Uống thuốc cùng ăn bưởi: một tương tác hay, nhưng nguy hiểm (Taking drugs with grapefruit juice: an interesting but dangerous interaction)

Một số thức ăn nguồn gốc thực vật có thể tương tác với chuyển hoá của nhiều thuốc qua cơ chế enzym, hoặc ức chế chuyển hoá của thuốc, hoặc gây c.m ứng enzym, kết qu. của t-ơng tác "thức ăn - thuốc" này có khi có ích, nhưng thường là bất lợi. Nước quả bưởi (viết tắt: nước bưởi) vị hơi đắng, nên có tính gi.i khát. Ngoài vitamin C, nước bưởi còn chứa nhiều chất chống oxy hoá phức tạp (lycopen, limonoid...), lượng lớn pectin....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Uống thuốc cùng ăn bưởi: một tương tác hay, nhưng nguy hiểm (Taking drugs with grapefruit juice: an interesting but dangerous interaction)TCNCYH 25 (5) 2003 Uèng thuèc cïng ¨n b−ëi: mét t−¬ng t¸c hay, nh−ng nguy hiÓm (Taking drugs with grapefruit juice: an interesting but dangerous interaction) GS. TSKH. Hoµng TÝch HuyÒn* Mét sè thøc ¨n nguån gèc thùc vËt cã thÓ c¸c coumarin (bergamottin, bercapten)t−¬ng t¸c víi chuyÓn ho¸ cña nhiÒu thuèc thuéc cïng mét nhãm lín lµ polyphenol.qua c¬ chÕ enzym, hoÆc øc chÕ chuyÓn ho¸ 2. N−íc b−ëi k×m h·m cã chän läc sùcña thuèc, hoÆc g©y c¶m øng enzym, kÕt chuyÓn ho¸ lÇn ®Çu tiªn (first passqu¶ cña t−¬ng t¸c thøc ¨n - thuèc nµy cã metabolism) cña mét sè thuèc t¹i ruét non,khi cã Ých, nh−ng th−êng lµ bÊt lîi. ®©y lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña t¸c dông cña N−íc qu¶ b−ëi (viÕt t¾t: n−íc b−ëi) vÞ h¬i n−íc b−ëi trªn cyt«chr«m P450, ph©n nhãm®¾ng, nªn cã tÝnh gi¶i kh¸t. Ngoµi vitamin C, 3A4 (viÕt t¾t: CYP3 A4 ) lµ isozym chÝnh cñan−íc b−ëi cßn chøa nhiÒu chÊt chèng oxy chuyÓn ho¸ thuèc vµ trªn glycoprotein Gho¸ phøc t¹p (lycopen, limonoid...), l−îng (viÕt t¾t: glyco G) ë tÕ bµo ruét non.lín pectin. Nh÷ng ho¹t chÊt trong n−íc b−ëi CÇn l−u ý lµ chØ cã n−íc b−ëi míi t¸c®−îc nghiªn cøu nhiÒu nhÊt vÒ tÝnh t−¬ng ®éng ®−îc trªn CYP3 A4 vµ glyco G ë ruét,t¸c víi thuèc lµ flavonoid (naringin, cßn c¸c dÞch citric kh¸c (nh− cam, quýt,naringenin, furanocoumarin (psoralen), 6 - 7 chanh...) kh«ng cã t¸c dông nµy.- (OH)2 - bergamottin (bercapten). Glycoprotein G n»m ë mµng tÕ bµo ruét ... Vµ ®Õn mét ph¸t hiÖn ngÉu nhiªn! Lóc non, lµ chiÕc b¬m h÷u hiÖu”, ®Èy thuèc tõ®Çu, c¸c t¸c gi¶ chØ muèn kh¶o s¸t trªn dÞch kÏ trë l¹i lßng ruét. Khi ®−îc c¶m øng,bÖnh nh©n vÒ ¶nh h−ëng cña ethanol tíi t¸c hµm l−îng glyco G t¨ng lªn sÏ gióp th¶idông chèng t¨ng huyÕt ¸p cña felodipine, vµ thuèc nhanh m¹nh h¬n vµo lßng ruét, hËucho uèng thªm n−íc b−ëi chØ ®Ó che lÊp qu¶ lµ lµm gi¶m møc huyÕt thanh cña thuèc.mïi vÞ khã chÞu cña ethanol. Vµ t×nh cê thÊy NÕu øc chÕ glyco G, th× kÕt qu¶ sÏ ng−îcnång ®é felodipine trong huyÕt t−¬ng t¨ng l¹i: lµm t¨ng sù thu hót mét sè thuèc tõ èng®ét ngét 200%. LÇn kiÓm tra l¹i kh«ng cho tiªu ho¸ vµo dÞch kÏ, nªn nång ®é t¨nguèng ethanol, chØ phèi hîp n−íc b−ëi víi trong huyÕt thanh. T¸c dông nµy cã liªnfelodipine, vÉn thÊy nång ®é felodipine quan tíi bercapten trong n−íc b−ëi.trong huyÕt t−¬ng bÖnh nh©n t¨ng ghª gím. Kh«ng nh÷ng cã mÆt ë tÕ bµo ruét non, C¬ chÕ t¸c dông glyco G cßn n»m t¹i tÕ bµo èng thËn, tÕ bµo Ngµy nay ®· chøng minh së dÜ n−íc b−ëi gan (v× vËy, tham gia vµo sù bµi tiÕt cñacã ¶nh h−ëng tíi sù hÊp thu cña nhiÒu thuèc thuèc qua thËn vµ mËt). Glyco G còng n»mv×: trong tÕ bµo néi m¹c cña hµng rµo m¸u - n·o, nªn h¹n chÕ sù th©m nhËp cña nhiÒu 1. ChuyÓn ho¸ cña nhiÒu thuèc t¹i ruét thuèc vµo thÇn kinh trung −¬ng.non bÞ øc chÕ bëi mét sè ho¹t chÊt cña n−ícb−ëi nh− flavonoid (naringin, naringenin), Nh÷ng chÊt øc chÕ chuyÓn ho¸ lµm gi¶m * Nguyªn tr−ëng Bé m«n D−îc lý, tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi92TCNCYH 25 (5) 2003ho¹t tÝnh cña CYP3A4 vµ cña glyco G ë ruét t¨ng th¶i hai thuèc nµy vµo lßng ruét, tøcnon (nh− ketoconazole) sÏ lµm t¨ng nång lµm gi¶m nång ®é trong m¸u.®é cña c¸c chÊt øc chÕ kh¸c (nh− ritonavir, Nh−ng t¸c dông trªn 2 ®Ých nµy cã khi bÞsaquinavir), ®Æc biÖt lµm t¨ng nång ®é cña ph©n ly, vÝ dô uèng n−íc b−ëi cïngnh÷ng chÊt nµy trong dÞch n·o- tuû, do c¶n indanavir: n−íc b−ëi øc chÕ CYP3 A4 , nh−ngtrë tèc ®é cña c¸c chÊt nµy ®i tõ dÞch kÏ vµo l¹i g©y c¶m øng glycoprotein G, rót cuéc khilßng ruét. ¨n b−ëi kh«ng nh÷ng kh«ng lµm thay ®æi, Ngµy nay, ®· chøng minh ®−îc r»ng mµ cßn cã khi lµm gi¶m nång ®é indanaviruèng 20mL n−íc b−ëi cã thÓ lµm gi¶m trong m¸u, do t¸c dông g©y c¶m øng glycochuyÓn ho¸ cña nhiÒu thuèc qua xóc t¸c G tréi h¬n t¸c dông øc chÕ CYP3A4 t¹i ruétcña CYP3 A4 vµ øc chÕ glycoprotein G ë tÕ non.bµo ruét non, rót cuéc nång ®é nh÷ng thuèc HÖ qu¶ trong thùc tÕnµy sÏ t¨ng trong huyÕt t−¬ng, nªn thuèc sÏ Nh÷ng t−¬ng t¸c kÓ trªn, trong thùc tÕt¨ng ho¹t tÝnh vµ ®éc tÝnh. vÊp ph¶i ®iÒu bÊt lîi c¬ b¶n, ®ã lµ sù kh¸c Thêi gian øc chÕ: nhau gi÷a c¸c c¸ thÓ, chñ yÕu liªn quan tíi - T¸c dông øc chÕ cña n−íc b−ëi sÏ tèi 2 yÕu tè: ...