng và đang trở thành một phần không trong những tác phẩm nổi tiếng của ông thể thiếu trong chính sách phát triển và - “Kinh nghiệm và giáo dục” hội nhập quốc tế của nhiều quốc gia. Bối (“Experience and Education”) nhằm tìm cảnh toàn cầu hóa với sự phát triển mạnh kiếm ở đó những những gợi ý hữu ích mẽ của nền kinh tế tri thức đòi hỏi các cho việc phát triển giáo dục ở Việt Nam quốc gia phải tạo lập một triết lý giáo dục hiện nay. năng động và bền vững. 2. John Dewey và tác phẩm Kinh Đối với không ít người, nền giáo nghiệm và giáo dục dục Hoa Kỳ là một hình mẫu tuyệt vời Nếu Charles Peirce là người đặt để tham khảo và học tập. Nền giáo dục nền móng cho chủ nghĩa thực dụng Mỹ, đó đã góp một phần không nhỏ vào việc William James là nhà cụ thể hóa và phát tạo nên sức mạnh của một siêu cường triển chủ nghĩa thực dụng đến tính hệ trong thế giới hiện đại. Thậm chí, dù thống, tính quy chế của triết học, thì muốn hay không, ngay tại các quốc gia John Dewey lại là nhà thực dụng có ảnh Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015 41 hưởng lớn nhất. Tư tưởng của ông đã lượng tác phẩm đồ sộ, kể cả sau khi nghỉ bao trùm đời sống trí tuệ Mỹ suốt thế kỷ hưu (năm 1929) ông vẫn viết. Sự quan XX. Tên tuổi Dewey trở thành thần tâm của ông bao trùm một phạm vi rộng tượng của những trí thức Hoa Kỳ lỗi lạc lớn, cả lôgíc học, siêu hình học, lý luận nhất. Richard Rorty đã từng tuyên bố nhận thức. Các tác phẩm gây ảnh hưởng rằng “John Dewey chính là triết gia mà nhất của ông là những tác phẩm bàn về tôi ngưỡng mộ nhất, tôi được vinh hạnh giáo dục, dân chủ như Cách chúng ta coi mình như học trò”. Noam Chomsky nghĩ (How We Think, 1910), Dân chủ cũng luôn khẳng định J.Dewey “là người và giáo dục (Democracy and Education, có ảnh hưởng lớn đến cuộc đời mình”. 1916), Nhân tính và ứng xử (Human Trên khía cạnh giáo dục, J.Dewey là Nature and Conduct, 1922)... người đã phát triển một lý thuyết triết Kinh nghiệm và giáo dục học đề cao tính đồng kết giữa lý thuyết (Experience and Education) của John và thực hành. Bản thân ông cũng đã thực Dewey là một cuốn sách mỏng được nghiệm lý thuyết này trong sự nghiệp xuất bản năm 1938 dựa trên một bài nói giáo dục của mình. chuyện do ông thực hiện cùng năm đó Lý luận giáo dục của ông nhằm tạo theo lời mời của Hội Kappa Delta Pi. ra một bước đột phá trong giáo dục, phê Tác phẩm gồm 116 trang, được chia phán mạnh mẽ nền giáo dục truyền thành 8 chương, cung cấp cho các nhà thống, tạo một bước ngoặt trong phong giáo dục một triết lý gi ...