Ứng dụng mô hình trí tuệ cảm xúc của John Mayer và Peter Salovey để xác định các yếu tố trí tuệ cảm xúc trong hoạt động nghề nghiệp của giáo viên mầm non

Trí tuệ cảm xúc là loại hình trí tuệ thể hiện năng lực của chủ thể đối với các vấn đề có liên quan đến cảm xúc, phản ánh tâm trạng, cảm xúc của cá nhân trong mọi hoạt động nói chung và hoạt động nghề nghiệp nói riêng. Trí tuệ cảm xúc bao gồm bốn năng lực liên quan đến cảm xúc, đó là: Nhận biết các cảm xúc của bản thân và của người khác, sử dụng cảm xúc để hỗ trợ, thúc đẩy tư duy, cho phép con người điều tiết cảm xúc của mình trong các quá trình nhận thức khác nhau, hiểu các cảm xúc và quy luật của cảm xúc, quản lí/điều chỉnh cảm xúc. Từ mô hình trí tuệ cảm xúc này chúng tôi ứng dụng vào xác định 4 nhóm năng lực trong hoạt động nghề nghiệp của giáo viên mầm non.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng mô hình trí tuệ cảm xúc của John Mayer và Peter Salovey để xác định các yếu tố trí tuệ cảm xúc trong hoạt động nghề nghiệp của giáo viên mầm nonVJETạp chí Giáo dục, Số 440 (Kì 2 - 10/2018), tr 21-25; 53ỨNG DỤNG MÔ HÌNH TRÍ TUỆ CẢM XÚC CỦA JOHN MAYERVÀ PETER SALOVEY ĐỂ XÁC ĐỊNH CÁC YẾU TỐ TRÍ TUỆ CẢM XÚCTRONG HOẠT ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP CỦA GIÁO VIÊN MẦM NONNguyễn Thị Thanh Huyền - Bộ Giáo dục và Đào tạoNgày nhận bài: 10/03/2018; ngày sửa chữa: 20/03/2018; ngày duyệt đăng: 24/04/2018.Abstract: Emotional intelligence is a type of intelligence that demonstrates the subjects capabilityto deal with emotional issues that reflect the mood or emotions of individuals in all generalactivities and activities. occupation in particular. Emotional intelligence consists of four emotionalenergies, namely: Identifying emotions of oneself and others; Using emotions to support, promotethinking, allowing people to regulate their emotions in different cognitive processes; Understandemotions and rules of emotion; Managing / adjusting emotions. From this emotional intelligencemodel, we applied the identification of 4 groups of competencies in the professional activities ofpreschool teachers.Keywords: emotional intelligence; emotional intelligence model; Preschool teachers, emotionalintelligence of preschool teachers.1. Mở đầuTrong những năm gần đây, trí tuệ cảm xúc (TTCX)là một hướng nghiên cứu mới về trí tuệ, thu hút sự quantâm của nhiều nhà nghiên cứu. Có nhiều quan điểm khácnhau về TTCX. Theo Reuven Bar - On“TTCX là một tổhợp các năng lực phi nhận thức và những kĩ năng chiphối năng lực của cá nhân nhằm đương đầu có hiệu quảvới những đòi hỏi và sức ép từ môi trường” [1; tr 15].Daniel Goleman cho rằng “Trí tuệ xúc cảm bao gồmnhững năng lực: tự kiềm chế, kiểm soát, nhiệt tình, kiêntrì và năng lực tự thôi thúc mình” [2; tr 36]. Ông cũngkhẳng định “Trí tuệ xúc cảm không có nghĩa là để chomọi người tự do và có cảm giác “hãy để mọi thứ tựnhiên” mà có nghĩa là phải kiểm soát được tình cảm đểchúng bộc lộ một cách thích hợp và hiệu quả, khuyếnkhích được những người xung quanh hợp tác ăn ý vớinhau để đạt đến mục tiêu chung” [3; tr 25-26]. JohnMayer và Peter Salovey lại tiếp cận TTCX theo mô hìnhthuần năng lực. Trong các cách tiếp cận đó, cách tiếp cậntheo mô hình thuần năng lực của J. Mayer và P. Saloveyđược sử dụng phổ biến hơn cả.Bài viết trình bày về cách ứng dụng mô hình TTCXcủa J. Mayer và P. Salovey để xác định các yếu tố TTCXtrong hoạt động nghề nghiệp của giáo viên mầm non(GVMN) ở Việt Nam.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Mô hình trí tuệ cảm xúc của John Mayer và PeterSaloveyTheo J. Mayer và P. Salovey “TTCX như là năng lựcnhận biết, bày tỏ cảm xúc; hòa cảm xúc vào suy nghĩ;hiểu, suy luận với cảm xúc; điều khiển, kiểm soát cảm21xúc của mình và của người khác” [4; tr 186]. Như vậy,TTCX gắn liền với cách thức cá nhân nhận thức về cảmxúc, giúp con người nhận biết, vận dụng vào thực tế cuộcsống; hiểu và kiểm soát được cảm xúc của bản thân vàcủa người khác, từ đó giúp chủ thể giải quyết tốt các tìnhhuống giao tiếp ứng xử đang diễn ra trong lao động vàcuộc sống thường ngày.Mô hình trí tuệ cảm xúc (EI97) của J. Mayer và P.Salovey [5; tr 11] xem TTCX như là một tổ hợp gồm bốnnhóm năng lực liên quan đến cảm xúc, từ các kĩ năng cơbản cho đến các kĩ năng phức tạp, được mô tả cụ thể nhưsau (xem hình 1 trang bên).- Nhóm năng lực nhận biết các cảm xúc: gồm các kĩnăng cho phép cá nhân biết cách cảm nhận, thấu hiểu vàbiểu lộ các cảm xúc. Các năng lực cụ thể bao gồm nhậndạng những cảm xúc của mình và của người khác, bày tỏcảm xúc của mình và phân biệt được những dạng cảmxúc mà người khác biểu lộ trên nét mặt, ánh mắt, giọngnói của họ, đôi khi hành vi cá nhân chẳng hạn như nhữngbiểu hiện trung thực và thiếu trung thực của cảm xúc.Nhận biết cảm xúc giúp cá nhân nhận ra và nhập vào cácthông tin từ hệ thống cảm xúc dưới hai hình thức có lờivà không lời. Các quá trình thu nhận thông tin cơ bản nàylà điều kiện tiên quyết cần thiết cho quá trình hình thànhnhững thông tin cảm xúc sau này để giải quyết vấn đề.- Nhóm năng lực sử dụng cảm xúc để hỗ trợ, thúc đẩytư duy: nhóm năng lực này cho phép con người điều tiếtcảm xúc của mình trong các quá trình nhận thức khácnhau; nhận thức được rằng những thay đổi tâm trạng cóthể dẫn đến sự xem xét những quan điểm thay thế và hiểurằng sự thay đổi trạng thái cảm xúc, cách nhìn có thểkhuyến khích nảy sinh các loại năng lực giải quyết vấnEmail: nthuyen-mn@moet.gov.vnVJETạp chí Giáo dục, Số 440 (Kì 2 - 10/2018), tr 21-25; 53Nhận biết, đánh giá và biểu lộ xúc cảmNăng lực thểhiện xúc cảmchính xác, và thểhiện những nhucầu liên quan đếnxúc cảm đóNăng lực nhận biết xúccảm của người khác,trong những thiết kế,tác phẩm nghệthuật…qua ngôn ngữ,âm thanh, diện mạo vàhành viNăng lực phânbiệt sự biểu hiệnxúc cảm chân thậthay không chânthật, chính xác haykhông chính xác.Tạo điều kiện ...