Trụ niệu và tổn thương thận cấp do sắc tố

Trụ niệu được hình thành tại ống thận xa với chất nền là protein Tamm-Horsfal và tên trụ dựa vào các thành phần hiện diện trên trụ. Sự hiện diện của trụ niệu bất thường là bằng chứng của bệnh lý tại thận. Tổng quan nhằm trình bày (1) các loại trụ niệu: Chẩn đoán và ý nghĩa lâm sàng; (2) tổn thương thận cấp do sắc tố bao gồm myoglobin, hemoglobin và bilirubin mà việc khảo sát trụ niệu giữ vai trò quan trọng trong chẩn đoán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trụ niệu và tổn thương thận cấp do sắc tố Tổng Quan Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3* 2019 TRỤ NIỆU VÀ TỔN THƯƠNG THẬN CẤP DO SẮC TỐ Bùi Thị Ngọc Yến*, Trần Thị Bích Hương* TÓM TẮT Trụ niệu được hình thành tại ống thận xa với chất nền là protein Tamm-Horsfal và tên trụ dựa vào các thành phần hiện diện trên trụ. Sự hiện diện của trụ niệu bất thường là bằng chứng của bệnh lý tại thận. Tổng quan nhằm trình bày (1) các loại trụ niệu: chẩn đoán và ý nghĩa lâm sàng; (2) tổn thương thận cấp do sắc tố bao gồm myoglobin, hemoglobin và bilirubin mà việc khảo sát trụ niệu giữ vai trò quan trọng trong chẩn đoán. Từ khóa: trụ niệu, tổn thương thận cấp do sắc tố ABSTRACT PIGMENT- INDUCED ACUTE KIDNEY DISEASE Urinary casts were formed in distal tubules with the Tamm-Horsfal protein matrix and the names of casts based on the components presented in the cast. The finding of aBNormal casts were the indirectly evidence of kidney disease. This review described (1) Urinary casts: diagnosis and clinical significance; (2) Pigmented acute kidney disease secondary to myoglobin, hemoglobin and bilirubin which the cast examination played the important role in diagnosis. Keywords: urinary cast, pigment-induced acute kidney disease MỞ ĐẦU Horsfal (là protein có kích thước rất nhỏ, đường kính chỉ khoảng 14-15 nm) được tế bào biểu mô Trụ niệu (urinary cast) là khuôn đúc của ống ống thận bài tiết với lượng nhỏ < 150mg trong 24 thận. Sự hiện diện trụ niệu với số lượng tăng bất giờ. Trong điều kiện bệnh lý với một số thay đổi thường hoặc xuất hiện các trụ bệnh lý là bằng như giảm áp lực dòng nước tiểu, tăng áp lực chứng bệnh lý tại thận. thẩm thấu nước tiểu, tăng nồng độ albumin, Mục tiêu của tổng quan này nhằm trình bày: protein trong nước tiểu, các protein này kết dính (1) các loại trụ niệu: chẩn đoán và ý nghĩa lâm nhau ở ống thận với khuôn đúc là ống lượn xa sàng, (2) Bệnh thận gây ra do sắc tố bao gồm các và ống góp tạo thành trụ niệu. sắc tố nội sinh như hemoglobin, myoglobin và Các thành phần khác muối mật, mà việc khảo sát trụ niệu giữ vai trò Như thành phần thoái hóa, mảnh vỡ tế bào, quan trọng trong chẩn đoán. tế bào nguyên vẹn hoặc tinh thể… Dựa vào hình TRỤ NIỆU: KỸ THUẬT KHẢO SÁT VÀ Ý dạng, kích thước, chất nền và các thành phần NGHĨA LÂM SÀNG khác của trụ niệu để định danh, phân loại trụ. Quá trình hình thành trụ niệu Kỹ thuật khảo sát trụ niệu Trụ có 2 thành phần chính: protein nền và Quy trình khảo sát cặn lắng: Lấy 10ml nước các thành phần trong trụ. tiểu tươi (khảo sát trong vòng 1h sau đi tiểu), Protein nền quay li tâm, bỏ 9,5 ml, lấy 0,5ml cặn, lắc đều, trải chủ yếu là protein Tamm-Horsfall, và một số trên lame, quan sát dưới kính hiển vi quang học. loại protein khác như albumin, globulin, … Quan sát ở quang trường (QT) 10 để xác định (a) Trong điều kiện bình thường, protein Tamm- có hay không có trụ niệu, (b) số lượng trụ trung *Phân môn Thận, Bộ Môn Nội, Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: BS. Bùi Thị Ngọc Yến ĐT: 0938052189 Email: ngocyenbuithi2012@gmail.com 16 Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Tổng Quan bình đếm trên ít nhất 20 QT 10. Quan sát ở QT 40 - Trụ tế bào gồm trụ hồng cầu, trụ bạch cầu, để xác định bản chất của trụ. Riêng trụ hồng cầu trụ tế bào biểu mô và trụ vi khuẩn. do dễ vỡ khi quay li tâm, nên có thể dùng Ngoài ra còn trụ hỗn hợp là sự kết hợp của phương pháp cô đặc nước tiểu bằng giấy lọc để các loại trụ hoặc kết hợp có trụ và tinh thể. lấy cặn lắng giúp làm tăng tỷ lệ phát hiện trụ Người bình thường có thể có trụ hyaline, trụ hạt hồng cầu lên gấp 6 lần (từ 8,4% lên đến 52,6% ...