Tương quan giữa axit dạ cỏ, bệnh chân móng và năng suất sữa ở bò lai HF

Nghiên cứu nhằm đánh giá tương quan giữa axit dạ cỏ, chân móng và năng suất sữa của bò sữa tại Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Khoa học Công nghệ, Đại học Nông lâm TPHCM từ tháng 10 đến tháng 12/2017. Kết quả cho thấy năng suất sữa thấp là 14,01 kg/con/ngày, đặc biệt ở lần vắt buổi chiều là 4,99 kg/con. Tỷ lệ bò bị chân móng cao nhất ở nhóm vắt sữa so với nhóm cạn sữa, hậu bị và bê lần lượt là 61,67; 27,78; 9,26 và 2,78% (P = 0,001).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tương quan giữa axit dạ cỏ, bệnh chân móng và năng suất sữa ở bò lai HFTƢƠNG QUAN GIỮA AXIT DẠ CỎ, BỆNH CH N MÓNG VÀ NĂNG SUẤT SỮA Ở BÒ LAI HF Nguyễn Thanh Hải*, Nguyễn Văn Chánh, Chế Minh, Dương Nguyên Khang Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh * Email: hai.nguyenthanh@hcmuaf.edu.vnTÓM TẮTNghiên cứu nhằm đánh giá tương quan giữa axit dạ cỏ, chân móng và năng suất sữa của bò sữa tại Trungtâm Nghiên cứu và Chuyển giao Khoa học Công nghệ, Đại học Nông lâm TPHCM từ tháng 10 đến tháng12/2017. Kết quả cho thấy năng suất sữa thấp là 14,01 kg/con/ngày, đặc biệt ở lần vắt buổi chiều là 4,99kg/con. Tỷ lệ bò bị chân móng cao nhất ở nhóm vắt sữa so với nhóm cạn sữa, hậu bị và bê lần lượt là61,67; 27,78; 9,26 và 2,78% (P = 0,001). Bệnh chân móng và năng suất sữa có tương quan nghịch chặt chẽvới r = - 0,91. Nhóm bò vắt sữa bị chân móng có pH dạ cỏ thấp là 5,11; thấp hơn nhóm không đau chân là6,09 (P = 0,001). Nhóm bò bị chân móng có pH trong khoảng 5 đến 5,5 chiếm 72,07% và dưới 5 chiếm14,41%. Trong khi ở nhóm không đâu chân có pH cao hơn trong khoảng 5,5 đến 6 chiếm 60,87%; tươngquan thuận chặt chẽ với năng suất sữa là r = 0,92. Bò sữa bị sốc nhiệt nguy hiểm từ 7 giờ đến 14 giờ, đặcbiệt lúc 12 và 14 giờ có chỉ số nhiệt ẩm THI lần lượt là r = 82,28 và 81,38; tương quan nghịch chặt chẽ vớinăng suất sữa là r = - 0,92. Sử dụng thức ăn tinh cho bò vắt sữa ở mức cao đến 66,94% trong khẩu phần,tương quan nghịch và thuận chặt chẽ với pH dạ cỏ và bệnh chân móng lần lượt là r = - 0,99 và 0,95.Từ khóa: Năng suất sữa, chân móng, axit dạ cỏ, THI.ABSTRACTThe aim of the study was to evaluate current status of rumimal pH, lameness and milk yield of cows andto determine the primary factors affecting them. The survey was conducted in Dairy farms, Research andTechnology Transfer Center, Nong Lam University from October to December 2017. The result showedthat average milk yield was low at 14.01 kg/cow/day, particularly with afternoon milking time at 4.99kg/cow/day. Lameness prevalence was highest in milking cows compared with dry, heifer and calves with61.67, 27.78, 9.26 and 2.78%, respectively (P = 0.001). Lameness and milk yield had strongly inversecorrelation with r = - 0.91. Lactating cows with lame legs had low pH at 5.11 and lower than those withoutlame legs at pH 6.09 (P = 0.001). Lame legs cows with pH ranging from 5 to 5.5 accounted for 72.07%and less than 5 accounted for 14.41%. While in the none lame legs cows with higher pH ranging from 5.5to 6 occupied 60.87%, strongly positive correlation with milk yield with r = 0.92. Dairy cows underseverely alert heat stress were from 7:00 am to 14:00 pm, especially at 12:00 pm and 14:00 pm with THIof 82.28 and 81.38, respectively; strongly negative correlation with milk yield with r = - 0.92. Usingconcentrate for milking cows was very high at the average of 66.94% in diets, strongly negative andpositive correlation with ruminal pH and lameness prevalence with r = - 0.99 and 0.95, respectively.Key words: Milk yield, lameness, ruminal pH, THI.11461. ĐẶT VẤN ĐỀNghành chăn nuôi bò sữa ở nước ta đang phát triển khá mạnh, dự kiến đến năm 2020, sản lượng sữa sẽđáp ứng được 35% nhu cầu tiêu dùng sữa tươi trong nước, đạt trung bình 27 lít/người/năm (Tổng cụcthống kê, 2014). Tổng đàn tăng nhưng diện tích canh tác càng thu hẹp làm cho người chăn nuôi gặp nhiềukhó khăn trong việc chủ động thức ăn thô xanh càng trầm trọng hơn, nhất là vào mùa khô. Người chănnuôi đã sử dụng thức ăn tinh để bù lượng thức ăn thô bị thiếu hụt làm mất cân đối tỷ lệ tinh:thô trong khẩuphần. Tình trạng này diễn ra lâu dẫn đến mất cân bằng VSV dạ cỏ, giữa nhóm vi khuẩn lên men thức ăntinh và thô. Nguyễn Võ Thu Trúc và cs. (2016), khảo sát khẩu phần bò sữa được cho ăn riêng từng loại vớitỷ lệ thức ăn thô/tinh ở thành phố HCM là 43/57; đã ảnh hưởng đến quá trình lên men và nguy cơ axit dạcỏ. Khi bò bị axit dạ cỏ thì có xu hướng sinh nhiều axit béo bay hơi, đặc biệt axit lactic, đã làm pH giảmvà mất khả năng đệm, giảm tiêu hóa xơ, tăng bệnh chân móng, giảm năng suất, tử vong. Theo RAGFAR(2007), đàn bò sữa của Úc có ít nhất 3% axit dạ cỏ cấp tính và 10% axit dạ cỏ bán cấp tính (trích dẫn bởiLean và cs., 2013).Bệnh chân móng là một trong ba bệnh khá phổ biến, chiếm tỷ lệ cao trong chăn nuôi bò sữa. Tuy khôngbiểu hiện nghiêm trọng như các bệnh truyền nhiễm, nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, sức sản xuất, sứcđề kháng và tuổi thọ. Từ đó tạo điều kiện cho các bệnh truyền nhiễm khác phát triển làm thiệt hại kinh tếnặng nề hơn. Axit dạ cỏ đã được chứng minh là một yếu tố quan trọng hàng đầu gây bệnh chân móng(Sarel và Jan, 2006). Khi pH dạ cỏ giảm dưới 5, sản xuất axit lactic được nâng lên làm tăng độ chua dạ cỏvà gây giải phóng ...