Vai trò của điều trị phẫu thuật trong tai biến mạch máu não - Lê Điền Nhi

Tóm tắt sinh lý bệnh và nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não, trình bày những quan niệm cơ bản về chỉ định phẫu thuật trong tai biến mạch máu não,tóm lược một số phương thức phẫu thuật tương ứng với nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của điều trị phẫu thuật trong tai biến mạch máu não - Lê Điền Nhi VAI TROØ CUÛA ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT TRONG TAI BIEÁN MAÏCH MAÙU NAÕO GS. LEÂ ÑIEÀN NHI Boä moân Ngoaïi thaàn kinh TTÑT-TPHCMMUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNG :- Toùm taét sinh lyù beänh vaø nguyeân nhaân gaây ra tai bieán maïch maùu naõo ;- Trình baøy nhöõng quan nieäm cô baûn veà chæ ñònh phaãu thuaät trong tai bieán maïch maùu naõo ;- Toùm löôïc moät soá phöông thöùc phaãu thuaät töông öùng vôùi nguyeân nhaân gaây ra tai bieán maïchmaùu naõo.TÖØ KHOÙA : Tai bieán maïch maùu naõo –TBMMN ( Stroke, cerebral vascular accidents );Thieáu maùu naõo caáp ( Acute ischemic stroke ) ; Nhoài maùu naõo –NMN (Cerebral infarction)Huyeát khoái naõo ( cerebral thrombosis) ; Xuaát huyeát naõo ( khoâng do chaán thöông ) –XHN( intracerebral hemorrhage ); Môû soï theo phöông phaùp kinh ñieån ; Khoan soï vaø choïc huùt(Burr hole and aspiration ); phöông phaùp “ Stereotaxis”;noäi soi thaàn kinh ( neuroendoscopy ) .NOÄI DUNG : Ñònh nghóa cuûa Toå chöùc Y teá theá giôùi (WHO, 1990) :” TBMMN laø söï xaûy ra ñoät ngoätcaùc thieáu soùt chöùc naêng thaàn kinh, thöôøng khu truù hôn laø lan toûa, toàn taïi quaù 24 giôø hoaëc gaâytöû vong trong 24 giôø. Caùc khaùm xeùt loaïi tröø nguyeân nhaân chaán thöông”. Trong soá hai loaïi chính cuûa TBMMN , ñoä 80% laø Nhoài maùu naõo (NMN) vaø 20% laøXHN (trong ñoù 14% laø xuaát huyeát trong naõo vaø 6% laø xuaát huyeát döôùi maøng nheän do vôõ tuùiphình maïch maùu).I. TBMMN LOAÏI THIEÁU MAÙU NAÕO CAÁP – TMNC( ISCHEMIC STROKE ) Thieáu maùu naõo caáp tính (TMNC) cho nhu moâ naõo xaûy ra khi söï phoùng thích caùc chaátcaàn thieát, ñaëc bieät laø oxy vaø glucose, bò giaûm döôùi ngöôõng nguy hieåm, khoâng coøn duy trìñöôïc chöùc naêng cuûa teá baøo. TMNC coù theå khu truù, khi chæ coù moät nguoàn caáp maùu ñoängmaïch bò taéc, hoaëc toaøn theå, nhö trong tröôøng hôïp ngöng tim, khoâng coù maùu ñeán toaøn theå naõoboä. Cô cheá cuûa TMNC ñöôïc chia laøm 2 loaïi cô baûn : huyeát khoái (thrombotic) vaø thuyeântaéc (embolic) . Huyeát khoái do taéc moät maïch maùu trong soï, phaàn lôùn do chít heïp maïch maùu vìbeänh xô vöõa. Beänh nhaân coù traïng thaùi maùu quaù ñoâng cuõng coù theå bò huyeát khoái maø maïchmaùu khoâng bò xô vöõa. Thuyeân taéc coù theå do töø tim hoaëc do töø ñoäng maïch naøy sang ñoängmaïch khaùc. Thí duï : rung nhó, beänh cô tim daõn nôû, xô vöõa cung ñoäng maïch chuû, chít heïpñoäng maïch caûnh vaø chít heïp caùc ñoäng maïch lôùn trong soï. Nhoài maùu loã khuyeát (lacunarinfarcts) thöôøng do cô cheá huyeát khoái vì thöông toån caùc ñoäng maïch xuyeân nhoû gaây bôûi taênghuyeát aùp hay tieåu ñöôøng.I.1. SINH LYÙ BEÄNH CUÛA THIEÁU MAÙU NAÕO CAÁP TÍNH : 1 Löu löôïng maùu naõo luùc nghæ ngôi ñoä 50ml/ 100g nhu moâ naõo/ phuùt. Neáu löôïng maùunaõo xuoáng thaáp ñeán 12ml/100g nhu moâ naõo/phuùt seõ gaây ra suy giaûm nhanh löôïng adenosinetriphosphate (ATP), töø ñoù gaây roái loaïn hoaït ñoäng cuûa bôm Na+/ K+ laø bôm chuû yeáu duy trìcaân baèng ion trong vaø ngoaøi teá baøo, ngoaøi ra tình traïng thieáu oxy vaø glucose laøm teá baøo phaûiduøng con ñöôøng kî khí, seõ ñöa ñeán tình traïng toan hoùa, tình traïng naøy keùo daøi seõ laøm teá baøocheát do khoâng ñöôïc cung caáp ñuû oxy vaø glucose. Trong thieáu maùu naõo caáp tính, khaû naêng soáng soùt cuûa nôron tuøy thuoäc vaøo ñoä naëng vaømöùc ñoä keùo daøi cuûa thôøi gian thieáu maùu. Chung quanh vuøng thieáu maùu naëng coù moät vuøngnöûa toái (penumbra), vuøng naøy coù nhieàu nguy cô bò hoaïi töû neáu söï thieáu maùu nuoâi keùo daøi.Caàn phaûi duøng nhieàu bieän phaùp khaùc nhau moät caùch khaån thieát ñeå caáp maùu cho vuøng naøy toáthôn môùi coù theå laøm giaûm thieåu caùc thöông toån naõo .I. 2. VAI TROØ CUÛA PHAÃU THUAÄT TRONG TRÖÔØNG HÔÏP NHOÀI MAÙU NAÕO LÔÙNAÙC TÍNH CUÛA ÑOÄNG MAÏCH NAÕO GIÖÕA ; Chuùng toâi xin pheùp khoâng trình baøy laïi nhöõng phöông thöùc ñieàu trò noäi khoa . Chuùngta caàn chuù yù coù nhöõng tröôøng hôïp nhoài maùu naõo baùn caàu raát roäng coù di leäch caùc caáu truùc naõo,tuït naõo vaø phuø naõo naëng. Phuø naõo thöôøng ñaït ñænh cao ñoä 3-5 ngaøy sau TBMMN. Ñieàu tròtrieäu chöùng phuø naõo goàm nhöõng phöông caùch chuaån nhö traùnh duøng dung dòch nhöôïc tröông,Duøng loaïi lôïi tieåu nhö Mannitol. Hieän nay khoâng thaáy Glucocorticoid coù vai troø gì trongTBMMN coù phoái hôïp phuø naõo. Môû nöûa soï giaûi aùp thöôøng ñöôïc duøng nhö laø moät phöông caùchcuoái cuøng ñeå cöùu beänh nhaân khi moïi caùch ñieàu trò noäi khoa khoâng coù keát quaû, tuy vaäy vaãncoøn phaûi löô ...